Ở nước ta cũng như trên thế giới, Internet và các trang mạng xã hội phát triển mạnh. Đặc thù của Internet là tốc độ truyền thông tin nhanh, diện tham chiếu rộng, thông tin gần như tức thì, tính “tự do” tương đối của những chủ thể thông tin, khả năng “gây nhiễu” lại khá rộng... Lợi dụng tính năng đặc biệt hấp dẫn của Internet, các thế lực phản động sử dụng để truyền bá, phát tán và gieo rắc các quan điểm sai trái, thù địch, thực hiện chiến lược diễn biến hòa bình đối với chủ nghĩa xã hội. Chúng ra sức khai thác tất cả các vấn đề của đời sống kinh tế - xã hội nước ta, trong đó đặc biệt chú ý đến những thông tin về đời sống chính trị. Đây là những thông tin mà nhân dân rất quan tâm, có ảnh hưởng rất lớn trong xã hội, đặc biệt là ở trong giới trẻ, những khu vực đô thị mật độ dân số đông, trình độ văn hóa cao. Cho nên, Internet được ví như con dao hai lưỡi chứa nhiều hiểm họa khó lường đối với người sử dụng không đúng mục đích. Thực tế, bên cạnh các thông tin bổ ích, có giá trị đối với xã hội thì còn vô số thông tin, hình ảnh có nội dung xấu độc, trái với truyền thống văn hóa dân tộc cũng được phát tán lên các trang thông tin điện tử (website), blog, mạng xã hội, trên phần phản hồi (comment) của các báo điện tử… Vì vậy, Internet hiện nay đang trở thành môi trường “màu mỡ” cho các hoạt động chống phá của các thế lực thù địch. Thông qua sử dụng mạng xã hội và một loạt hệ thống website cung cấp thông tin sống động và liên kết nhau, chia sẻ, phát tán rộng rãi với ngôn ngữ, luận điệu đầy tính kích động, chúng xuyên tạc đường lối, chính sách của Đảng, Nhà nước, phủ nhận thành tựu của công cuộc đổi mới, tìm mọi cách thúc đẩy “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” nội bộ ta trên mọi lĩnh vực. Nhận thức đúng âm mưu, thủ đoạn chống phá của các thế lực thù địch, từ đó tích cực đấu tranh làm thất bại chiến lược diễn biến hòa bình trên mạng Internet hiện nay là rất cần thiết.
Ở nước ta hiện nay có hai loại mạng xã hội: Mạng xã hội trong nước do Bộ Thông tin và Truyền thông cấp phép và mạng xã hội ở nước ngoài cung cấp xuyên biên giới vào Việt Nam, như: Facebook, Google, Youtube. Mạng xã hội trong nước hiện nay có 269 trang hoạt động tuân thủ theo pháp luật, tuy nhiên số lượng truy cập, lượng người tham gia vào mạng thấp, vì vậy mức độ ảnh hưởng không lớn. Trong lúc đó, các trang mạng xã hội Facebook, Google, Youtube là những tập đoàn toàn cầu lớn, có tiềm lực về kinh tế, được đầu tư công nghệ, lượng người truy cập đông, mức độ tương tác rất lớn nên tác động ảnh hưởng trong xã hội cũng rất rộng lớn. Các mạng xã hội này có máy chủ đặt ở nước ngoài - không có văn phòng đại diện tại Việt Nam và có những chính sách riêng để gián tiếp tạo điều kiện cho các đối tượng triệt để lợi dụng để chống phá ta quyết liệt. Các thế lực thù địch bên ngoài cấu kết với số cơ hội chống đối chính trị ở trong nước viết bài, sản xuất những video clip phản động, chống phá trực diện, cập nhật liên tục, tần suất lớn, chủ đề rất đa dạng, đưa thông tin dày đặc, tràn lan, gây ảnh hưởng không nhỏ đến xã hội. Thủ đoạn của chúng sử dụng là: Lấy những tin, bài, những hình ảnh trên các báo chí chính thống của ta ở trong nước, lồng ghép, viết lại hoàn toàn thành những nội dung xuyên tạc, bịa đặt để thu hút những người thiếu thông tin, tò mò cảm thấy nửa tin, nửa ngờ, hòng đánh lừa dư luận, kích động người xem, người đọc.
Lợi dụng các trang video clip giải trí lành mạnh trên Youtube để lồng ghép, phát tán video clip phản động làm cho mức độ lan truyền thông tin xấu độc trên mạng Youtube rất nhanh. Đáng chú ý đó là họ lợi dụng những tính nănggợi ý của trang Youtube để quảng bá, truyền bá, phát tán đến người xem thông tin xấu độc nhiều hơn, mức độ lan truyền lớn hơn, nhanh hơn. Ví dụ, khi chúng ta đang xem một video clip nào đó thì ở bên góc phải và ở phía dưới màn hình có một loạt video khác để gợi ý chúng ta xem tiếp. Đại diện Youtube xác định đây là tính năng, thuật toán tự động, người nào đã từng xem một clip xấu độc thì máy tính tự ghi nhớ và sau đó máy tính sẽ tự chuyển giới thiệu thêm, bất kể là người sử dụng đang xem video clip gì. Đây là một thủ đoạn để gián tiếp tiếp tay cho các đối tượng trong và ngoài nước phát tán những video clip phản động, xấu độc.
Dựa vào chính sách kinh doanh của Google, Youtube để đối tượng kiếm tiền từ quảng cáo. Cứ đăng lên Youtube có càng nhiều lượt người xem là Youtube có thể gắn chia sẻ lợi nhuận quảng cáo cho người làm nội dung này. Với chính sách này đã khuyến khích một bộ phận không phải là đối tượng chống phá, nhưng vì kiếm tiền mà tham gia vào mặt trận tuyên truyền những thông tin bịa đặt, xuyên tạc trên Youtube. Chúng tăng cường viết bài, tung tin đồn nhảm, bịa đặt, dựng chuyện với những nội dung thông tin dễ gây tò mò người xem, như trong nội bộ phe này đấu đá phe kia, ông này giết ông kia, bịa đặt chuyện ly kỳ, xào xáo, thêm thắt vụ án này, vụ án kia... mục đích thu hút lượng lớn người xem trên Youtube. Có những clip xấu độc gây tò mò cho người xem thu hút lên hàng triệu lượt xem, như vậy, các đối tượng kiếm được rất nhiều tiền từ các clip xấu độc. Chính vì vậy các đối tượng phản động, cơ hội vừa thực hiện được các ý đồ của mình vừa kiếm được lợi nhuận khi các doanh nghiệp quảng cáo trên Youtube.
Thực tế khi Bộ Thông tin và Truyền thông kiểm tra thì hàng loạt các nhãn hiệu lớn đăng quảng cáo lên Youtube đều bị lồng ghép các video clip phản động. Vừa qua chúng ta phát hiện hơn 2.200 video clip xấu độc phát trên kênh Youtube. Bộ Thông tin và Truyền thông đã yêu cầu Google gỡ bỏ hơn 2.200 clip này. Đến ngày 12/4/2017, Google đã gỡ bỏ hơn 1.299 video clip xấu độc trên Youtube theo đề nghị của Bộ Thông tin và Truyền thông, trong đó có một kênh phản động có hơn 500 video clip.
Trên trang Facebook, các đối tượng xấu lập ra một loạt tài khoản giả mạo các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước, đúng tên, đúng ảnh, nội dung đúng đến hơn 90%, chủ yếu lấy từ các hoạt động của các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước đã được các báo chí chính thống đưa tin. Họ đánh lừa người xem, ra vẻ đây là trang mạng xã hội chính thức của các đồng chí đó. Nếu người sử dụng bình thường vào các trang này thì đều thấy rất là tốt đưa tin rất chuẩn mực vì họ lấy từ báo chí chính thống. Tuy nhiên vào những thời điểm quan trọng, những sự kiện chính trị của đất nước, một số trang bắt đầu lồng nghép, đan cài các thông tin với dụng ý xấu độc, khiến người đọc dễ hiểu lầm nhữngthông tin sai sự thật đó là chính thống, đây là thủ đoạn hết sức nguy hiểm.
Hoặc chúng lập ra rất nhiều trang và tài khoản gọi là trang cộng đồng để họ đăng tải những thông tin xuyên tạc bịa đặt về tình hình chính trị ở Việt Nam nhưng núp dưới những tên gọi nghiêm túc, chính thống, như: “Đảng Cộng sản Việt Nam vinh quang”, hay trang “Nhật ký tin tức thể hiện lòng yêu nước”, nhưng xen vào là những nội dung phản động, chống phá Đảng, Nhà nước rất quyết liệt; hoặc “Vì Tổ quốc Việt Nam mến yêu” nhưng chỉ đăng những vấn đề liên quan đến Formosa, phản đối, tẩy chay Formosa, bới móc những vấn đề tiêu cực của đất nước… Những trang này khiến cho người đọc lầm đây là những trang của lực lượng yêu nước, đang bảo vệ chế độ, bảo vệ đất nước, nên mức độ tuyên truyền, thâm nhập vào suy nghĩ của người đọc rất nhanh, vì không đề phòng bởi tên gọi nghe rất chính thống.
Chúng tạo ra một làn sóng bình luận tiêu cực dưới các bài viết, kể cả bài viết chống phá, cũng như những bài viết ủng hộ trên các báo chí chính thống khi được chia sẻ trên trang Facebook. Ví dụ, khi có một bài báo được chia sẻ lên trang Facebook thì rất nhiều các bình luận trái chiều, chửi bới, bịa đặt xuyên tạc, đưa những thông tin sai lầm. Hoạt động này có sự tổ chức. Trước đây, có một lực lượng chuyên comment tiêu cực, trái chiều ở phía dưới các bài viết chính thống hay phản động. Tuy nhiên, hiện nay đã có những phần mềm chỉ cần viết một comment thì nó có thể gắn vào nhiều bài viết để chống phá. Người sử dụng Facebook có thói quen là đọc thêm các bình luận, xem mọi người bình luận về vấn đề này như thế nào? Khi mà các bình luận trái chiều áp đảo, thì người đọc sẽ bị phân tâm, dễ tin rằng bình luận trong xã hội đang phản đối vấn đề này. Đây cũng là một thủ đoạn cực kỳ thâm độc đang nở rộ trên Facebook.
Ngoài sử dụng hai nền tảng Facebook và Youtube, các đối tượng sử dụng trang blog để nói xấu, chống phá Đảng, Nhà nước. Blog tự nó không có sức lan tỏa nhiều, tuy nhiên, khi nó kết hợp với mạng xã hội, tức là viết bài trên blog rồi chia sẻ lên mạng xã hội thì sức lan tỏa của nó rất lớn. Chính vì vậy, hiện nay, rất nhiều người thường xuyên vào đọc một số blog như: “Ba Sàm”, “Dân làm báo”, “Quan làm báo”, “Biển Đông”... trang mới nhất là “Tin tức hàng ngày Online.com” rồi chia sẻ trên Facebook. Thậm chí, chúng sử dụng một số website, đặc biệt là website có đuôi.org để mạo danh các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước, mạo danh các cơ quan, tổ chức nhà nước để đăng thông tin xấu độc.
Với những thủ đoạn như thế, tình hình trên mạng Internet trong những năm vừa qua thật sự phức tạp và đáng lo ngại. Để chủ động ngăn chặn, đẩy lùi thông tin xấu độc trên Internet và mạng xã hội, đòi hỏi trước hết mỗi cấp ủy, tổ chức Đảng, chính quyền các cấp cần đẩy mạnh tuyên tuyền, giáo dục để mỗi cán bộ, người dân thấy rõ tính hai mặt của Internet và mạng xã hội; nhận diện các thủ đoạn, nội dung thông tin xấu độc, tính chất nguy hại của nó đối với cá nhân và xã hội. Qua đó trang bị kiến thức cần thiết để mỗi người có thể tự sàng lọc, tiếp nhận thông tin hữu ích, chính thống, đồng thời “miễn dịch” với những thông tin xấu độc làm nhiễu loạn môi trường xã hội.
Đồng thời, tăng cường tuyên truyền thông tin chính thống, định hướng dư luận trên các loại hình báo chí khắc phục hiện tượng thương mại hóa hoạt động báo chí, đưa thông tin theo kiểu giật gân, câu khách, tiếp tay cho sự chống phá của các thế lực thù địch. Mặt khác, phải nâng cao trách nhiệm chính trị, đạo đức nghề nghiệp của cơ quan báo chí, nhà báo và công dân; tổ chức tốt những loạt bài đấu tranh, phản bác các luận điệu sai trái trên các ấn phẩm báo chí.
Cần chú trọng nâng cao năng lực bộ máy quản lý nhà nước đối với lĩnh vực mạng xã hội; tăng cường đội ngũ chuyên gia về công nghệ thông tin giỏi, đầu tư cơ sở vật chất và trang thiết bị kỹ thuật hiện đại, bảo đảm triển khai có hiệu quả các biện pháp quản lý cả về hành chính và kỹ thuật để ngăn chặn một cách kịp thời, hiệu quả. Tăng cường quản lý việc bình luận không để kẻ xấu lợi dụng biến thành diễn đàn chống phá Đảng, Nhà nước ta; giám sát, bảo đảm an ninh mạng, làm tốt công tác bảo vệ tài liệu mật, không để kẻ địch thu thập, xuyên tạc, tuyên truyền trên các phương tiện thông tin, báo chí để chống Đảng, chế độ và sự nghiệp đổi mới đất nước của nhân dân ta, dân tộc ta.
T.Q.H
