|
S |
áu năm qua, trên cơ sở củng cố và phát huy những giá trị, thành quả đã đạt được, tận dụng các yếu tố thuận lợi, vượt qua những khó khăn, thử thách, đội ngũ văn nghệ sĩ (VNS) Quảng Trị đã nỗ lực phấn đấu thực hiện Nghị quyết Đại hội Hội Văn học Nghệ thuật tỉnh Quảng Trị lần thứ IV (nhiệm kỳ 2007 - 2013) và đã đạt được những kết quả quan trọng.
Đời sống văn học nghệ thuật ở tỉnh diễn ra khá sôi nổi, vừa phát triển về bề rộng vừa đi vào chiều sâu. Hội Văn học Nghệ thuật Quảng Trị đã thực hiện tốt hơn nhiệm vụ tập hợp VNS, hướng dẫn, động viên đội ngũ VNS hướng về cơ sở, phục vụ cơ sở, đi sâu vào thực tiễn công cuộc xây dựng và bảo vệ đất nước, quê hương trong giai đoạn mới, góp phần tạo nên nhiều tác phẩm văn học nghệ thuật có giá trị, trong đó một số tác phẩm đạt chất lượng cao được độc giả và đồng nghiệp cả nước đón nhận và trân trọng. Số lượng và chất lượng tác phẩm cao hơn nhiệm kỳ trước đã chứng tỏ tiềm năng sáng tạo dồi dào của đội ngũ VNS tỉnh nhà.
Dưới ánh sáng Nghị quyết Trung ương 5 (khóa VIII); Kết luận của Hội nghị Trung ương 10 (khóa IX); Chỉ thị 18 của Ban Bí thư về "Xây dựng và phát triển nền văn hoá Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc", Nghị quyết 23-NQ/TW của Bộ Chính trị về "Tiếp tục xây dựng và phát triển văn học nghệ thuật trong thời kỳ mới" và Nghị quyết Đại hội Đảng bộ Tỉnh lần thứ XV; VHNT Quảng Trị đã hướng về cơ sở, lấy thực tiễn sống động ở cơ sở làm đề tài sáng tạo, góp phần đưa VHNT đến gần hơn với đời sống lao động sản xuất của quần chúng nhân dân, phục vụ thiết thực quá trình phát triển, đi lên của tỉnh nhà. Đặc biệt, xác định rõ ý nghĩa, tầm quan trọng Chỉ thị 03-CT/TW của Bộ Chính trị về tiếp tục đẩy mạnh học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh, đội ngũ VNS Quảng Trị đã tập trung nêu bật tư tưởng, tấm gương đạo đức sáng ngời của Bác Hồ; tác động tích cực của cuộc vận động "Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh" đối với tư tưởng, đạo đức, lối sống của cán bộ, đảng viên và nhân dân; tình cảm của Bác Hồ với quê hương Quảng Trị. Vượt ra khỏi phạm vi của Tỉnh, Kịch bản " Ta Pa đang ở đâu" của Nhà văn Xuân Đức; Tác phẩm "Mắt đảo" của Hoạ sỹ Phạm Phi Trường đã vinh dự được BCĐ CVĐ sáng tác, quảng bá các tác phẩm VHNT, báo chí về chủ đề "Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh" TW trao Tặng thưởng; đây là thành tích rất đáng tự hào. Cuộc vận động sáng tác, quảng bá về Bác Hồ đã tạo nên một động lực mới trong sáng tạo nghệ thuật. Các tác phẩm VHNT ra mắt kịp thời, không chỉ phát hiện nhanh nhạy những tấm gương "người tốt việc tốt", những phong trào có ý nghĩa tích cực trong cuộc vận động "Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh", mà còn mang lại nhiều món ăn tinh thần lành mạnh, chất lượng cao cho công chúng.
Trong nhiệm kỳ, với sự nỗ lực, đồng tâm cộng hưởng của tất cả VNS và những người làm công tác quản lý, đã tạo nên một diện mạo mới cho hoạt động văn học nghệ thuật Quảng Trị. Các lĩnh vực Văn học, Sân khấu, Mỹ thuật, Nhiếp ảnh, Âm nhạc, Kiến trúc, Văn nghệ dân gian đều có sự đổi mới trong hoạt động của tổ chức cũng như sự tìm tòi sáng tạo của từng cá nhân nghệ sỹ, tạo nên sự phong phú đa dạng cho diễn đàn chung. VNS Quảng Trị đã tham gia nhiều cuộc thi, liên hoan, hội diễn, triển lãm trong khu vực và toàn quốc, đạt được thành tích khả quan.
Về Văn học, trong nhiệm kỳ qua đã xuất bản trên 40 đầu sách bao gồm tiểu thuyết, truyện ngắn, ký, thơ. Trong đó, có các tác giả xuất bản 2 đầu sách như: Xuân Đức, Hoài Quang Phương, Cao Hạnh, Văn Xương, Võ Văn Luyến, Nguyễn Ngọc Chiến... Hàng loạt tác phẩm của nhà văn, nhà thơ Quảng Trị đã được đăng tải trên các báo, tạp chí văn học nghệ thuật của Trung ương và địa phương góp tiếng nói của VNS Quảng Trị vào đời sống văn học đa thanh đa sắc của cả nước, đồng thời tạo nên một khuôn diện văn học không lẫn được của miền đất gió Lào cát trắng. Đội ngũ các nhà văn, nhà thơ Quảng Trị đã thật sự tạo ra được một "cốt cách" văn học Quảng Trị. Trong sự xáo động, đa chiều của đời sống văn học hôm nay, văn học Quảng Trị vẫn tìm ra cho riêng mình một thế đứng riêng, vừa dung dị, vừa mênh mang, tuy day dứt nhưng ấm áp, mãnh liệt, rất mới nhưng vẫn đậm đà chất quê để lại dấu ấn tốt đẹp trong bạn đọc cả nước. Trong trào lưu đổi mới VHNT đang diễn ra sôi nổi trên cả nước, các nhà văn Quảng Trị cũng có những đổi mới, cách tân đáng ghi nhận; tuy vậy sự đổi mới không thái quá đến mức thiên lệch.
Hội Nghệ sĩ sân khấu có nhiều hoạt động tích cực, sôi nổi. Phân hội đã tổ chức 06 trại sáng tác đạt chất lượng cao; thu về trên 70 tác phẩm. Thành tựu của lực lượng nghệ sỹ trong phân hội Sân khấu cần phải kể đến những loại hình khác thuộc lĩnh vực biểu diễn. Tuy chưa tạo được những tác phẩm đỉnh cao nhưng những màn sử thi lễ hội do chính hội viên Phân hội Sân khấu làm nòng cốt cùng các lực lượng khác dàn dựng và biểu diễn nhân những ngày kỷ niệm lớn như: Kỷ niệm 40 năm giải phóng Quảng Trị; Lễ hội "Nhịp cầu xuyên Á".... thật sự là những thành tựu nghệ thuật có giá trị phục vụ cao, có tầm ảnh hưởng sâu rộng trong quần chúng nhân dân Quảng Trị.
Lĩnh vực Mỹ thuật cũng gặt hái được nhiều thành quả đáng khích lệ. Với 9 Trại sáng tác và nhiều cuộc triển lãm được tổ chức ở Trung ương, vùng, miền và ở trong tỉnh; các hội viên Phân hội Mỹ thuật đã gây được ấn tượng tốt đẹp trong giới chuyên môn cũng như khán giả. So với những hoạt động sáng tạo ở các loại hình khác, hoạt động mỹ thuật đòi hỏi sự đầu tư tốn kém. Với điều kiện ở một tỉnh nhỏ, mức sống thấp như Quảng Trị, nhu cầu tiếp nhận những tác phẩm hội hoạ còn nhiều hạn chế; tranh, tượng chưa có nhiều khách mua nên công sức đầu tư vào các tác phẩm chưa có nhiều bù đắp. Tuy vậy, với nhiệt huyết với nghề, các hoạ sỹ Quảng Trị đã sáng tác được trên 220 tác phẩm với các chất liệu sơn mài, sơn dầu…, đạt được 41 giải thưởng và 1 huy chương đồng toàn quốc, 4 giấy khen của Hội Mỹ thuật Việt Nam. Bên cạnh đó, Phân hội Mỹ thuật còn tham dự các Cuộc thi sáng tác do Trung ương và địa phương phát động như: Tranh cổ động "Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh'; tranh cổ động về Biển đảo, Nông thôn mới, tranh cổ động về " Uống nước nhớ nguồn"; trong đó có 12 tác phẩm được chọn treo tại Triển lãm tranh cổ động toàn quốc. Mỹ thuật Quảng Trị còn tham gia sáng tác logo của các tỉnh, các ngành; nhiều tác giả đạt giải chính thức. Đã tham gia và tổ chức 27 cuộc Triển lãm để lại dấu ấn tốt đẹp trong lòng công chúng. Trong nhiệm kỳ, Phân hội Mỹ thuật còn tổ chức và tham dự các buổi Hội thảo trao đổi nghề nghiệp nhằm kích thích sự đổi mới trong sáng tạo để có thêm nhiều tác phẩm đạt giá trị cao. Bên cạnh đó, Phân hội Mỹ thuật còn góp phần gây dựng, phát hiện, bồi dưỡng một đội ngũ hoạ sỹ "mầm non" thông qua các cuộc triển lãm mỹ thuật thiếu nhi. Tranh của các cháu thiếu nhi Quảng Trị không những gây được sự chú ý ở địa phương mà còn có vị trí trong hoạt động mỹ thuật thiếu nhi khu vực và cả nước. Phân hội cũng đã tổ chức Hội thảo trao đổi và kích thích sự đổi mới trong sáng tạo; nhằm ngày càng có nhiều hơn các tác phẩm có giá trị.
Nói đến thành tựu văn học nghệ thuật Quảng Trị trong nhiệm kỳ qua không thể không nhắc đến sự đóng góp đắc lực của các hội viên Âm nhạc. Qua các trại sáng tác đã có hơn 100 ca khúc đã ra đời với đề tài hết sức phong phú: Ca ngợi quê hương đất nước, Bác Hồ, hướng về chủ đề biển đảo quê hương... trong đó hợp xướng "Vang mãi bài ca" của Hoàng Anh, phổ thơ Nguyễn Văn Dùng đã được dàn dựng, phục vụ cho lễ kỷ niệm lớn của tỉnh, hội diễn khu vực và trong nước, được dư luận đánh giá cao.
Phân hội Nhiếp ảnh cũng đã có sự bứt phá để đạt những bước phát triển mới trên nhiều mặt. Với đặc thù riêng, Phân hội Nhiếp ảnh đã luôn bám sát và thực hiện tốt nhiệm vụ tuyên truyền nhân các ngày lễ lớn của quê hương, dân tộc. Phân hội đã tổ chức các cuộc triển lãm có quy mô nhân các ngày kỷ niệm trọng đại của đất nước; đã phối hợp với Hội Nhiếp ảnh Việt Nam tổ chức thành công cuộc thi sáng tác ảnh nghệ thuật "Mảnh đất và con người Quảng Trị" vào năm 2010, Đã trao 01 giải nhất, 02 giải nhì, 03 giải ba, 05 giải khuyến khích cho các tác giả trong và ngoài tỉnh. Điều quan trọng nhất là cuộc thi đã góp phần làm cho bạn bè cả nước thêm quý, thêm yêu về mảnh đất, con người Quảng Trị anh hùng. Đặc biệt, tác giả Cao Văn Tĩnh đã đạt Huy chương vàng (với tác phẩm "Báu vật Trường Sa") và 2 giải khuyến khích tại Liên hoan Ảnh nghệ thuật khu vực Bắc Miền Trung năm 2011.
Sáu năm qua, Hội Kiến trúc sư tỉnh Quảng Trị đã phát triển lớn mạnh không ngừng. Số hội viên tăng nhiều, trong đó lực lượng kiến trúc sư trẻ dồi dào sức lực sáng tạo chiếm tỷ lệ lớn. Đây là một thế mạnh để Hội Kiến trúc phát huy sức sáng tạo bay bổng; sự nhanh nhạy, khả năng thích ứng cao với công nghệ hiện đại, với cái mới để từ đó sáng tạo nên những công trình kiến trúc hiện đại, kỳ vĩ, làm đẹp thêm bộ mặt đô thị và nông thôn của tỉnh nhà. Với sự sáng tạo miệt mài đầy tài hoa của đội ngũ kiến trúc sư, nhiều công trình đẹp, phong cách đa dạng, hình khối hiện đại đã xuất hiện trên quê hương Quảng Trị; đó là Nhà lưu niệm đồng chí Trần Hữu Dực, Trung tâm văn hoá huyện Vĩnh Linh, Trụ sở Chi cục thuế Thành phố Đông Hà, mô phỏng nhà sàn đồng bào Vân Kiều theo phong cách hiện đại... Các kiến trúc sư Quảng Trị đã thiết kế được những công trình kết cấu không gian lớn, phức tạp và kiến trúc nhà cao tầng như: Khán đài A Sân vận động Đông Hà, Nhà thi đấu Tỉnh, Ngân hàng Công thương, Khách sạn Hữu Nghị...
Hưởng ứng phong trào "Quảng Trị chung sức xây dựng nông thôn mới" do UBND tỉnh phát động, Hội đã tổ chức sáng tác, tuyển chọn tuyển tập 20 mẫu kiến trúc nhà ở nông thôn mới Quảng Trị. Một số mẫu kiến trúc nhà ở nông thôn Quảng Trị giai đoạn 2010 - 2020 đã được TW tuyển chọn vào Tuyển tập các tác phẩm kiến trúc tiêu biểu cho ba vùng miền nông thôn của cả nước.
Các hội viên Chi hội VNDG Việt Nam là những người nghiên cứu, sưu tầm văn nghệ dân gian về mảnh đất và con người Quảng Trị. Trong nhiệm kỳ đã thực hiện một khối lượng công việc khá lớn. Với sự đầu tư của nhà nước, một số công trình nghiên cứu thiết thực, có giá trị đã được thực hiện và ra mắt bạn đọc, tạo được sự quan tâm, chú ý của dư luận. Tiêu biểu như: "Truyền thống lịch sử, văn hoá Đông Hà với sự phát triển văn hoá đô thị"- Nhà xuất bản Chính trị Quốc gia, 2010 của Nguyễn Bình, Y Thi, Yến Thọ, Lê Đình Hào…; " Văn hoá dân gian người BRu, Vân Kiều Quảng Trị", NXB Văn hoá thông tin, 2011 của Y Thi; "Bác Hồ trong lòng thơ ca dân gian Quảng Trị" - NXB Thuận Hoá, 2011, Y Thi chủ biên cùng nhóm tác giả Hoàng Sỹ Cừ, Xuân Lực, Vũ Mạnh Thi, Lê Văn Trọng... Ngoài các tác phẩm in chung, tác giả Y Thi nhiệm kỳ qua đã có riêng 4 đầu sách khảo cứu văn hóa do Hội TW tài trợ xuất bản là một nghị lực rất đáng được ghi nhận. Nhiều hội viên có kinh nghiệm trong nghiên cứu, sưu tầm, là nhà giáo, nhà nghiên cứu, phê bình, lý luận, quản lý văn hóa ở tỉnh và địa phương. Nhiều năm qua, các hội viên Chi hội VNDG liên tiếp giành được giải thưởng của Hội Văn nghệ dân gian Việt Nam.
Là cơ quan ngôn luận, diễn đàn văn hóa VHNT của Hội Văn học Nghệ thuật Quảng Trị; nhiệm kỳ qua, Tạp chí Cửa Việt đã thực hiện đúng tôn chỉ mục đích và Luật báo chí không để xảy ra các sai sót lớn, nhất là những sai sót về mặt chính trị tư tưởng. Mỗi năm, Tạp chí xuất bản 12 số với 1500 đến 2000 bản mỗi số. Tạp chí ngày càng chững chạc về nội dung, giữ đúng định hướng. Tạp chí đã được độc giả nâng niu trân trọng, quan tâm tìm đọc. Tạp chí cũng quan tâm đến việc phát hiện, bồi dưỡng những cây bút trẻ ở địa phương đồng thời thu hút nhiều cây bút có tên tuổi của cả nước cộng tác, nhờ vậy luôn giữ được thương hiệu, không ngừng nâng cao chất lượng, đứng vững trong bối cảnh khó khăn chung của các tờ báo Văn nghệ trong thời điểm hiện nay.
Hoạt động văn học nghệ thuật là quá trình chắt lọc những cái đẹp, cái tinh túy của cuộc sống để đưa vào tác phẩm; sáng tạo nên những món ăn tinh thần bổ ích phục vụ bạn đọc; trong đó vai trò của VNS rất quan trọng. Vì vậy, trong nhiệm kỳ qua, Hội Văn học nghệ thuật Quảng Trị đã quan tâm công tác phát hiện, bồi dưỡng tài năng VHNT để kết nạp hội viên mới (trong 6 năm đã kết nạp 36 hội viên mới). Hội Văn học nghệ thuật Quảng Trị thành lập năm 1992, qua IV kỳ Đại hội, đến nay đã có trên 200 hội viên của 8 chuyên ngành (Phân hội Văn học nghệ thuật các dân tộc thiểu số Việt Nam tỉnh Quảng Trị cũng đã được thành lập vào ngày 14/ 4/ 2013). Số lượng hội viên tăng lên rõ rệt, trong đó có các hội viên trẻ đã phản ánh sức sống và khả năng tập hợp đoàn kết của Hội Văn học Nghệ thuật Quảng Trị.
Hoạt động giao lưu văn học nghệ thuật được tăng cường. Các VNS Quảng Trị đã tham gia các cuộc thi, liên hoan nghệ thuật, triển lãm toàn quốc đem về nhiều giải thưởng, tô đậm bức tranh "hội nhập" của văn học nghệ thuật Quảng Trị với đời sống văn học nghệ thuật toàn quốc.
Ông Hoàng Sĩ Cừ Chủ tịch Hội Văn học Nghệ thuật tỉnh Quảng Trị cho biết: "... Có được những thành quả trên, trước hết là nhờ sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo của Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh, sự ưu ái giúp đỡ của các ban ngành, đoàn thể, các địa phương trong tỉnh. Đó còn là kết quả của quá trình đổi mới trong hoạt động của Ban Chấp hành, Thường vụ Hội; đặc biệt là sự nỗ lực phấn đấu không mệt mỏi của các thế hệ VNS tỉnh nhà..."
Quán triệt các quan điểm tư tưởng về văn hóa văn nghệ của Đảng, thấm nhuần tinh thần đổi mới. Trong nhiệm kỳ (2014 - 2019) Hội văn học nghệ thuật tỉnh Quảng Trị tiếp tục: Tập trung lực lượng, đoàn kết đội ngũ, không ngừng nâng cao trình độ chính trị và nghiệp vụ, bám sát đời sống thực tiễn, khai thác tiềm năng văn hoá, lịch sử của mảnh đất Quảng Trị; phấn đấu sáng tạo ra những tác phẩm VHNT có chất lượng cao, tương xứng với tầm vóc lịch sử cách mạng và công cuộc đổi mới; góp phần xứng đáng vào sự nghiệp xây dựng, đổi mới trên quê hương Quảng Trị anh hùng.
Trong điều kiện tỉnh nhà còn nhiều khó khăn, cuộc sống anh chị em văn nghệ còn thiếu thốn nhưng với thiên chức của mình, với niềm say mê nghệ thuật, VNS Quảng Trị đã vượt lên hoàn cảnh, giữ gìn cái tâm trong sáng; đóng góp xứng đáng vào quá trình phát triển, đi lên của tỉnh. Với sự chăm lo của các cấp ủy Đảng, chính quyền, sự hỗ trợ giúp đỡ của các ban ngành đoàn thể, địa phương trong tỉnh và các Hội chuyên ngành Trung ương, với tinh thần đoàn kết lao động sáng tạo của VNS, tin chắc rằng, trong nhiệm kỳ tới, cánh đồng văn học nghệ thuật Quảng Trị sẽ tiếp tục gặt hái những mùa vàng nặng hạt sai bông; xứng đáng với sự kỳ vọng và niềm tin yêu của Đảng bộ, chính quyền, nhân dân tỉnh nhà cũng như bạn bè yêu văn nghệ cả nước.
M.Q - V.T
