Cứ mỗi độ tết đến xuân về, các địa phương, đơn vị cũng như người dân Quảng Trị lại tổ chức “Tết trồng cây” đời đời nhớ ơn Bác Hồ. Những cánh rừng hoa trẩu ấy được người dân trồng vào dịp tết cách nay mười năm tròn. Từ xưa nay, người dân Quảng Trị luôn chăm chút trồng cây đã mang lại những cánh rừng xanh bát ngát cho Tổ quốc.
Dòng họ trồng cây, người người trồng cây
Đúng ngày lập xuân hàng năm, con cháu dòng họ Lâm ở làng Gia Bình (xã Gio An, huyện Gio Linh) tập trung về nhà thờ họ Lâm trồng cây đầu năm. Mỗi năm, con cháu dòng họ này lại trồng một loại cây. Năm Canh Tý 2020 dòng họ Lâm chọn cây đào để trồng, năm Tân Sửu 2021 cây đào vẫn được tiếp tục chọn là cây trồng chính, cùng với các loại cây mít, bưởi, cam.
Trưởng tộc Lâm Công Châu (bên trái) mở đầu lễ trồng cây tại nhà thờ họ Lâm ở làng Gia Bình vào dịp Xuân Canh Tý 2020 - Ảnh: L.Q.H
Truyền thống trồng cây trên nương rẫy và tại nhà thờ của con cháu dòng họ Lâm mỗi dịp tết đến xuân về có từ lâu nhưng phát triển mạnh lên từ khi Giáo sư lâm nghiệp Lâm Công Định, một người con của dòng họ về làng động viên, trực tiếp trồng cây với bà con. Trước hết, trồng cây xanh trong vườn nhà, dọc đường làng, ở sân đình, nhà thờ, nhà văn hóa,… Sau đó, trồng ở vùng gò đồi hoang hóa để sớm mang lại màu xanh bao phủ cho làng xóm, cho các cánh rừng như trước khi đất nước chưa có chiến tranh.
Giáo sư Định luôn đau đáu với việc trồng cây gây rừng. Ông tốt nghiệp Đại học Nông Lâm Hà Nội và sớm trở thành Giám đốc Sở Thủy Lâm (thủy lợi và lâm nghiệp) Liên khu V trong những năm kháng chiến chống Pháp. Có thể nói, suốt cả cuộc đời ông đã dành trọn tâm huyết cho những rừng cây tự nhiên và rừng trồng. Không chỉ bằng lòng với những giống cây rừng đã có ở Việt Nam, qua những lần dự hội thảo ở nước ngoài, đại hội lâm nghiệp thế giới, Giáo sư Lâm Công Định luôn tìm cách mang về nước những hạt giống quý của các giống cây có những tác dụng đặc biệt với môi trường sinh thái Việt Nam. Năm 1981, sau khi dự hội nghị quốc tế về lâm nghiệp, Giáo sư đã mang được giống cây neem từ đất nước Senegal về trồng ở vùng cát khô cằn ven biển Ninh Thuận, đặt tên cây xoan chịu hạn. Ông giúp cho Sở Lâm nghiệp tỉnh Thuận Hải ngày đó nhân giống, phát triển thành rừng ở Tuy Phong, Phước Dinh, Ninh Phước, Ninh Thuận.
Trong lá thư của nông dân xã Phước Dinh gửi cảm ơn Giáo sư Lâm Công Định ngày 22/10/2004, có viết: “Những người nông dân ở xã Phước Dinh xin chân thành kính chúc Giáo sư được nhiều sức khỏe, đồng thời kính cảm ơn Giáo sư, một nhà khoa học lớn đã giúp cho địa phương một loài cây mà từ trước chưa có ở đây, đó là cây xoan chịu hạn có tên là cây neem được trồng và phát triển rất tốt ở địa phương chúng tôi. Nơi đây từ trước nay là vùng cát nóng, nghèo dinh dưỡng, không thể trồng cây gì được, chỉ độc nhất một loại xương rồng mọc hoang dại… Nay thì khác hẳn rồi, mới hơn tám năm mà cây xoan chịu hạn đã phát triển xanh tốt thành rừng, khí hậu không còn khắc nghiệt như xưa, nước ngầm đã có, trồng trọt đang phát triển, người dân Phước Dinh giờ đây không còn sợ nghèo đói nữa”. Sự biết ơn của những nông dân xã Phước Dinh là phần thưởng lớn nhất cho Giáo sư Lâm Công Định, người đã gắn trọn đời mình với những rừng cây.
Ở Quảng Trị những ngày đầu xuân, không chỉ có một dòng họ trồng cây mà người người trồng cây. Nhớ lời Bác Hồ dạy, tỉnh Quảng Trị luôn tích cực hưởng ứng “Tết trồng cây” và phát triển thành mùa xuân trồng cây. Tất cả các thành phố, thị xã, huyện, đơn vị, người dân trên địa bàn đều tham gia “Tết trồng cây”. Các cơ quan, đơn vị, địa phương vận động cán bộ, nhân dân, thanh niên, học sinh hưởng ứng bằng việc tham gia trồng cây nơi công sở, trường học, nhà văn hóa thôn, nhà thờ các dòng họ, đình làng… tạo môi trường sống xanh sạch đẹp.
Bà Nguyễn Hồng Phương, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Quảng Trị, phụ trách lĩnh vực lâm nghiệp thông báo tin vui, mùa xuân năm 2021 này Quảng Trị được chọn là một trong những địa phương nằm trong chương trình phát triển một tỷ cây xanh do các nhà thiện nguyện môi trường khởi xướng, trong đó cam kết đợt một Quảng Trị được hỗ trợ 100 ngàn cây với các giống bản địa để trồng vào các khu rừng tự nhiên, bổ sung vào các vườn rừng, trồng vào các diện tích rừng không khai thác nhằm góp phần bảo vệ môi trường sống ngày càng tốt hơn.
Mùa xuân trên những cánh rừng
Cùng chúng tôi ngược lên cánh rừng dọc hai bên Quốc lộ 9, Chi cục trưởng Chi cục Kiểm lâm Quảng Trị Trần Văn Tý không khỏi tự hào về truyền thống và hiệu quả trồng rừng của người dân địa phương. Những rừng cây đâm chồi nảy lộc, đất trời bình yên như được khoác lên mình tấm áo đầy sức sống. Quảng Trị hôm nay, ngoài rừng tự nhiên còn trải dài đã bạt ngàn màu xanh của rừng trồng các loại cây keo. Dưới những tán rừng những mầm xanh mới đang được người dân chăm sóc, bởi rừng ngoài việc giúp họ có thu nhập ổn định, còn cân bằng môi trường sinh thái trong lành.
Kiểm lâm Quảng Trị tuần tra rừng - Ảnh: L.Q.H
Ông Trần Văn Tý cho biết, ngay từ lúc lập lại tỉnh năm 1989, ngành lâm nghiệp đã tham mưu tỉnh thực hiện tốt các dự án về trồng rừng phủ xanh đất trống đồi núi trọc, vùng gò đồi và vùng cát Quảng Trị. Bên cạnh đó, để thực hiện thắng lợi các Nghị quyết của Tỉnh ủy và HĐND tỉnh, tỉnh Quảng Trị đã chú trọng, triển khai thực hiện tốt Đề án Tái cơ cấu ngành lâm nghiệp. Hằng năm, Quảng Trị trồng mới và trồng lại khoảng 6.500 - 7.000 ha rừng sản xuất tập trung, năng suất rừng đạt 100 - 120m³/ha/chu kỳ, tăng trưởng hằng năm trên 20m³/ha/năm. Tuy kế hoạch đề ra năm 2020 là trồng 7.000 ha rừng nhưng đến cuối năm đã đạt được 8.200 ha; riêng cây phân tán trồng được 2,5 triệu cây các loại, nhờ vậy góp phần tăng độ che phủ rừng đạt hơn 50%.
Năm 2021 này kế hoạch của tỉnh cũng trồng khoảng hơn 7.000 ha rừng. Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Hà Sỹ Đồng cho biết, đến nay tỉnh Quảng Trị trồng được hơn 100.000 ha rừng sản xuất, sản lượng gỗ rừng trồng khai thác tiêu thụ hiện ước khoảng hơn 1 triệu m³/năm. Tỉnh Quảng Trị phấn đấu trở thành trung tâm trồng, cung cấp nguồn nguyên liệu gỗ lớn phục vụ cho ngành công nghiệp chế biến gỗ xuất khẩu phát triển. Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XVII xác định giai đoạn 2020 - 2025 phấn đấu đưa Quảng Trị trở thành trung tâm chế biến gỗ của miền Trung. Mục tiêu chung là thúc đẩy công nghiệp chế biến gỗ của Quảng Trị trở thành ngành sản xuất quan trọng với công nghệ tiên tiến, hiện đại, đóng góp lớn trong cơ cấu phát triển công nghiệp của tỉnh; có khả năng cạnh tranh cao, đa dạng hóa sản phẩm theo hướng phát triển chế biến sâu nhằm đáp ứng yêu cầu thị trường trong nước và nước ngoài; tăng kim ngạch xuất khẩu; góp phần vào quá trình phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. Cùng với đó là quảng bá thương hiệu gỗ Quảng Trị trở thành thương hiệu địa phương nổi tiếng của Việt Nam trên thị trường quốc tế. Căn cứ để tỉnh đưa ra chủ trương nêu trên trước hết là dư địa để phát triển rừng trồng bền vững của tỉnh còn rất lớn. Quảng Trị có tổng diện tích tự nhiên hơn 470 nghìn ha, trong đó diện tích đất lâm nghiệp và đất có rừng chiếm gần 300 nghìn ha. Lâm nghiệp chiếm một vị trí rất quan trọng trong nền kinh tế địa phương. Với tiềm năng, lợi thế về đất đai, nguồn nhân lực và nhận thức của người dân ngày một nâng cao, kinh tế lâm nghiệp Quảng Trị đã có sự chuyển biến tích cực và trở thành một trong những lĩnh vực sản xuất đóng vai trò ngày càng quan trọng trong tỷ trọng phát triển kinh tế của tỉnh. Sự phát triển của phong trào trồng cây, trồng rừng không những đem lại lợi ích về môi sinh, môi trường, hạn chế thiên tai, lũ lụt mà còn đem lại nhiều lợi ích kinh tế cao, tạo thêm việc làm, tăng thu nhập bền vững giúp người dân sống tốt hơn nữa với nghề rừng.
Đồng chí Cao Đức Phát, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó trưởng Ban Thường trực Ban Kinh tế Trung ương, khi còn giữ chức vụ Bộ trưởng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, đã có chuyến thăm và kiểm tra công tác phát triển lâm nghiệp tại Quảng Trị. Khi ô tô của đoàn dừng lại một điểm trên đường Hồ Chí Minh nhánh Đông, nhìn thấy cánh rừng trải dài ngút tầm mắt, ông nói rất khâm phục nhân dân Quảng Trị, họ đã góp phần trồng và tạo nên những cánh rừng bát ngát cho Tổ quốc hôm nay và mai sau.
