LTS: Đại tá Trần Văn Thà, nguyên Đảo trưởng đảo Cồn Cỏ, nguyên Tiểu đoàn trưởng Tiểu đoàn bộ binh 47 - Trung đoàn 270 từng chỉ huy nhiều trận đánh xuất sắc và lập nhiều chiến công trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước. Trong trận chiến 108 ngày đêm bên sông Cửa Việt trước Tết Mậu Thân năm 1968, đơn vị ông đã xóa sổ cơ bản Đại đội A, Tiểu đoàn 3/21, Lữ đoàn 197 của Mỹ.
Nhân kỷ niệm 50 năm Cuộc Tổng tiến công và nổi dậy xuân Mậu Thân 1968, CV. trân trọng giới thiệu bài viết “Nhiệm vụ “bóp cổ” sông Cửa Việt trước Tết Mậu Thân 1968”, rút trong tập “Ký ức 108 ngày bên sông Cửa Việt” của tác giả gửi cho Ban biên tập.
Đầu năm 1966, Nguyễn Đức Tuân, Đảo phó đảo Cồn Cỏ vào đất liền làm trợ lý tác chiến ở Bộ Tư lệnh 270. Ngày 25 - 12 - 1967, tôi cũng được gọi vào. Lệnh trên bảo: “Cứ nghỉ ngơi đi đã”. Chừng 10 ngày, tôi nghe loáng thoáng anh em nói: Tôi vào để làm Tiểu đoàn trưởng Tiểu đoàn 47 bộ binh.
Tôi đoán không biết mình sẽ đến mũi chiến trận nào, nhưng chắc chắn cũng chỉ xung quanh Quảng Trị thôi. Nghĩ vậy, để nắm chắc địa hình Quảng Trị, tôi vào phòng tham mưu, tìm bản đồ Quảng Trị nghiên cứu đất đai, sông núi, đường đi lối lại. Không ở ngoài đảo nữa, đóng quân trong đất liền, chắc sẽ chạm trán nhiều với lính Mỹ - ngụy.
Tôi hỏi Nguyễn Đức Tuân:
- Đánh nhau với bộ binh Mỹ, loại vũ khí nào của Mỹ là đáng gờm nhất?
Tuân đáp:
- Súng phóng lựu M79 của Mỹ rất nguy hiểm, độ chính xác cao, đạn nổ vỡ hàng trăm mảnh gây sát thương lớn.
- Còn phòng thủ, tác chiến của chúng ta thì sao?
- Không đáng ngại, song pháo và trực thăng của chúng là hai thứ đáng gờm.
Ngày 15 - 1 - 1968, tôi được liên lạc đưa giấy mời, gọi đến gặp Tư lệnh trưởng Hoàng Đưỡm và Chính ủy Vũ Kỳ Lân. Trong cuộc gặp này, thấy có cả Trần Thanh Điệu, thượng úy của Tiểu đoàn 6 cao xạ.
Đồng chí Vũ Kỳ Lân giao nhiệm vụ mới cho tôi:
Anh về làm Tiểu đoàn trưởng Tiểu đoàn 47. Đồng chí Trần Thanh Điệu, làm Chính trị viên trưởng của tiểu đoàn. Nhiệm vụ của D47 là vào bóp cổ thằng Mỹ ở Cửa Việt, không cho nó chi viện quân và đưa lương thực lên Đông Hà, Khe Sanh. Tại Cửa Việt, làm sao hút quân nó từ phía Nam ra, càng nhiều càng tốt.
Ngay trong ngày đó, tôi và Trần Thanh Điệu lên nhận quân ở thôn Đông Trường, thuộc Đặc khu Vĩnh Linh. Ban chỉ huy tiểu đoàn có thêm: Trần Quang Thế, Tiểu đoàn phó Trần Thanh Lục, Chính trị viên phó tiểu đoàn; Đặng Đình Như, Trợ lý tác chiến.
Theo lệnh của Tư lệnh Hoàng Đưỡm, tôi đến gặp đồng chí Nguyễn Ngọc Năng, Tiểu đoàn trưởng 47 để biết rõ tình hình tiểu đoàn. Tôi ra khỏi nhà nói anh Trần Quang Thế và Đặng Định Như: “Đắp ngay sa bàn địa hình Cửa Việt theo bản đồ 1/25000”.
Tôi yêu cầu anh Trần Thanh Lục cho liên lạc mời các cán bộ đại đội trưởng và chính trị viên lên, anh giới thiệu tôi và anh Điệu để làm việc. Nhớ cho chúng tôi ăn cơm trưa với.
Được anh Lục giới thiệu, tôi bắt đầu làm quen và làm việc ngay trên sa bàn.
Trong buổi gặp nhau này, tôi nói rõ nhiệm vụ của Tiểu đoàn:
- Cửa Việt là một hải cảng quân sự của địch. Sông Hiếu bắt nguồn từ chân dãy Trường Sơn, chảy qua Rào Quán, qua Mai Lĩnh, Đông Hà, đổ ra Cửa Việt. Cửa Việt, sông Hiếu là đường vận tải đường thủy rất quan trọng của địch cho các căn cứ quân sự ở Đông Hà, Khe Sanh. Chúng ta sẽ đánh tàu vận tải của địch từ Cửa Việt vào sông Hiếu. Đánh địch ra giải tỏa, giữ vững trận địa. Lực lượng vũ trang tại chỗ, phải phát động quần chúng giành quyền làm chủ địa bàn của ta ở Đông Gio Linh. Thời điểm đó, ông Nguyễn Sanh là Thường vụ Tỉnh ủy, Bí thư huyện Gio Cam, vào chỉ đạo ngay bên bờ sông Hiếu, tạo điều kiện khi xin ý kiến chỉ huy.
Tiểu đoàn D47 được phối thuộc một đại đội cối 82, 6 khẩu; một đại đội DKZ, 6 khẩu; một đại đội 12,7 ly, 6 khẩu; một đại đội đặc công nước Hải quân do anh Tạc chỉ huy. Tiểu đoàn lại được sự hỗ trợ của C400 bộ đội địa phương huyện Gio Linh và 2 Đại đội DKZ Vĩnh Linh với 12 khẩu. Tổng số quân trải dài để đánh tàu vận tải thủy của địch trên sông Cửa Việt, sông Hiếu gần 1.000 quân. Tiểu đoàn đặc cách đánh Cửa Việt, và đoạn sông Cửa Việt – Đông Hà.
Tiểu đoàn, đại đội trưởng các lực lượng đánh tàu đường thủy ngồi suốt một ngày nghiên cứu trận địa trên sa bàn, phân công các đơn vị cụ thể. Ngay đêm ấy, tiểu đoàn lên kế hoạch tác chiến bằng văn bản, gởi lên Bộ Tư lệnh để xem xét và quyết định.
Tôi xác định, chuyến đánh tàu vận tải này, thế nào ta cũng phải đụng đầu với pháo, bom, máy bay trực thăng, xe tăng của địch, số lượng địch bao nhiêu chưa rõ, nhưng thời gian chắc sẽ kéo dài.
Kế hoạch tác chiến của Tiểu đoàn được duyệt, tôi giao nhiệm vụ cho các đại đội, các mũi chiến đấu trực tiếp. Sau 3 ngày giao nhiệm vụ, Ban chỉ huy Tiểu đoàn xuống tận nơi kiểm tra xem các đơn vị đã rõ kế hoạch thế nào, lên kế hoạch tác chiến cụ thể của đơn vị mình ra sao...
Trần Quang Thế, D phó từng chiến đấu trên địa bàn này tỏ ra hăng hái, nhiệt tình trong kế hoạch tác chiến của Tiểu đoàn. Đặng Đình Như, trợ lý tác chiến cũng tham gia ý kiến thiết thực.
Duyệt xong kế hoạch, các đơn vị nhận trang thiết bị và vũ khí để sẵn sàng lên đường làm nhiệm vụ. Ai cũng mang lỉnh kỉnh: súng AK với 2 cơ số đạn, cuốc xẻng, trang bị cá nhân của mình. Ngay cả tôi, ngoài trang bị cá nhân, còn mang thêm 2 quả cối 82. Mọi người mang giúp khí tài cho anh em pháo binh.
Anh em động viên nhau:
- Gắng mà mang súng đạn. Cuộc chiến đấu của chúng ta cần cái đó nhất. Anh Vũ Kỳ Lân nói với tôi có đồng chí Nguyễn Ngọc Năng làm phái viên quân sự của Bộ Tư lệnh, đi cùng với Tiểu đoàn. Tôi vẫn chưa gặp anh Năng.
Trước hôm lên đường, anh nuôi cho toàn đơn vị ăn một bữa thỏa thê. Lương thực, thực phẩm tăng cường đáng kể. Không ngờ đợt bồi dưỡng sức lực kéo dài đến 5 ngày. Đang tuổi ăn, tuổi ngủ, chỉ 5 ngày thôi, anh nào cũng thấy mình khỏe hẳn ra.
Ngày 19 tháng 1, Tiểu đoàn hành quân, vượt bến đò Tùng Luật. Đại đội 2 được phân công dẫn đầu. Chị em dân quân Tùng Luật được thông báo trước cuộc hành quân này, 7 chị đưa 7 thuyền tới bến. Mỗi thuyền chở được 2 tiểu đội. Nếu tròn, mỗi chuyến 7 thuyền qua sông chở được 168 người. Như vậy, tất cả khí tài của Tiểu đoàn, chỉ cần 6 chuyến là thong thả.
Một sự tình cờ không lường là pháo địch bên bờ Nam bắn cầm canh vu vơ đúng trong lúc thuyền đang qua sông, quân ta hy sinh 1 người, bị thương 2 người. Tôi nhờ du kích Tùng Luật đưa thương binh về phía sau điều trị và chôn cất liệt sĩ chu đáo.
Trên đường hành quân, có một đội hải thuyền của ngụy đóng ở Xuân Khánh. Trần Quang Thế, Tiểu đoàn phó được giao nhiệm vụ cùng đại đội 2 đi đầu “dẹp” cái gai trước mắt. Lâu nay đội hải quân địch chưa được đụng đầu với quân chính quy của ta nên chúng chủ quan, khi bị tập kích với một lực lượng mạnh, chúng không kịp trở tay, bị tiêu diệt hoàn toàn. Trận đầu mở màn của Tiểu đoàn đã chiến thắng vẻ vang.
Tiểu đoàn tiếp tục hành quân, giữ bí mật trên đường đi. Đúng 4 giờ sáng, như kế hoạch đã định, Tiểu đoàn đến vị trí dự kiến trên sa bàn. Nơi đến, có một trung đội thám báo của địch đóng quân... Trần Quang Thế và Đại đội 2 lại “dẹp” chúng luôn.
Đến địa điểm, đề phòng có thể đụng độ với bộ binh, máy bay trực thăng địch, nên mệnh lệnh đầu tiên của tôi được phát ra là, tất cả mọi chiến sĩ phải có hầm cá nhân để trú ngụ và sẵn sàng chiến đấu cao.
Các đại đội trưởng lần lượt đến nơi, các chiến sĩ đào hầm, tập hợp đội hình chiến đấu liên hoàn sẵn sàng vào trận.
5 giờ sáng, tất cả đã đào hầm xong.
Tôi dẫn đầu Ban chỉ huy, đi kiểm tra đội Phẫu gồm bác sĩ, y sĩ và các y tá... Rất yên tâm, vì đâu cũng đã vào đấy ổn định. Đội cứu thương kề ngay đội Phẫu cũng hầm hố đàng hoàng; chỉ có điều hành quân suốt đêm đã thấm mệt, đến nơi lại đào hầm trú ẩn ngay, nên ai cũng ngủ gà ngủ gật ngay trong hầm hoặc ngay trên miệng hầm. Riêng đại đội đặc công phải xuống sông thả mìn, chuẩn bị nếu tàu địch đến bất ngờ, sẽ vướng mìn của ta ngay.
Đúng như bẫy đã giăng, 5 chiếc tàu từ Cửa Việt kéo lên, trúng mìn của đặc công cài, 2 chiếc trúng mìn, còn 3 chiếc tháo chạy, lệnh cho DKZ bắn đuổi theo cháy nốt cả 3 chiếc.
Tại Cửa Việt lúc này có Tiểu đoàn 3/1 Thủy quân lục chiến với Trung đoàn 2 Bến Hải (Sư 1) đang đóng, giữ khu cảng. Biết chắc chắn chúng sẽ không chịu yên, sẽ tung quân lên tấn công. Để bảo đảm thế trận chống trả lại địch, tôi và Trần Thanh Điệu đi một vòng động viên anh em.
Đại đội 2 và Đại đội DKZ chiếm lĩnh tại Hoàng Hà, Xuân Khánh.
Đại đội 1 chiếm lĩnh ở Nhĩ Hạ.
Đại đội 3 chiếm lĩnh xóm Kênh Gio Hà.
Đại đội địa phương và Đại đội đặc công nước Hải quân đóng ở Mai Xá.
Đại đội cối 82, 12,7 ly, trạm phẫu thuật và Ban chỉ huy đóng ở Lâm Xuân Đông.
Đến đâu, Ban chỉ huy cũng kiểm tra kỹ hầm cá nhân, công sự đặt pháo. Đó là sự sống của chiến sĩ nơi đầu tên mũi đạn.
9 giờ 30 phút, ta bắn cháy và nổ mìn diệt 9 tàu LST của Mỹ.
10 giờ 30 phút, địch phản ứng bằng pháo rải khắp trận địa mai phục của ta. Sau khi ngớt tiếng pháo, Trung đoàn 2 của Sư đoàn 1 đánh vào làng Kênh và Mai Xá, số ở căn cứ Gio Linh đánh vào Nhĩ Hạ, hỗ trợ cho bộ binh. 5 trực thăng địch quần đảo sát sao trên đầu, gặp nghi ngờ là xả đạn xuống. Lần đầu tiên chạm trán với trực thăng, thấy nó lợi hại đến thế.
Đây là trận đầu tôi cầm quân đánh giặc ở Nam sông Bến Hải, nằm ngay trong lòng địch nên ngỡ ngàng khi tiểu đoàn của ta phải đương đầu với trực thăng. Bên ta đã có tổn thất, Tiểu đoàn phó Trần Quang Thế bị thương. Đại đội trưởng Đại đội 1, Đại đội trưởng Đại đội 3 và nhà báo Nguyễn Ngọc Nhu hy sinh.
Trong trận khốc liệt này, Lê Đình Dư, nhà báo đi cùng Tiểu đoàn, rất dũng cảm, luôn nhảy lên hầm chụp ảnh, ghi hình...
Tôi phải nhắc:
- Cần phải hết sức bảo trọng đó Lê Đình Dư ơi.
Lê Đình Dư đáp:
- Không dễ gì có tư liệu giàu có như thế này, bỏ phí tôi không chịu được.
Ngày 21 - 1, lực lượng địch giữ Cửa Việt tung lên toàn bộ hai trung đoàn của Sư 1, vùng 1 chiến thuật. Chúng tấn công lên, ta đánh bật ra, hai bên giằng co nhau suốt trong ngày. Tận 3 giờ chiều, địch mới dùng đến xe tăng. Một đại đội ngụy cùng với 2 xe tăng tấn công vào Lâm Xuân Đông, nơi Tiểu đoàn bộ của ta đóng. Thấy tình thế căng thẳng, tôi lệnh cho Đặng Đình Như dùng một lực lượng dự bị đánh vào bên trái phía địch đang tấn công. Còn tôi huy động cả DKZ và 12,7 ly hạ thấp nòng bắn thiết giáp địch. Đến 4 giờ chiều thì đánh bật được mũi tấn công của đại đội ngụy dù có hai xe tăng yểm trợ.
Phóng viên Lê Đình Dư vẫn hăng hái bám sát hiện trường cuộc chiến đấu, anh bấm máy liên tục.
Tôi phải ra lệnh:
- Anh Dư xuống hầm ngay. Anh là lính, anh có biết mệnh lệnh là như thế nào không? Bao nhiêu tài liệu anh giữ trong tay, anh có biết nó quan trọng như thế nào không?
Lê Đình Dư chỉ cười:
- Anh Thà ơi, anh em chiến sĩ có thể quỳ bắn, nằm bắn. Còn phóng viên chỉ có đứng thẳng trên chiến hào, dùng máy ảnh ghi lại tội ác của quân thù và chiến công anh dũng của bộ đội ta. Anh thông cảm cho tôi - anh ở đâu tôi ở đó!
Chính trong phút đó, máy bay từ ngoài biển bay vào, 12,7 ly nổ súng cháy một AD 6.
Lê Đình Dư thấy máy bay cháy, nhảy lên mô đất cao, hướng máy ảnh về chiếc máy bay đang bốc lửa, bốc khói. Bất thình lình, pháo bầy từ ngoài biển bắn vào. Đồng chí Đoàn Xuân Hiểu gào lên:
- Dư nằm xuống.
Nhưng đã chậm, Lê Đình Dư trúng pháo, ngã xuống. Anh hy sinh không trăng trối được một lời. Cũng ở loạt pháo ấy, Trần Thanh Lục, Chính trị viên phó Tiểu đoàn bị một quả pháo nổ ngay bên chân... anh đã ngã xuống. Đặng Đình Như cũng hy sinh. Đại đội 1 chốt ở Nhĩ Hạ, đại đội trưởng và đại đội phó hy sinh.
Tối đến, các đơn vị băng bó cho thương binh để giao cho đội cứu thương chuyển ra ngoài. Còn anh em tập trung chôn cất liệt sĩ.
Anh em định chôn cất Lê Đình Dư ở trong làng. Nhưng tôi nghĩ, Lê Đình Dư là mặt trận gửi về, anh ấy là người của Báo Quân đội Nhân dân, để tránh mất xác tôi đề nghị đưa Lê Đình Dư ra chôn bên lũy tre, ý tôi rất rõ ràng trân trọng:
- Nhà cửa có khi còn dễ mất, nhưng lũy tre thì không thể mất được.
Tôi có mặt lúc tiễn đưa Lê Đình Dư xuống huyệt. Tôi còn cẩn thận tháo ống kính máy ảnh đặt lên ngực Dư, chôn cùng xác anh để sau này dễ nhận.
Đang cùng đồng đội lo chôn cất cho liệt sĩ, liên lạc tìm tôi, mời về họp.
Đến nơi đã thấy cán bộ đã đủ mặt, đến dự có Đại úy Nguyễn Ngọc Năng phái viên quân sự, Phạm Ngọc Khôi phái viên chính trị, Phạm Hữu Ba chính trị viên địa phương (C400) Gio Linh. Đồng chí Trần Thanh Điệu - Chính trị viên Tiểu đoàn đặt vấn đề: 2 ngày tác chiến ta thiệt hại nhiều vậy ta bàn xem nên lui ra củng cố hay tiếp tục chiến đấu.
Tôi nói ngay: Sao lại đặt vấn đề lui ra? Phải bàn cách đánh ngày mai! Vì ta có thiệt hại nhưng địch cũng đang rất hoang mang cơ mà, các anh thấy đó địch còn thiệt hại nhiều hơn ta: 9 tàu chìm, 10 thiết giáp cháy, 1 máy bay rơi, bộ binh chết hàng trăm tên mà.
Hai ngày chiến đấu không thấy đặc phái viên ở đâu, lúc này mới biết.
Nguyễn Ngọc Năng nói: - Quân lính trong Tiểu đoàn ta thương vong khá nặng, hiện tại chúng ta đang thiếu đạn, cho nên tôi đề nghị chúng ta tạm lui về phía sau để củng cố lực lượng. Ổn định xong, ta xin ý kiến cấp trên, có ý kiến rồi, ta sẽ tính đánh nữa hay lui.
Tôi nói:
- Ta có thương vong, địch cũng thương vong, 9 tàu chìm, 10 xe tăng cháy, 1 máy bay rơi, bộ binh chết hàng trăm tên. Ta vẫn giữ được trận địa. Nhiệm vụ của chúng ta là “bóp cổ” sông Cửa Việt, không cho chúng tiếp tế lên Đông Hà, Khe Sanh, thế trận của chúng ta đang vững vàng. Chúng ta không có quyền rút ra khỏi trận địa sông Hiếu, Cửa Việt này.
Nguyễn Ngọc Năng nói:
- Nếu anh còn ở lại, đơn vị anh sẽ không còn phiên hiệu nữa.
Tôi cãi:
- Chiến trận hy sinh là tất nhiên. Anh đánh giá thế nào mà nói là đơn vị này không còn phiên hiệu nữa. Địch đánh lên, ta đánh chúng chạy bỏ xác đồng bọn không dám quay lại lấy. Khí thế anh em đang hăng hái, anh làm thế chính là làm nhụt ý chí chiến đấu của chiến sĩ ta.
Nguyễn Ngọc Năng nói: - Ba năm anh đánh máy bay tàu chiến và Biệt hải Mỹ ở đảo Cồn Cỏ nhưng chưa chạm trán với bộ binh, xe tăng, pháo bầy của Mỹ nên không bảo đảm thắng Mỹ ngày mai được.
Tôi nói, ngày mai tôi có cách đánh thắng quân Mỹ và bảo toàn được lực lượng.
Nguyễn Ngọc Năng yêu cầu Trần Thanh Điệu lấy biểu quyết.
Những người trong cuộc họp và có 5 Đảng ủy viên Tiểu đoàn giơ tay biểu quyết rút quân theo ý kiến Nguyễn Ngọc Năng. Một người duy nhất không giơ tay là tôi. Là thiểu số trước quyết định bằng biểu quyết tôi đành im lặng chấp hành, ra lệnh cho bộ đội rút lui.
Nguyễn Ngọc Năng nói:
- Mã hồi phải đi nhanh, không để đuôi dính địch.
Tôi cảm thấy nhục nhã, không chịu được. Tôi vượt lên ngang Phạm Ngọc Khôi chộp ngực áo Khôi, hỏi giọng rất gay gắt:
- Tại sao mày đồng ý rút lui. Rút lui nhục nhã thế này mà mày chịu được à?
Đại úy Phạm Ngọc Khôi - Trợ lý chính trị mặt trận, nghe tôi nói vậy, như tỉnh ra:
- Tôi biết rút là sai rồi.
Tôi hỏi lại:
- Tại sao lúc nãy họp mày không nói năng gì? - Không đợi Khôi trả lời. Tôi nói tiếp - Tao không rút nữa. Tao ở lại với Cửa Việt.
Khôi đáp:
- Anh ở lại, tôi cũng ở lại.
Được Khôi ủng hộ, tôi mừng, chạy lên phía trước, đứng trước hàng quân, nói to:
- Anh em Tiểu đoàn 47 dừng lại.
Hàng quân phía sau dừng lại. Tôi leo lên đỉnh cồn cát. Anh em chiến sĩ đứng xung quanh. Pháo sáng từ phía Cửa Việt hắt ánh sáng tới chỗ anh em đứng.
Tôi nói:
- Pháo sáng này không có gì đáng sợ cả. Tôi muốn nói với các anh điều này: Tôi là Tiểu đoàn trưởng, khẳng định với các anh rằng việc quyết định rút lui của tập thể cán bộ tiểu đoàn. Nhiệm vụ “bóp cổ” Cửa Việt của chúng ta chưa xong, tại sao ta lại rút lui. Tôi thấy nhục nhã quá, nên tôi xin nói với anh em rằng: Ai dám hy sinh để hoàn thành nhiệm vụ thì hãy ở lại Cửa Việt cùng tôi. Tôi không ra lệnh nữa, ai nhận ra nhiệm vụ đánh Cửa Việt của chúng ta chưa hoàn thành, dám hy sinh vì nhiệm vụ thì hãy theo tôi quay về Cửa Việt chiến đấu.
Giọng tôi trở nên đanh thép:
- Về Cửa Việt chiến đấu, ngày mai nhất định chúng ta sẽ chiến thắng.
Số người ở lại với tôi chừng hơn 100 người, tôi hỏi ai là đảng viên cộng sản giơ tay. Pháo sáng soi rõ 39 cánh tay giơ cao trong đó có Trần Thanh Điệu, Trần Thanh Lục, đồng chí Quang chính trị viên C2, đồng chí Khắc chính trị viên C3 là Đảng ủy viên tiểu đoàn, phái viên chính trị Phạm Ngọc Khôi cùng ở lại.
Tôi mừng lắm và nói với đồng chí Trần Thanh Lục: Anh về phía sau báo cáo với Bộ Tư lệnh và nhận lỗi về sai lầm này đồng thời tập họp anh em đơn vị tổ chức lại đưa anh em về với tiểu đoàn. Tôi nhớ lực lượng lúc vào trận là hơn 1.000 bây giờ còn 100 tay súng, kể cả chỉ huy 15W, trạm phẫu và trung đội vận tải. Vũ khí của những người ở lại còn một khẩu DKZ với 3 viên đạn, do Dương, Trung đội trưởng chỉ huy, 2 khẩu 12.7 ly, mỗi khẩu còn một băng đạn, đại liên, trung liên, tiểu liên, mỗi khẩu của mỗi người còn một băng đạn. Nghe báo cáo, để không bị ngỡ ngàng trước trận chiến đấu ngày mai, tôi trực tiếp kiểm tra lại súng cá nhân, tôi mừng vì thấy đạn còn đủ dùng.
Khôi hỏi:
- Ta về giữ làng Lâm Xuân Đông chứ?
Tôi đáp:
- Không được, nhiệm vụ của chúng ta là đánh tàu, lực lượng của chúng ta còn ít, không thể rải ra như bữa trước được, ta tập trung về Hoàng Hà. Tới đó do tình hình cụ thể, tôi là chỉ huy, tôi sẽ trực tiếp bố trí đội hình để ngày mai chạm trán địch ta quyết thắng. Anh em hãy tin và theo tôi.
Về đến Hoàng Hà, tôi cho lực lượng bộ binh chôn mình dưới cát. Làng Lâm Xuân Đông, cho một tổ hỏa lực ở đây: một trung liên, một B40. Nhiệm vụ của lực lượng Lâm Xuân Đông là đón quân bộ binh ngụy từ chi khu quân sự Gio Linh xuống.
Còn tất cả bố trí ở Hoàng Hà đón đánh tàu. Tất cả nằm im. Địch không nắm được kế hoạch mai phục của đối phương chúng tưởng tung đầy đủ lực lượng ra hôm qua đã đẩy lùi được đối phương, nên hôm nay chúng thủng thẳng, tới tận 10 giờ sáng mới có một chiếc tàu từ Cửa Việt ngược sông Hiếu, đến Hoàng Hà, DKZ bắn 2 quả, trúng tàu, tàu cháy, chúng vừa chạy vừa bắn trả lại DKZ của ta.
Tàu địch đi rồi, Dương tới gặp tôi:
- Bắn 2 quả đẹp lắm thủ trưởng ạ.
Tôi cười vui:
- Giỏi, đạn còn bao nhiêu?
- Dạ, 1 quả.
Tôi nói:
- Còn 1 quả, sẽ phối hợp đánh bộ binh.
Chỉ 1 giờ sau, vào lúc 11 giờ, địch cho một tiểu đoàn ngụy, không có thiết giáp yểm hộ, tấn công vào Lâm Xuân Đông, đúng ổ phục kích của ta. Không bỏ thời cơ, ta nổ súng. Địch bị đánh bất ngờ, chết và bị thương một số. Số còn lại chạy về Hoàng Hà, lại trúng ổ phục kích. Tiểu đoàn ngụy vào đúng nơi phục kích của ta cách 100m ta nổ súng diệt ngay 5 tên và một số tên bị thương. Địch chết bỏ lại 5 xác đồng bọn, chạy về Cửa Việt. Lúc này, pháo địch mới bắn tới yểm hộ cho tàn quân. Dính pháo 2 chiến sĩ ta hy sinh.
Ở Hoàng Hà, tôi điện về Bộ chỉ huy mặt trận báo cáo diễn biến ở Tiểu đoàn 47 trong 2 ngày qua. Sau trận đánh thắng tiểu đoàn ngụy, Nguyễn Đức Tuân dẫn một đại đội của Tiểu đoàn 5, Trung đoàn 38 vào tiếp viện.
Có thêm lực lượng, tôi bố trí lại lực lượng. Đại đội mới được bổ sung chốt tại Lâm Xuân Đông. Số cũ chia đôi, một số về bố trí tại xóm Kênh, một số về Mai Xá. Ban chỉ huy cũng về Mai Xá. Còn 1 quả DKZ, tôi và Dương chọn chỗ phục kích tàu.
Ban chỉ huy nhận định, trận đánh quyết liệt hôm nay chắc chắn lính ngụy sợ hết hồn. Ngày mai, chắc ngụy không dám huênh hoang nữa. Xuất quân chuyến này chắc là lính Mỹ.
Nắm hết tình hình trận địa rồi, tôi nói với Nguyễn Đức Tuân:
- Anh về báo cáo tất cả với Bộ Tư lệnh những gì anh đã nắm được ở đây. Xin thưa rằng Tiểu đoàn 47 vẫn bám chắc Cửa Việt. Xin Bộ Tư lệnh thêm quân và vũ khí.
Nguyễn Đức Tuân trở về Bộ tư lệnh mặt trận ngay trong đêm ấy. Bộ đội ăn lương khô, nằm lăn trên đất ngủ lấy sức.
Ngày hôm sau, ba chiếc tàu địch từ Cửa Việt ngược dòng sông Hiếu lên Khe Sanh, chúng không ngờ gặp ổ phục kích của Dương. Dương bắn viên DKZ cuối cùng, một tàu cháy, số còn lại bị trúng thủy lôi của đặc công nước mai phục, cháy nốt...
Đúng như dự đoán, ngày hôm đó lính ngụy không dám lên, mà một đại đội Mỹ lom khom tiến vào Lâm Xuân Đông. Đợi địch đến thật gần đại đội mới bổ sung phát hỏa. Cuộc chiến kéo dài cả buổi sáng, Mỹ không thể vào được làng. Đến trưa, chúng rút về Cửa Việt. Địch không tấn công lên Mai Xá, nên Mai Xá ngày hôm đó không hề có động tĩnh gì để giữ nguyên một mắt xích phòng ngự của mình.
Mãi đánh địch, bất ngờ nhận ra ngày 23 tháng Chạp, ngày cúng ông Táo. Liền lấy ngay ngày này làm ngày mừng thắng lợi, một đêm ấm tình quân dân và vui hết cỡ. Tôi nói với Trần Thanh Điệu: “Ta ở lại lực lượng ít, giành chiến thắng, chặn tàu địch tiếp tế, bảo toàn lực lượng”. Anh Điệu đồng tình.
Ngày 25 tháng Chạp, Tiểu đoàn 5 của Trung đoàn 38 được cử vào thay chân Tiểu đoàn 47 để đánh Cửa Việt. Còn Tiểu đoàn 47 rút ra Thụy Khê, ở đây tiểu đoàn được tăng cường thêm quân và vũ khí để chuẩn bị cho trận đánh mới.
T.V.T
