Để khơi dậy niềm đam mê đọc sách đối với lứa tuổi thanh thiếu nhi, khuyến khích, thúc đẩy phong trào đọc sách trong thế hệ trẻ góp phần phát triển văn hoá đọc trong nhà trường và cộng đồng, tỉnh Quảng Trị đã tổ chức Cuộc thi “Đại sứ Văn hoá đọc” từ năm 2019 cho đối tượng là các em học sinh. Sau 3 năm tổ chức, cuộc thi thu hút được sự quan tâm của đông đảo học sinh. Năm 2021, mặc dù tình hình dịch Covid-19 phức tạp nhưng Ban Tổ chức thu về hơn 17.000 bài dự thi, được đánh giá có chất lượng và hiệu quả hơn so với những năm trước. Bài dự thi phong phú về nội dung và hình thức, thể hiện sự hiểu biết, đam mê đọc sách và đưa ra các thông điệp kêu gọi cộng đồng cùng tham gia đọc sách.

Nhiều thí sinh đã khái quát được thực trạng, xu thế phát triển văn hóa đọc sát với thực tế địa phương, trường học, trong đó có những khó khăn trong quá trình tiếp cận với sách tại thư viện trường và địa phương. Đồng thời, đưa ra nhiều ý tưởng mới góp phần xây dựng, lan tỏa văn hóa đọc trong cộng đồng, đặc biệt là những vùng đồng bào dân tộc thiểu số, vùng có điều kiện kinh tế khó khăn của tỉnh nhà... Tác phẩm của Nhật Toàn (sinh ra và lớn lên ở phố núi Khe Sanh, huyện Hướng Hóa) gây ấn tượng với Ban giám khảo và đoạt giải Nhất (khối Trung học phổ thông). Đây là bài thi kết hợp hài hoà giữa quá khứ, hiện tại, tương lai và lồng ghép quảng bá tiềm năng du lịch của Khe Sanh. Nội dung xuyên suốt bài dự thi là câu chuyện của nhân vật Khuê do chính tác giả nhập vai, là một cựu chiến binh trở về thăm chiến trường xưa tại Quảng Trị, qua đó chứng kiến sự đổi thay của Khe Sanh sau ngày giải phóng.

Đối với em Nguyễn Thị Kiều Xuân, hành trình đến với sách và niềm đam mê đọc sách bắt đầu từ thuở còn thơ bé, nhưng dấu ấn nhất đó là từ khi được tham gia cuộc thi Đại sứ Văn hoá đọc năm 2021

Em Nguyễn Lê Quang Huy, học sinh trường Tiểu học thị trấn Gio Linh là một trong ba tác giả đoạt giải Nhất cuộc thi và trở thành “Đại sứ Văn hóa đọc” tỉnh Quảng Trị năm 2021. Được sự hỗ trợ của gia đình và giáo viên, Quang Huy đã thể hiện sự sáng tạo và đầu tư của mình qua bài dự thi viết tiếp câu chuyện “Sơn Tinh - Thủy Tinh”. Cô Phan Thị Thu, cán bộ thư viện trường Tiểu học thị trấn Gio Linh cho biết Huy là một trong những học sinh có đam mê đọc sách, có tác phong và phương pháp đọc hiệu quả, đã đọc rất nhiều tuyển tập sách hay tại thư viện trường. Thành quả của em đạt được là cả một quá trình cố gắng và đam mê từ việc đọc sách. Tại các hoạt động của nhà trường như tuần lễ hưởng ứng học tập suốt đời và Ngày sách Việt Nam, Quang Huy luôn là hạt nhân của hoạt động, là người tích cực và năng động trong việc chia sẻ phương pháp đọc sao cho hiệu quả nhất.

Sau cuộc thi “Đại sứ văn hoá đọc”, Huy đã có chuyến thực tế trải nghiệm đến những nơi vùng sâu, vùng xa tại địa bàn xã Linh Trường, huyện Gio Linh. Em đã trích một phần từ tiền thưởng đoạt giải để mua sách làm quà tặng cho các bạn nhỏ, với mong muốn lan tỏa niềm đam mê đọc sách đến các bạn miền núi, những nơi vùng sâu vùng xa không được tiếp cận với sách, internet, mạng xã hội.

Sau cuộc thi cấp tỉnh, Ban tổ chức đã chọn 20 bài chất lượng gửi tham dự cuộc thi Đại sứ Văn hóa đọc năm 2021 toàn quốc. Kết quả có 6 học sinh đoạt 7 giải cá nhân (2 giải Nhì; 1 giải Ba; 3 giải Khuyến khích và 1 giải Chuyên đề). Đây là năm đầu tiên tỉnh Quảng Trị đoạt nhiều giải thưởng cao tại cuộc thi Đại sứ Văn hóa đọc toàn quốc, cho thấy cuộc thi đã thực sự trở thành một sân chơi, một diễn đàn để lớp trẻ tỉnh nhà chia sẻ về kinh nghiệm đọc sách hiệu quả.

(Bài viết đăng trên Tạp chí Cửa Việt số 330, tháng 3/2022)