none

ôi không rành về kiến trúc, hội họa và cũng không giàu trí tưởng tượng. Cho đến một buổi sáng đầy nắng được thả mình vào không gian khoáng đạt nơi biển cả, được hòa vào dòng người bước những bước chân đầu tiên trên cầu Cửa Việt vạm vỡ giữa biển nước mênh mông, lúc đó tôi mới hình dung rằng, khi cầu Cửa Việt hoàn thành cùng với cầu Cửa Tùng giống như hai cánh tay của một lực sĩ có thân hình cường tráng là tuyến đường 9 đang nằm ''xoãi tay'' nơi cửa biển. Một sự tưởng tượng không giàu sắc màu nghệ thuật nhưng là hiện thân của niềm tin, của khát vọng từ bao đời nay của người dân Quảng Trị.

Chuyện người thợ cầu...  

Còn nhớ hơn mười lăm năm trước tại bến đò Tân Lợi (nay là nơi đứng chân cầu Cửa Việt), tôi háo hức cho lần vượt sông sang bờ Nam đi thực tế lấy tư liệu viết báo ở xã Triệu An và Đồn biên phòng Cửa Việt. Trời tháng sáu nắng gắt và gió Lào quạt lửa. Gió thổi cuộn lên từng ngọn sóng tung bọt trắng xóa phủ mạn thuyền. Tôi chao đảo theo sự ''lèo lái'' của một ngư phủ đã dạn dày với biển cả mà cứ ngỡ tim mình ''rơi'' khỏi lồng ngực. Thuyền chạm mép nước bờ nam, Huấn- chiến sĩ biên phòng được cử ra đón tôi tại bến lại òa cười khi nhìn thấy bộ dạng tội nghiệp và khuôn mặt tái mét của tôi. Đó là chuyến ''vượt sông'' đáng nhớ nhất trong đời mà tôi nguyện rằng sẽ không bao giờ có lần thứ hai.

Nhắc lại chuyện cũ để thấy lòng mình rộn ràng hơn khi đặt chân trên cầu Cửa Việt ngày hợp long. Tôi thấy bao gương mặt rạng ngời, những bó hoa tươi thắm được trao cho những người thợ đã ''lao tâm, khổ tứ'' với từng nhịp cầu nằm cận kề cửa biển nối hai huyện Gio Linh - Triệu Phong.

Có thể khẳng định rằng, cầu Cửa Việt là cây cầu lớn nhất Quảng Trị hiện nay với chiều dài trên tám trăm mét, gồm 11 trụ và 10 nhịp dẫn được thi công theo công nghệ hiện đại. Tôi nhớ hôm khánh thành cầu Cửa Tùng, một chuyên gia cầu đường đã bạo dạn hứa rằng, nếu có điều kiện họ sẽ tiếp tục thi công cầu Cửa Việt thành công trước những nghi ngại về địa chất, thủy văn và độ dài của cầu. Và hôm nay, tôi gặp lại nữ chuyên gia ấy trong ngày hợp long. Một mốc son đánh dấu sự tiến bộ vượt bậc của ngành kỹ thuật cầu đường ở nước ta, một sự kiện trọng đại trong đời sống kinh tế -xã hội của người dân Quảng Trị.

Gặp Trương Quang Thọ, Đội trưởng Đội thi công của Công ty xây dựng cầu 75 là người đã gắn bó với cầu Cửa Việt từ những ngày đầu khởi công cho đến bây giờ, Thọ bồi hồi nhớ lại: "Dẫu đã tham gia thi công nhiều cây cầu trên cả nước nhưng em thấy cầu Cửa Việt là cây cầu mang lại cho bản thân nhiều kinh nghiệm nhất.

Đó là kinh nghiệm thi công cầu nơi cửa biển, phụ thuộc vào thủy triều và đặc biệt là phải chống chọi với gió Lào Quảng Trị. Gió thổi mạnh quá gây khó khăn cho công việc vận chuyển vật tư thiết bị ra tận nơi thi công. Địa chất ở cầu Cửa Việt hầu hết là cát. Máy khoan từ đáy xuống 20 mét nhưng vẫn còn gặp cát.

Và đặc thù của cát là kết cấu rời rạc nên rất khó cho việc đóng cọc nhồi. Để hoàn thành đúng tiến độ, Công ty phải thực hiện chủ trương tăng ca, tăng kíp. Bộ phận thi công được chia làm ba ca, bốn kíp triển khai đồng loạt các hạng mục như cọc khoan nhồi trụ, đúc dầm super T1. Bình quân một cọc phải sử dụng 130 khối bê tông, 13 tấn thép.

Riêng công nghệ đúc dầm super T1, đây là công nghệ hoàn toàn mới mà từ trước đến nay ở Quảng Trị chưa hề sử dụng. Công ty cầu 75 đảm nhận việc thi công từ mố 0T1 đến mố T6 nằm ở phía bắc thuộc địa phận thị trấn Cửa Việt, huyện Gio Linh.

Bao nhiêu khó khăn là thế nhưng em vẫn bám trụ với công việc bởi tự hào khi được tham gia chinh phục dòng sông nổi danh trong hai cuộc kháng chiến với nhiều trận đánh lịch sử...''. Tôi nhận ra từ lời bộc bạch của Thọ xen lẫn sự bùi ngùi, luyến lưu trong thời điểm sắp chia tay vùng đất này. Bình dị và giản đơn: ''Khi ta ở chỉ là nơi đất ở...".

Nối những bờ vui

Khi những người thợ đổ những mảng bê tông cuối cùng ''hàn khẩu'' các nhịp cầu trong ngày hợp long cũng là lúc mà người dân ở hai huyện Gio Linh- Triệu Phong đặt những bước chân thênh thang trên mặt cầu và chấm dứt cảnh ''qua sông lụy đò''. Tôi nghe giọng ai đó thốt lên rằng: Ngày xưa phải mất gần hai mươi năm mới được tự do bước qua cầu Bến Hải, còn bây giờ chỉ cần năm phút thôi là đi từ Gio Linh sang Triệu Phong. 

Một sự liên tưởng thú vị và có phần tự hào bởi từ đây cầu Cửa Việt sẽ đảm nhận chức năng giao thông huyết mạch chạy dọc theo tuyến biển. Có thể nói, cầu Cửa Việt là ''nút'' giao thông cuối cùng được ''giải mã'' trong tổng thể quy hoạch và phát triển KT-XH vùng biển Quảng Trị.

Đặc biệt sau khi hoàn thành, cầu Cửa Việt không chỉ tham gia vào tuyến đường cơ động ven biển Cửa Tùng- Cửa Việt đã được xây dựng mà còn nối dài tuyến đường hơn 75 km dọc bờ biển Quảng Trị. Trên bình diện vĩ mô, cầu Cửa Việt sẽ là mạch nối liên hoàn thúc đẩy phát triển kinh tế -xã hội ở khu vực Cảng Cửa Việt và Cảng Mỹ Thủy, Khu Kinh tế Đông Nam Quảng Trị hiện đang gấp rút triển khai các dự án tiền khả thi.

Và xa hơn nữa sẽ là bệ phóng để vươn ra Cồn Cỏ trong quy hoạch phát triển khu ''tam giác'' Cửa Việt- Cửa Tùng- đảo Cồn Cỏ đã được nguyên Thủ tướng Chính phủ Phan Văn Khải cho phép Quảng Trị quy hoạch và xây dựng.

Trước mắt cầu Cửa Việt như một cánh tay nối dài tạo ra động lực mới để Quảng Trị tiếp tục hoàn thiện công tác quy hoạch và xây dựng khu du lịch Cửa Việt trở thành một trung tâm tham quan nghỉ dưỡng có chất lượng trên Hành lang kinh tế Đông- Tây, tạo thêm những tiền đề, cơ hội thuận lợi để khai thác kinh tế biển, một lĩnh vực kinh tế đa dạng và giàu tiềm năng đã được tỉnh Quảng Trị chú trọng xây dựng trong nhiều năm qua.

Còn bây giờ, tôi đang sống trong niềm hân hoan bình dị của những người dân đôi bờ Gio Linh-Triệu Phong. Sau lễ hợp long, một bữa tiệc nhỏ được bày biện trong ngôi nhà nằm ép sát chân cầu. Chủ nhà, nguyên là cán bộ xã đã nghỉ hưu như mở hết lòng mình trước niềm vui ngày cầu Cửa Việt hợp long.

Bao nhiêu ký ức của người lính từng xông pha nơi cửa biển để bảo vệ từng tấc đất quê hương cứ òa về. Ông khua tay sang bờ Nam mà nói rằng: ''Chỉ một đoạn sông này mà người dân quê tôi đã đổi lấy không biết bao nhiêu máu xương. Chỉ một đoạn sông này nhưng phải đợi đến ba mươi lăm năm sau nước nhà thống nhất mới nối nhịp đôi bờ...''.

Nói xong ông lại hồ hởi nâng ly với chúng tôi, giọng đầy tự hào: ''Từ nay dân quê tôi đã hết khổ, cầu hoàn thành đã rút ngắn hơn nửa chặng đường từ Triệu An lên Đông Hà. Con cháu ở đây sẽ được tự do chọn nơi học hành, được tiếp cận gần hơn với văn minh đô thị..."

Tôi miên man theo từng câu chuyện rồi lại nghĩ ra rằng, đúng là cây cầu đã mang lại cho người dân vùng biển những quyền lợi thiết thực. Một khi đoạn đường từ Triệu An lên Đông Hà đi theo đường xuyên Á chỉ còn 15 cây số thay vì như trước đây phải ngược lên thị xã Quảng Trị mới ra đến Đông Hà thì những sản phẩm từ nghề biển của người dân sẽ được tăng thêm giá trị.

Có cầu, có đường những phụ nữ vùng biển mang sản phẩm kết tinh mồ hôi, tâm sức của chồng của con vật lộn với biển cả đến tận chợ Đông Hà để mua bán. Đó chính là những hiệu ích thiết thực mà người dân vùng biển thụ hưởng sau khi cầu Cửa Việt hoàn thành.

Lúc chia tay, tôi nán lại một lần nữa giữa lòng sông Cửa Việt, lắng nghe âm thanh ào ạt của sóng biển vỗ vào thân cầu, đón lấy từng đợt gió lồng lộng thổi từ cửa biển mang hơi nước ngọt lành. Những đội tàu đang nối đuôi nhau trên bến cảng.

Xa xa là phố thị Đông Hà ẩn hiện những mảng màu kiến trúc, lòng dậy lên những dự cảm đẹp tươi bởi từ đây Quảng Trị có thêm một công trình mang nhiều ý nghĩa, đóng góp tích cực vào sự phát triển KT-XH và nâng cao đời sống dân sinh.

 H.N.K