Hội Văn học Nghệ thuật tỉnh Quảng Trị 29/03/2024 Danh sách tạp chí Hotline: 02333 852 458 Đặt báo Giới thiệu tạp chí

Tìm kiếm trên website chúng tôi

X

Cuộn dây dép

TRUYỆN NGẮN dự thi

T

hằng Tiến bổ sung vào đơn vị giữa lúc đánh nhau với quân e53 giải tỏa đường 21. Lúc ấy chập vào mùa mưa. Tháng 5, trời rất nhiều mây. Những đám mây quánh lại với nhau trôi lừ lừ giữa nền xanh thẫm. Thế rồi bất thình lình mưa rơi xuống như vãi mạ. Lát rồi ngừng rồi lại vãi nước xuống. Đám mưa ấy trôi qua, nắng ói lên, người vừa ướt lại bốc khói khiến lưng chiến sĩ cứ như mọc rôm. Lính chửi, mẹ cha nó mưa thì mưa rào như ngoài ta rồi tạnh mẹ nó cho xong. Đằng này dở ông dở thằng, bố ai mà chịu được. Cán bộ bảo, ăn thua gì, chúng tao chịu năm sáu mùa mưa rồi. Bùn đất bẩn thỉu, gãi sứt sẹo đến lông chân không mọc được mà vẫn sống đến giờ đó thôi. Lính mới im. Dạ, các anh là lính cũ bì thế nào được. Tất cả tiểu đội lại cười hí hí. Pháo Pờ lây cu lại bắn xoe xóe qua đầu. Tiếng nổ ở xa vài trăm mét cũng đủ làm cho nước mưa trên rừng cây rơi rào rào.

Đêm đầu tiên ở đơn vị mới Tiến hỏi anh Nhớn:

- Anh ơi sao vừa mới về đơn vị đã lên chốt? Em không thể hình dung đơn vị mới là mấy cái hầm đầy mùi giun chết này. Sao cấp trên không để cho người ta thở à?

Thằng Nhớn cũng chỉ hơn Tiến “nhõn 2 tuổi” nhưng là lính cũ. Nó nheo mắt:

- Thế mày tưởng đi bộ đội để làm tướng chắc? Này nhé, đánh đấm và hi sinh là nhiệm vụ của chúng ta hiểu chưa? Rồi như thấy mình quá lời, Nhớn hạ giọng:

- Nói thì vậy thôi, giống như đảng viên họ quán triệt ấy mà, là người chiến sĩ thì phải hi sinh cho Tổ quốc. Tao cũng không rõ hi sinh kiểu gì và bằng cách nào nhưng đại loại là ngoẻo không về với mẹ nữa. 

Thằng Tiến há mồm suýt nữa chảy nhãi. Nó kịp lấy tay lau mồm. Nhìn anh Nhớn như người anh hùng. Ngày đầu tiên lên chốt yên ả.

Tiến ngủ ngon thế. Nó gối đầu bằng hai cái dép cao su. Từ bé nó đã rất thích cái mùi quai dép cao su. Nó hắc hắc ngai ngái không giống bất kì thứ mùi lá cây hay hoa quả nào ở quê nó. Mùi cao su rất là thành thị. Các anh học lớp 10 trường nó bảo thế. Nó cũng thấy thế. Bằng chứng là cả lớp nó chỉ có hai ba đứa có dép cao su còn thì toàn đi chân đất. Nó kể với anh Nhớn. Em đỗ vào lớp 8, mẹ em bán mấy gánh sắn mới mua được cho em đôi dép. Em không dám đi cả ngày anh ạ. Ở trường về là em tháo ra rửa sạch cất vào gầm giường. Thế mà nó vẫn hay tụt quai. Bố em bảo mẹ em mua phải đôi dép đểu. Mẹ cãi, đểu là đểu thế nào? Ba gánh sắn của người ta chứ ít à. Em thương mẹ quá. Từ hôm ấy tụt quai em cũng không dám nói là tụt. Trong túi xách đi học luôn có cái mảnh tre rút dép. Có đêm thò cổ dưới hầm lên cảnh giới nó thì thào, anh Nhớn ơi, trung đội trưởng mình là sinh viên à? Thằng Nhớn bảo ừ. Mày học lớp 9 rồi muốn so chữ với B trưởng à? Đâu có thế! Em hỏi là vì em thấy anh ấy dặn bọn bắn cối cứ như thầy giáo dạy lượng giác ở nhà. Nhớn cười he he. Mày lúc nào cũng chỉ thích quai dép biết chó gì bắn pháo cối với chả móc chê. Hai anh em nó cùng cười he he.

Mưa rì rụp hai ngày nay. Hầm chốt nào cũng khoét cái lỗ đọng nước to bằng cái mũ cối cứ vài phút lại đầy nước. Lại lấy cái mũ lính ngụy múc đổ ra ngoài. Vách hầm nước rỉ ra theo rễ cây loang lổ mùi khắm lặm. Anh nuôi mang cơm lên bê bết đất đỏ. Nắm cơm nào may không ướt thì còn màu trắng đục còn thì cơm cũng mầu gạch cua, chỉ một đêm là lên mùi tương Bần.

 Sáng chưa rõ, pháo giặc đã bắn phầm phập vào rừng chuối trước mặt rồi chuyển làn lên vọt sau trận địa chốt. Thằng giặc kém thế. Anh Nhớn bảo Tiến vậy. Bắn dọn đường mò lên đấy mà. Chuẩn bị đánh đấy. Thằng Tiến nghẹt thở. Bụng căng như muốn đái. Anh Nhớn bảo mày đừng đái ra quần. Kìa nó lên. Anh ấn cái đầu Tiến thấp xuống vừa lúc súng B trưởng rồ lên. Đoành đoành đoành. Anh Nhớn ném liền hai quả lựu đạn và gằn giọng: 

- Tiến bắn bên trái kìa.

Thằng Tiến kéo liền một loạt AK. Đầu ruồi súng nấc lên. Có tiếng gào lên ối ôi u oa. Khẩu B40 của thằng Đàm vạch một cụm lửa da cam thui mấy thằng co cụm phía chân đồi. Chúng nó chạy bỏ lại súng và cả mấy cái ba lô hai cóc. Mấy cái xác lính lôi nhau xuống chân đồi be bét những lá chuối đầm nước mưa. B trưởng quát, lấy lá ngụy trang hầm đi. Tranh thủ mưa mà chặt cành cho tươi về phủ lại hầm. Thằng Tiến thở hí hóp. Thì ra trận đầu tiên của nó rất đơn giản và nhẹ nhàng. Anh Nhớn bảo, mày không đái ra quần là được. Mẹ kiếp hôm nay mà đánh như kiểu đánh xe tăng địch trên Kon Tum năm ngoái thì đái thật đấy. Đời thằng mục đái ùng ục. He he.

 Thằng Tiến cứ ngẫm nghĩ không hiểu sao các anh lính cũ hay cười thế. Nói chuyện tiếu lâm cười đã đành. Pháo bắn xong rồi cũng cười. Nắm cơm thiu gọt vỏ rồi chia nhau cũng cười. Đêm chui rúc trong hầm nằm úp thìa vào nhau lại cũng cười. Ấy thế mà có anh nào kể chuyện người yêu thì há hốc mồm ra nuốt từng lời mà không cười.

Trận địa chốt kéo căng ngang “đồi mắt ngỗng”. Tiến cố tình để ý xem nó giống mắt ngỗng ở chỗ nào. Nhưng từ hôm lên chốt đến nay đã một tháng mà vẫn không thấy mắt ngỗng giống cái gì? Vì sao mà họ bảo đây là mắt ngỗng. Hỏi anh Nhớn, anh bảo mày hỏi tao hỏi ai?

 Có một thằng tên Chương bánh sắn ở hầm bên cạnh cùng B trưởng thỉnh thoảng nheo mắt cười với Tiến. Hai hầm cách nhau chỉ hai chục mét nhưng Tiến ít khi sang bên đó. Có hôm Chương bánh sắn bò sang hầm Tiến xin giấy pơ luya cuốn thuốc rê. Nó hỏi:

- Mày đi B bao giờ?

- Em đi tháng 12 anh ạ. 

Chương bánh sắn nhìn Tiến bảo, may cho mày đi vào mùa khô chứ không thì mờ đời trên Trường Sơn. Thằng Tiến cười cười tỏ vẻ đồng ý. Thằng Chương bánh sắn cộc cằn:

- Lại còn cười, sướng thì cứ bảo là may mắn nên em sướng. Mẹ kiếp bọn tao đi mùa mưa chết sốt rét không kém gì dính bom. Đúng là đời thằng mục. Tối hôm ấy Tiến hỏi anh Nhớn. Tại sao lại gọi là Chương bánh sắn? Anh Nhớn kể chuyện thì thầm. Mùa mưa năm ngoái cả đơn vị mỗi ngày một người một lạng gạo. Còn thì toàn là sắn. Họ giã lát sắn khô đầy bụi đất. Nghe đâu có một bộ phận đào sắn bên kia biên giới rồi chế biến phơi khô chở về cho đơn vị ăn thay gạo. Mỗi chiều tối một thằng một nắm bánh sắn màu nâu non to bằng quả cam sành. Tiểu đội lấy bánh sắn về lúc thằng Chương đang sốt rét. Y tá chui ra khỏi hầm gặm bánh sắn, chắc là y tá đang đói. Thằng Chương cầm cái cặp nhiệt độ mắt đỏ vằn cà thừ, cắm vào cái bánh sắn mồm lảm nhảm:

- Mẹ kiếp xem mày có sốt giống bố mày không nào?

Bóp! Cái cặp nhiệt độ vỡ tung. Thằng y tá há hốc mồm, miếng bánh sắn rớt nhoét ra đất. Kêu lên: 

- Mày giết tao rồi. Cả đại đội có mỗi cái này đấy mày ơi.

Đêm hôm đó chính trị viên xộc xuống kiểm điểm thằng Chương. Thằng Chương lúc này hết sốt. Chả biết nó sợ quá mà hết sốt hay là tại thuốc. Thằng Chương thuật lại tình hình cho cán bộ nghe. Nó bảo:

- Khi tôi sốt tôi sờ vào cái gì cũng cảm thấy nó đang sốt. Báo cáo thủ trưởng tôi cầm cái dép cũng thấy cái dép đang sốt. Tôi sờ vào báng súng cũng thấy súng nó sốt. Tôi nghĩ thử xem cái bánh sắn nó sốt thế nào. Tôi nhìn cái vạch thủy ngân chảy vùn vụt rồi bóp một phát. Nó lau nước mắt nói tiếp:

- Đi làm cách mạng nhưng tôi làm hại cách mạng. Thủ trưởng phạt tôi thế nào cũng được. Đuổi tôi về miền Bắc tôi cũng chịu. Cán bộ vừa tức vừa buồn cười. Cuối cùng, thằng Chương bị khai trừ Đoàn. Thằng Tiến toát mồ hôi. Ôi chao, khai trừ Đoàn thì tội to lắm. Anh Nhớn bảo, chứ lại chả to. Cả một đại đội có một cái cặp sốt mà nổ mất rồi thì cặp sốt bằng rút dép à?

Đêm ấy thằng Tiến thao thức không ngủ. Nó thấy thương anh Chương, bất giác tay nó nắm phải cây rút dép trong túi.

*

Trời mùa mưa Tây Nguyên lúc nào cũng xin xỉn màu nước rau khoai lang. Tiến nhận ra điều này từ hôm lên chốt. Mỗi ngày một người bò đi tìm thức ăn. Chủ yếu là hoa chuối và rau khoai lang trên các rẫy bỏ hoang vì bom đạn. Khiếp, có một cái ăng gô nước rửa đến vài kí rau khiến nước rửa rau đặc quánh như dầu ma dút. Ấy vậy mà luộc lên thơm ngát mũi. Nước rau đục lờ lờ hệt màu trời mưa Tây Nguyên. Một hôm anh “Chương bánh sắn” sang hầm Tiến. Anh Chương xin quai dép của Tiến. Thằng Tiến mở cóc ba lô lấy cuộn dây dép còn nguyên dây buộc bằng sợi dây chỉ dù tẩm cao su. Chương bảo, quí lắm đấy nha mày. Dép tao đi lâu năm nên quai hết bom bê dễ tụt lắm. Thằng Tiến cắt một đoạn dây đưa cho anh Chương, Chương bánh sắn rút cái quai dép bèn bẹt nhão nhoét ra rồi mặm môi thay quai mới. Cái quai cũ Chương đút cẩn thận vào túi. Rồi Chương kể, có một đêm địch lên tập kích, một thằng trong bê mình bị thương đưa vào hầm tối om không biết vết thương ở đâu mà băng. Chỉ thấy máu chảy đầm đìa. Chương lật dép, cắt khúc thừa dưới đế một quai dép chừng ba phân, rồi đốt lên tìm vết thương mà băng bó cho đồng đội trong lúc mấy thằng khác lấy ni lông che kín cửa hầm không cho ánh sáng thoát ra. Đêm ấy thằng Tiến lại ngửi thấy mùi quai dép thơm kiểu thành thị. Trời dậm dựt mưa, hết ca cảnh giới chui vô hầm nhóp nhép mà nó chả ngủ được. Nó mong ngày nào về quê nó sẽ có một đôi dép cao su thật oách tặng cho bố. Nó sờ sờ cái bật lửa tàu trong túi và nghĩ, cả cái bật lửa này nữa để cho bố đi cày mà hút thuốc lào.

Hôm sau thằng Tiến lật cái dép cao su lên. Ừ nhỉ cái phần dây cao su thừa dưới đế dép dài đến 3, 4 xăng ti met. Ôi thì ra cái để cứu sống một con người nếu không băng cầm máu lại đơn giản không tưởng đến thế ư? Là nhờ cái đoạn 3 xăng ti dây dép đốt lên để tìm chỗ băng vết thương. Chuyện cái dép cao su không còn là cái dép nữa rồi. Thảo nào bộ đội ta yêu dép đến thế.

Một năm sau, thằng Tiến lên A phó. Bây giờ chốt mắt ngỗng giao cho đơn vị khác. Tiểu đoàn của Tiến quay về tác chiến mạn đường 15. Lúc ấy cũng lại mùa mưa. Địch hành quân bằng ô tô còn bộ đội ta thì đi chân đất. Bùn bazan đến cổ chân. May mà dép cao su của ta tuyệt vời và nhất là lứa quân mới một năm chiến trường dép không bị tụt quai. Nhiều hôm hành quân qua suối ngồi nghỉ, Tiến lại kì cọ đôi dép của mình. Và sau khi lớp bùn đất đỏ tuột đi là cái mùi thành thị lại thơm nức lên. Tiến nghĩ sao lại thế nhỉ? Bố khỉ.

*

Trận đánh đồi Củ Lạc của d8 hôm ấy diệt được cả xe tăng. Bọn lính e53 bỏ lại vài chục cái xác và một tên lính bị bắt sống. Thằng lính này khai, em là lao công đào binh. Tiến nhìn nó có dễ đến ngoài ba mươi. Anh Nhớn hô: Tiến trói tên này lại. Xử lí khẩn trương lên để rút kẻo máy bay nó đến đốt trận địa bây giờ. Tiến vội quýnh lên. Chợt nghĩ cuộn dây dép dài hơn mét trong cóc ba lô. Tháo ra trói chân tên tù binh. Trói xong rồi nó khóc. Ông ơi ông nới cho tôi, tôi sắp chết rồi, chân tôi tụ máu… Ừ nhỉ dây cao su xiết chặt đến nỗi tên tù bình thở khò khè. Tiến tìm quanh quẩn kiếm dây rừng. Người tù binh bảo ông ơi trong bao đồ của tôi có dây dù ông lấy ông trói hộ tôi. Tiến vội móc bao đồ tên lính có đoạn dây võng liền trói tay nó và tháo dây cao su ở chân nó ra. Lính ta kêu, anh Tiến rút thôi. Người lính nhìn Tiến như cầu khẩn tuyệt vọng. Xử lí tên tù binh này thế nào? Bắn à? Hay thả. Thả nó mình lại bị kỉ luật. Người lính VNCH mặt đờ dại gần như mê muội. Tiến đến gần tên lính hỏi: 

Chân hết tụ máu chưa? Chạy được không? Tên tù binh gật gật, dạ dạ. Tiến khẽ nói, vậy tôi trói tay anh và anh chạy về phía bên kia đường khi chúng tôi đã đi rồi nghe chưa. Nói rồi Tiền chỏng AK lên giời bắn đoàng đoàng. Tên tù binh nhắm mắt lại gục đầu xuống. Rồi nó mở mắt nhìn Tiến nước mắt ứa ra… Tiến vác khẩu AR15 và cái ba lô lính VNCH lên vai rời khỏi trận địa. Lúc ấy một cơn mưa ập tới. May. Thế là không có chiếc tàu bay nào tới thả bom. Pháo địch ì ùng nổ ở trận địa vừa xong. Tiến nghĩ giờ này tên tù binh đó cũng chạy thoát rồi.

Năm sau nữa thì giải phóng. Trung sĩ Tiến ra quân về đi học cấp 3 để đi thi đại học. Rồi ông về làm ở công ty thép Thủ Đô. May mắn là cuộn dây dép chỉ mất một đoạn cho hai quai dép thôi. Cái bật lửa tàu thì sứt sẹo nhưng bánh xe vẫn rất tốt. Bật một phát là ra lửa xanh lè. Cho đến bây giờ ông “Tiến thép” vẫn có thú đi dép cao su. Nhiều lần ông vẫn kể với nhân viên là mùi dép cao su là mùi rất chi công nghiệp. Đêm đêm ông vẫn hú hồn cái vụ thả tù binh không ai biết. Nếu biết dễ chừng ông lại bị khai trừ khỏi đoàn vì lúc ấy ông chưa vào đảng.

N.T.L

 

NGUYỄN TRỌNG LUÂN
Bài viết đăng trên Tạp chí Cửa Việt số 298 tháng 07/2019

Mới nhất

Chiều không tắt nắng

27/03/2024 lúc 16:33

Truyện ngắn của THỦY VI

Hội VHNT tỉnh trao tặng sách và tác phẩm ảnh triển lãm “Trường Sa - Quảng Trị: Sắc màu biên cương”

23/03/2024 lúc 16:22

TCCVO - Chiều 22/3, Hội Văn học Nghệ thuật tỉnh Quảng Trị tổ chức trao tặng sách và tác phẩm ảnh triển lãm

Khu kinh tế thương mại xuyên biên giới chung Lao Bảo - Densavan: Từ ý tưởng đến hiện thực

18/03/2024 lúc 00:07

TCCVO - Chiều 15/3, tại thị trấn Lao Bảo, huyện Hướng Hóa, UBND tỉnh Quảng Trị và Ủy ban chính quyền tỉnh Savannakhet (Lào) phối hợp tổ chức Hội thảo “Khu kinh tế thương mại xuyên biên giới chung Lao Bảo - Densavan: Từ ý tưởng đến hiện thực”.

Liên hoan dân vũ chủ đề: "Nữ công Công đoàn viên chức tỉnh Quảng Trị tự tin, tỏa sáng"

16/03/2024 lúc 06:02

Chào mừng kỷ niệm 114 năm ngày Quốc tế phụ nữ (08/3/1910 - 08/3/2024), 1984 năm Khởi nghĩa Hai Bà Trưng; Hướng đến kỷ niệm những sự kiện lớn của quê hương đất nước; kỷ niệm 95 năm ngày thành lập Công đoàn Việt Nam (28/7/1929-28/7-2024), Sáng ngày 07/3/2024, Công đoàn viên chức tỉnh tổ chức Liên hoan dân vũ trong nữ Công chức, viên chức, người lao động (CCVCLĐ) năm 2024 với chủ đề “Nữ công Công đoàn viên chức tỉnh Quảng Trị tự tin, tỏa sáng”.

Phát huy vai trò “báo chí kiến tạo, báo chí giải pháp”

15/03/2024 lúc 07:05

TCCVO - Sáng ngày 13/3/2024, Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy chủ trì phối hợp với Sở Thông tin và Truyền thông, Hội Nhà báo tỉnh tổ chức hội nghị giao ban công tác báo chí tháng 1 và 2 năm 2024 và định hướng một số nhiệm vụ trọng tâm tuyên truyền trong thời gian tới. Đồng chí Hồ Đại Nam, UVBTVTU, Trưởng Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy chủ trì hội nghị.

Tạp chí số cũ
Câu chuyện du lịch
tư tưởng Hồ Chí Minh

Thời tiết

Quảng Trị

Hiện tại

26°

Mưa

30/03

25° - 27°

Mưa

31/03

24° - 26°

Mưa

01/04

23° - 26°

Mưa

Nguồn: Weathers Underground