|
T |
rong khuôn viên những ngôi trường mà tôi đã học, thật may mắn là luôn có những gốc phượng. Tuy chỉ độ dăm ba gốc thôi, nhưng cứ sang hạ chúng đồng loạt khai thị những bông hoa đầu tiên chấm đỏ giữa nền trời xanh. Khi tiếng trống vãn hồi niên học, phượng mới bung nở hết sức như để nhắc khéo rằng, những ai vội bỏ quên tuổi học trò của mình thì có nghĩa sẽ phải nuối tiếc một sắc màu đượm thắm kỷ niệm.
Từ độ mùa xuân chín, ở quê có rất nhiều loài hoa dại nở rặc khắp những miền cỏ. Suốt quãng đường đi học, lũ trẻ chúng tôi mải mê cúi xuống ngắm hoa một cách hồn nhiên. Tất cả loài hoa ấy đều được phủ cánh bằng gam màu lạnh, như xuyến chi thì trắng, hoa me lại tím… Cho đến một ngày, khi ngẩng đầu ngước lên mới bắt gặp một màu hoa nổi bật hơn, đỏ đến nao lòng. Cánh hoa xòe ra như con hồng điệp vừa nhón chân đậu xuống cành, đầu cánh lại lả lơi với gió như sắp bay. Một chút gì đến rất vội rồi luống cuống thúc giục người ta phải ngắm nhanh kẻo vụt đi mất. Hoa ấy ngày xưa người ta đặt tên là Phượng và sau này chúng tôi gọi theo một cách khác là hoa Nguyện ước. Đơn giản bởi những ngày tháng cuối cùng của tuổi học trò, chúng tôi được dịp ngồi lại với nhau lâu hơn để chuẩn bị cho kỳ thi tốt nghiệp và tuyển sinh đại học. Dưới tàng phượng, ghế đá, tiếng thầm thì và ước mơ. Có đứa chẳng ngại ngần lấy mảnh chai khắc vào gốc cây những lời hứa hẹn, cả cái ngày cụ thể sẽ gặp nhau cũng in hằn vào sâu trong thân phượng. Bất cứ một gốc phượng nào trong sân trường cũng đều có những dòng chữ, con số. Mà thật lạ, qua mấy năm sau dấu vết ấy vẫn còn vẹn nguyên như lời ước nguyện mãi xanh cùng năm tháng.
Búp phượng chìm khuất trong vòm lá rất khó nhận thấy. Đến khi bung nở thì cái vỏ bọc màu xanh xòe ra tạo thành đài hoa. Trông vào rất giống một bàn tay thon thiếu nữ, duyên dáng nhưng đủ tin cậy để nâng niu những cánh hoa mềm. Vườn trường bữa đó chỉ độc một loài hoa đỏ ấy thôi. Thỉnh thoảng gió thổi qua, một đàn lá nhỏ nhẹ rơi xuống cùng với dăm cánh chín sớm tựa đầu lên sân. Mỗi đứa tự chọn cho mình một bông hoa và gửi vào đấy ước mơ của mình. Trường cấp ba của chúng tôi, trước đây có tên là trường Nguyễn Hoàng. Trong những bức ảnh trắng đen còn lưu giữ lại, dễ dàng nhận ra những gốc phượng, ngày ấy và bây giờ vẫn còn đây. Mỗi thế hệ học sinh đi qua cổng trường, ít nhất đều gói gắm mang theo một vài cánh phượng nhiệt huyết, cũng như gửi lại đôi ba cánh phượng truyền lửa. Chính cánh phượng tươi rói ấy đã gợi cho tôi hình ảnh về những cánh buồm đỏ thắm trong cuốn tiểu thuyết của Alechxandre Grin. Cô bé A-xôn trong truyện đã nói với người đốt than rằng: Hãy biết ước mơ, vì chúng ta là con người. Một chân lý giản đơn vậy thôi. Và chúng tôi, những cô cậu học trò cuối cấp đã đứng dưới những cánh phượng đỏ để ước nguyện.
Mùa này, không chỉ riêng trong sân trường, cả hai bên con đường chính của thị xã Quảng Trị cũng đều có những gốc phượng, tuổi đã già mà lá vẫn xanh, và mùa hè nào cũng cho hoa đều đặn. Buổi sáng đi qua, trong màn sương màu hoa đỏ ngoi ra nhờ nhạt. Đến khi tan trường, về lại cũng con đường ấy thì màu đỏ hiện rõ rệt dưới nắng và thắp lên trên cao. Những cánh phượng như tranh nhau bung hết mình rồi lảy lảy cánh mềm mời gọi. Có một người bạn đam mê môn lịch sử đã giải thích về sắc đỏ tột cùng của những cánh phượng nơi đây. Rằng bởi mảnh đất này là nơi diễn ra những cuộc súng đạn khốc liệt nhất của chiến tranh, không sao quên được mùa hè đỏ lửa năm 1972 tại chiến trường Quảng Trị, 81 ngày đêm thức với Thành Cổ. Nên chi sắc đỏ của cánh phượng hôm nay đã được nhuốm thêm trang sử hồng đầy máu và lửa hôm qua.
Mùa hè cuối cấp, chúng tôi biết rằng tuổi học trò đã đi trên chuyến xe sau cùng. Và như một người hành khách vội vã, tôi luống cuống giật lấy một tấm vé hình trái tim. Khung cửa sổ nơi chỗ tôi ngồi, ngày ngày có gương mặt của một người con gái tên T đi qua dưới vòm phượng để đến phòng đoàn lấy sổ ghi đầu bài. Lớp tôi học ở tầng một, còn lớp T trên tầng hai. Đầu giờ T thường ra hành lang đứng ngó xuống với một ánh mắt rười rượi buồn. Mà không riêng gì T, tất cả lũ học trò đều có chung một ánh mắt như sợ mùa chia tay. Một nhánh phượng vươn vào vừa chạm ban công tầng hai và nở một chúm hoa đỏ nhè nhẹ, mỏng manh. Trông rất gần nhưng đưa tay không hái được vì e ngại nó sẽ tan vỡ ngay.
Cứ thế, qua mỗi ngày phượng chín thêm, đỏ lên từng tràng như hối thúc những đôi môi ngây dại. Giờ ra chơi, vài đứa tụm lại đọc chung một cuốn tiểu thuyết rồi gập mép cái trang thú vị nhất, đấy là cảnh một chàng trai ngắt bông phượng ép vào trang vở cô bạn gái. Đứa nói ê sến quá! Nhưng thâm tâm vẫn mong làm được một điều gì tương tự như thế. Từ bữa đó những gã học trò bắt đầu làm thơ. Tôi cũng cố gắng nắn ra một bài thơ, có sân trường áo trắng, có ánh mắt nhớ thương, và tất nhiên có cả lời tỏ tình ủ dưới cánh phượng. Nhưng chỉ chừng đó thôi, khép lại một tuổi học trò ngây dại hồn nhiên. Ngày chia tay ra trường, cả lớp đạp xe về đi vào rừng Trằm chơi. Khi trở về thì bất chợt gặp mưa dông. Trong sân trường và dọc con đường thị xã, cánh phượng rơi xuống đẫm ướt trên nền đất, màu đỏ thẫm đi, vòm cao mọng chín. Nước mắt chan hòa, không ai nói được với nhau điều gì cả. Chỉ lặng lẽ dắt xe đi thật chậm để không chạm vào thêm một cánh phượng nào nữa.
Chiều nay tôi thư thả đi loanh quanh thị xã Quảng Trị và cũng ghé về sân trường xưa. Mới đó mà đã sáu năm trôi qua, sáu mùa phượng với biết bao luyến lưu. Những cánh hoa đỏ vẫn như hôm nào, thắm tươi chưa ưu mang nỗi đời. Đỏ hồng ước mơ vẹn nguyên thời áo trắng. Những con đường thị xã khai phóng cho thoáng hơn nhưng mấy gốc phượng thì không chặt đi. Chẳng những thế, con đường chạy sau lưng Thành Cổ nghe đâu sẽ có thêm một hàng phượng, giống cây đặt từ Hải Phòng đem về trồng trong mùa mưa sắp tới. Và tôi mường tượng ra, chỉ vài năm nữa thôi, thị xã sẽ có một con đường phượng bay như ở Huế.
Để rồi cứ mỗi đầu hè cho đến tận trung thu, màu đỏ rực trên bầu trời, phía dưới hàng cây một bóng áo trắng tay cầm lời ước nguyện đi về phía trước. Có thể đấy là hình ảnh A-xôn đang lênh đênh trên biển cả cùng chàng hoàng tử rong gió căng lên những cánh buồm đỏ thắm như phượng, hay là T của tôi đang cầm lấy hạnh phúc của mình đi dưới tầng phượng thắm tươi như buồm đỏ mơ ước. Bóng áo trắng ấy cứ đi mãi, đi mãi vẫn chẳng hết con đường. Chắc vì lưu luyến quá.
H.C.D
