Diễn biến của dịch bệnh tại tỉnh Quảng Trị tuy không quá căng thẳng nhưng vẫn tiềm tàng nhiều rủi ro, trong khi đó ở một số địa phương khác, số ca nhiễm và nguy cơ lây lan ở mức cao. Dù bầu cử diễn ra trong bối cảnh như thế nhưng hơn 46 vạn cử tri Quảng Trị đã tích cực thực hiện quyền và nghĩa vụ công dân của mình với ý thức trách nhiệm về tham gia xây dựng quê hương đất nước và phòng dịch rất cao.
Trong kỳ bầu cử “đặc biệt”, đã có những cử tri đặc biệt thực hiện quyền và nghĩa vụ bầu cử của mình cũng trong những hoàn cảnh đặc biệt, với những gửi gắm riêng của mình.
Bỏ phiếu trong khu phong tỏa
Hình ảnh đặc biệt đã được lan truyền từ hai điểm bỏ phiếu ở khu phố 2, khu phố 5 và khu phố 6, phường 3, thành phố Đông Hà - những nơi thực hiện cách ly xã hội vì có nguy cơ cao lây nhiễm Covid-19: tổ bầu cử đã mang thùng phiếu phụ đến khu vực bị phong tỏa để cử tri bỏ phiếu. Nửa tháng trước, nhiều hộ dân ở ba khu phố này có liên quan đến hai ca bệnh F0 đã “nội bất xuất, ngoại bất nhập” vì lệnh phong tỏa.
Tổ bầu cử phường 3, TP Đông Hà đưa thùng phiếu phụ vào khu vực phong tỏa - Ảnh: Dư Tâm
Trao đổi với chúng tôi, ông Nguyễn Anh Doãn, Chủ tịch UBND phường 3 cho biết, các khu vực phỏng tỏa được bố trí điểm bỏ phiếu riêng để cử tri đang cách ly vẫn được thực hiện quyền công dân của mình. Phường đã in bản tóm tắt lý lịch trích ngang và chương trình hành động của các ứng cử viên dán lên bảng thông tin trong khu vực phong tỏa để cử tri đang cách ly tại nhà có thời gian nghiên cứu trước khi bỏ phiếu.
Sáng 23/5, một số thành viên trong tổ bầu cử phường 3, thành phố Đông Hà được trang bị đầy đủ đồ bảo hộ y tế kết hợp với lực lượng y tế, công an mang theo thùng phiếu phụ đi vào khu vực phong tỏa để tổ chức bầu cử. Khi đến khu phong tỏa, tổ bầu cử dùng loa phát thanh mời cử tri ra điểm bỏ phiếu rồi yêu cầu họ giữ khoảng cách tối thiểu hai mét, đeo khẩu trang, khử khuẩn, đo thân nhiệt, đảm bảo các yếu tố phòng dịch nghiêm ngặt. Tại điểm bầu cử trong khu phong tỏa, các bàn phát phiếu, ghi phiếu, bỏ phiếu và đóng dấu đã bỏ phiếu được bố trí theo quy trình một chiều. Thành viên tổ bầu cử sẽ tuyên truyền, hướng dẫn, sát khuẩn, phát thẻ cử tri, niêm yết một danh sách ứng viên để cử tri nghiên cứu, lựa chọn các ứng viên trước khi bỏ phiếu.
Theo ông Phương thời tiết nắng nóng cùng với việc phải mặc bộ đồ bảo hộ kín mít khiến các thành viên trong tổ bầu cử khá vất vả trong quá trình lấy phiếu. Bù lại, người dân vui vẻ tham gia bỏ phiếu với ý thức phòng dịch rất cao nên mọi việc cũng hoàn thành thuận lợi. Kết thúc bỏ phiếu, cử tri tiếp tục sát khuẩn thêm lần nữa rồi trở về nhà, tổ bầu cử niêm phong thùng phiếu và xử lý sát khuẩn rồi mới chuyển về ủy ban bầu cử phường.
Nhà nằm trong khu vực phong tỏa ở khu phố 2, chị Nguyễn Hải Xoan vừa trải qua lần bỏ phiếu đáng nhớ trong đời cùng với 25 cử tri cùng tổ dân cư. Trong điều kiện cách ly vẫn được tham gia ngày hội toàn dân, chị Lan rất vui mừng và nghiêm túc tham gia bầu cử theo quy định phòng dịch. Những ngày cách ly tại nhà, chị thường theo dõi qua báo, đài, mạng xã hội thông tin về các đại biểu ứng cử để sáng suốt chọn ra người xứng đáng. Chị mong các đại biểu trúng cử sẽ có trách nhiệm lo cho dân, đất nước, đặc biệt tham gia khống chế và dập dịch Covid-19, sớm đưa cuộc sống trở lại trạng thái bình thường.
“Bản xâm cư” lần đầu đi bầu cử
“Bản xâm cư” là tên gọi trước đây của thôn A Dơi Đớ (xã A Dơi, huyện Hướng Hóa), nơi cư trú của hàng trăm người dân tộc thiểu số Vân Kiều ở vùng biên giới Việt - Lào. Vì những yếu tố lịch sử nên họ không có quốc tịch Việt Nam, mà tự ý lập bản trên đất Việt nên bị gọi là “xâm cư”. Cái tên buồn thương ấy theo họ gần hai mươi năm, kể từ ngày người dân từ Lào trở lại xã A Dơi định cư. Mãi đến đầu năm 2019, sau nhiều nỗ lực của cả phía Việt Nam và nước bạn Lào, người dân ở xã A Dơi được nhập quốc tịch Việt Nam, chấm dứt chuỗi ngày sống cảnh bơ vơ không được thừa nhận. Và ngày 23/5/2021 đã trở thành ngày hội lớn đối với những người Vân Kiều ở A Dơi Đớ, họ có lần đầu tiên được cầm lá phiếu cử tri thực hiện quyền và nghĩa vụ công dân Việt Nam của mình.
Niềm vui đón ngày hội bầu cử đầu tiên của những người mới có quốc tịch thật đặc biệt. Trong niềm hân hoan, họ trang hoàng lại bàn thờ Bác Hồ, sửa sang nhà cửa, rồi phát dọn cỏ dại... Con đường bê tông mới dẫn vào A Dơi Đớ tràn ngập cờ Tổ quốc, băng rôn treo cạnh những mái nhà sàn kiên cố. Nhiều tuần trước ngày bầu cử, cán bộ xã A Dơi và bộ đội biên phòng đến tận từng nhà tuyên truyền, giải thích cho bà con lần đầu biết đến bầu cử hiểu về ý nghĩa của ngày bầu cử, cách thức bầu cử và trách nhiệm của công dân với lá phiếu cử tri. Ngày nào xã cũng phát đi các bản tin vận động bầu cử để các cử tri ở A Dơi Đớ nắm được thông tin về những đại biểu mà họ sẽ lựa chọn.
Ngày bầu cử, gần 170 cử tri thôn A Dơi Đớ tạm gác lại việc lên nương rẫy, dậy sớm chọn mặc bộ trang phục thổ cẩm truyền thống đẹp nhất để đi bầu cử. Những công dân chưa đủ tuổi được bỏ phiếu cũng háo hức đi xem cho biết. Nhiều đoàn khách phương xa đã đến chia vui với đồng bào.
Ngày hội bầu cử ở thôn A Dơi Đớ - Ảnh: Võ Linh
Chưa bao giờ bản vùng biên A Dơi Đớ lại rộn ràng đông vui như trong ngày hội bầu cử hôm ấy. Già làng Hồ Văn Kỉa, 62 tuổi, nhân chứng lịch sử cho hai thập kỷ sống không có quốc tịch của cộng đồng Vân Kiều ở A Dơi Đớ mãn nguyện khi cầm trên tay lá phiếu cử tri chính quyền giao. Hai mươi năm trước tay bồng tay dắt các con trở về đất Việt sống tạm bợ với nỗi âu lo chưa biết rồi sẽ đi về đâu, già không dám mơ rằng sẽ có ngày được hưởng các quyền lợi của công dân. Trước đây, những đứa con của già lớn lên ở “bản xâm cư” không có giấy khai sinh vì cha mẹ không có giấy chứng minh nhân dân, giấy đăng ký kết hôn. Từ khi được nhập quốc tịch Việt Nam, già có nhiều quyền lợi hơn, được Đảng, Nhà nước quan tâm hỗ trợ cả vật chất lẫn tinh thần. Già Kỉa vui khi cuối đời mình cũng được có quyền công dân, vui hơn và cảm thấy yên lòng khi từ đây một tương lai mới thuận lợi hơn đã mở ra với những đứa trẻ thế hệ sau mình.
Cùng tâm trạng như già Kỉa, lần đầu cầm lá phiếu thực hiện quyền công dân, anh Hồ Văn Ven hết sức phấn khởi. Từ ngày có quốc tịch Việt Nam, các con của anh được làm giấy khai sinh, được đi học; thôn A Dơi Đớ có đường bê tông, có điện thắp sáng,… bây giờ lại được quyền bầu ra cán bộ. Mọi thứ với anh Ven như một giấc mơ. Anh đã bỏ phiếu cho những đại biểu mà anh tin tưởng có thể chăm lo tốt hơn nữa cho đồng bào Vân Kiều, Pa Cô. Anh cũng mong các đại biểu sau khi trúng cử sẽ luôn giữ mối quan hệ mật thiết với người dân, là cầu nối giữa người dân với Đảng và Nhà nước; có những quyết sách tạo điều kiện cho đồng bào dân tộc thiểu số vùng sâu vùng xa, vùng biên giới như thôn A Dơi Đớ được tiếp cận khoa học kỹ thuật, các nguồn vốn ưu đãi để phát triển kinh tế, ổn định cuộc sống nơi biên giới.
Theo thống kê của chính quyền hai huyện Hướng Hóa và Đakrông đã có hơn 570 cử tri là người Vân Kiều, Pa Cô sống trên tuyến biên giới Việt - Lào được nhập quốc tịch Việt Nam năm 2018 và 2019, lần đầu tiên được tham gia bầu cử Quốc hội và HĐND các cấp. Vậy là những “bản xâm cư” phải “sống chui” giữa những cánh rừng già biên giới giờ đã là ký ức. Với những người Vân Kiều, Pa Cô được nhập quốc tịch Việt Nam, an cư lạc nghiệp và quyền công dân không còn là giấc mơ mà đã là hiện thực.
Lá phiếu niềm tin trên đảo tiền tiêu
Nằm vắt ngang vĩ tuyến 17, đảo Cồn Cỏ cách bờ biển Cửa Việt khoảng 17 hải lý. Đảo xa về khoảng cách địa lý, nhưng đảo không xa đất liền về không khí chính trị khi chung niềm vui của ngày hội bầu cử cùng với cả nước. Với đặc thù là đảo tiền tiêu trên biển Đông của Tổ quốc, nên những lá phiếu cử tri ở Cồn Cỏ mang ý nghĩa đặc biệt.
Sáng 23/5, chúng tôi liên tục nhận được những hình ảnh bầu cử từ đảo Cồn Cỏ gửi vào đất liền. Bí thư Huyện ủy, Chủ tịch UBND huyện đảo Võ Viết Cường cho biết dù ở xa đất liền và số lượng cử tri ít nhất tỉnh Quảng Trị, nhưng công tác bầu cử đã được huyện chuẩn bị tốt, quân và dân trên đảo rất trách nhiệm trong việc thực hiện quyền và nghĩa vụ của mình, phấn khởi đi bầu cử. Việc phòng dịch Covid-19 cũng được thực hiện rất nghiêm túc.
Huyện đảo có 4 khu vực bỏ phiếu với 337 cử tri là cán bộ, lực lượng vũ trang và nhân dân sống trên đảo. Sẵn sàng cho ngày hội lớn, cả huyện đảo rực rỡ cờ hoa, băng rôn cổ động cùng với hệ thống truyền thanh thông tin liên tục về ngày hội bầu cử. Cùng với cả nước, các điểm bỏ phiếu trên huyện đảo Cồn Cỏ khai mạc từ lúc 7 giờ sáng. Quân và dân trên đảo đã thực hiện lễ chào cờ Tổ quốc trang nghiêm tại khu vực bầu cử số 1, Ban Chỉ huy Quân sự huyện đảo; duyệt đội hình đội ngũ của các đơn vị thực hiện nhiệm vụ trên đảo. Đến 9 giờ sáng, 100% cử tri trên đảo đã bầu cử xong. Ngay sau ngày bầu cử, những kết quả kiểm phiếu được niêm phong theo quy định sẽ vượt trùng khơi chuyển về đất liền theo kế hoạch.
Chiến sỹ trên đảo Cồn Cỏ xếp hàng chờ bỏ phiếu - Ảnh: Hương Duyên
Binh nhất Nguyễn Quang Tùng, chiến sĩ Tiểu đoàn hỗn hợp Ban chỉ huy Quân sự huyện đảo Cồn Cỏ, tỏ ra háo hức đặc biệt. Tuổi 25 của Tùng càng thêm ý nghĩa, khi năm nay cũng là lần đầu Tùng được bỏ lá phiếu trên đảo giữa trùng khơi, vùng lãnh thổ thiêng liêng của Tổ quốc trên biển Đông. Chàng trai trẻ còn say sóng những ngày đầu tàu ra đảo bây giờ đã quen với sóng gió và những ngày dài trên đảo không giấu nỗi niềm vui, vinh dự và tự hào. Vì lần này, ngoài thực hiện nhiệm vụ công dân, binh nhất Tùng còn có nhiệm vụ riêng là góp phần mang theo những lá phiếu gửi gắm niềm tin, trách nhiệm của quân và dân trên đảo Cồn Cỏ.
Ở khu dân cư số 1 Cồn Cỏ, cử tri Hồ Hưng đến điểm bầu cử sớm để xem về tiểu sử các ứng cử viên cùng chương trình hành động được niêm yết công khai. Ra định cư ở đảo năm 2017, năm nay cũng là lần đầu anh Hưng được bầu cử trên đảo và anh thấy rằng ngày bầu cử trên đảo cũng như trên đất liền, rất náo nhiệt và trang trọng. Mặc dù tham gia bỏ phiếu nhiều lần, nhưng đây là lần đặc biệt nhất với anh vì được bỏ phiếu ở hòn đảo tiền tiêu, cảm giác rất thiêng liêng và tự hào. Gửi gắm niềm tin trong lá phiếu, anh Hưng mong các vị đại biểu của nhân dân được bầu khóa mới này đủ đức, đủ tài để xây dựng đất nước phát triển phồn vinh, tiếp tục quan tâm đặc biệt đến vấn đề bảo vệ chủ quyền biển đảo thiêng liêng của Tổ quốc cũng như đời sống cán bộ, nhân dân, chiến sĩ ở các vùng biên giới, hải đảo xa xôi.
*
Quảng Trị vẫn đang còn nhiều dư âm sau ngày hội non sông diễn ra thành công tốt đẹp. Mỗi lá phiếu, một niềm tin và gửi gắm cả kỳ vọng của cử tri tỉnh nhà. Niềm tin, kỳ vọng những đại biểu khóa mới có đức, có tài, có tầm, đem hết sức mình phục vụ nhân dân, chung sức chung lòng thực hiện khát vọng vì một Quảng Trị thịnh vượng!
