Hội Văn học Nghệ thuật tỉnh Quảng Trị 30/03/2024 Danh sách tạp chí Hotline: 02333 852 458 Đặt báo Giới thiệu tạp chí

Tìm kiếm trên website chúng tôi

X

Trầu quế

T

ừ bé tôi đã thấy mẹ tôi nghiện trầu, ở góc vườn đã có giàn trầu lúc nào cũng xanh tốt. Loại trầu này lá dày không to, gân lá nổi, ngọn lá nhọn cong. Lá vừa tới ăn cay nồng, lá lốm đốm vàng ăn cay ngọt, đấy là Trầu Quế. Giàn trầu ấy được trồng từ ngày mẹ tôi về làm dâu. Nghe nói bố tôi đã lên tận Chèm xin về ươm cho mẹ.

Mẹ tôi chăm sóc nó kĩ lắm, không cho tưới nước vo gạo, nước rửa bát hay bất cứ nước bẩn nào khác, và nhất khoát không cho tay người lạ hái, dù chỉ một lá. Nếu đêm nào nhỡ trầu ăn, khi bảo tôi ra vườn hái bao giờ bà cũng dặn: “Con nhớ đánh thức trầu rồi hãy hái nhé.” Vào những đêm sương giá mẹ tôi gỡ cả màn đang nằm đem ra che cho trầu. Cuối năm, đông tàn khí hậu hanh khô giá buốt, trầu ở đâu cũng lụi, chỉ có giàn trầu nhà tôi được mẹ che chắn chăm sóc tốt nên không những đủ trầu ăn mà còn biếu bà con quanh xóm mỗi nhà đôi liền ăn tết.

Vào những ngày lễ hội hàng năm, tôi thấy mẹ thắp hương ở bàn thờ nhà mình xin hái hết lứa trầu góp vào lễ làng. Trước khi dâng  lên đình, bao giờ mẹ cũng tắm gội, rồi lấy bộ cánh đẹp nhất ra mặc. Khăn nhung đen, quần lĩnh đen,  phía ngoài chiếc áo cánh nõn màu mỡ gà là chiếc áo dài tứ thân nối vai với hai màu nâu đậm, nâu nhạt. Đôi tà áo trước buộc hờ hững ngang eo, để lộ vạt áo cánh mỏng và dải thắt lưng phơn phớt hồng. Một tay mẹ tôi đỡ xảo trầu ở trên đầu, tay kia khoát gió nhịp nhàng. Mỗi bước mẹ đi tà áo lại nhún nhảy theo. Hai dải thắt lưng chạm gió bay lất phất về phía sau.

 
Tôi rất thích ngắm mẹ mình, nhất là những ngày hội làng. Mẹ tôi đẹp nền nã đằm sâu, không lồ lộ như mấy bà mấy cô trên phố thời bấy giờ. Mỗi khi ăn trầu, trông mẹ tôi càng đẹp, đẹp đến huyền ảo, y như người từ trong cổ tích bước ra vậy. Thuở ấy tôi thường được mẹ cho đi theo. Trước các bạn đồng lứa trong làng, tôi ngấm ngầm tự hào về mẹ mình.

*  *  *

Tôi lớn dần và học được ở mẹ mình từng nét đẹp, từ lời ăn tiếng nói, cách đi đứng, đến cách đối nhân xử thế trước đời, chỉ có ăn trầu là không sao học nổi. Có lần tôi thử một miếng, vừa nhai dập lá trầu toàn thân đã nóng ran, chếnh choáng nghiêng ngả. Hèn nào các cụ xưa nói : “Ăn miếng trầu dễ say nhau” là vậy.

HOÀNG HIẾU NGHĨA

 
Bố tôi mất từ ngày chị em chúng tôi còn bé. Mẹ đứng lại, lặng lẽ nuôi  dạy chúng tôi ăn học nên người. Khi em tôi thành một chàng trai, mẹ lại lặng lẽ tiễn nó vào tiền tuyến. Những năm ấy giặc Mỹ đánh phá ở miền Bắc ác liệt lắm, nhưng mẹ nhất định không đi sơ tán, chỉ vì không muốn xa bàn thờ bố tôi và không thể bỏ giàn trầu chết lụi. Chiến tranh qua đi, nhưng những năm tháng cùng cực của hậu chiến còn theo gia đình tôi mãi, nó bào mòn thân thể mẹ tôi, từng nét đẹp xưa chỉ còn phảng phất trên gương mặt võ vàng.

Sau ngày về quê đón tết năm ấy tôi cứ tự dằn vặt mãi, vì đã không  cố ngăn mẹ ra bán trầu cau ở đầu làng. Đứng trước mẹt hàng của mẹ kê trên cái thúng có mấy liền Trầu Quế, mấy chùm cau tươi, giữa mẹt là cái bình vôi bên ngoài đã xù xì hóa đá. Tôi ém hơi thở để không bật khóc, khi nhìn hai bàn tay rõ từng đường gân nổi, gân chìm đang lần chọn những lá trầu mặt. Tôi nói: “Bà ơi! cho cháu mua…” Chưa kịp nghe hết câu, mẹ đã trả lời vội như sợ người mua bỏ đi mất. “Cháu mua đi, Trầu Quế nhà bà trồng đấy, không phải trầu rừng đâu…” “Cháu  mua tất  mẹt trầu cau này, mua tất cả những vất vả đầu hôm sớm mai của bà…” Lúc ấy mẹ mới ngẩng  lên nhìn tôi. “Tiên nhân nhà chị, lỡm cả mẹ.” Mẹ tôi lúng túng như trẻ con mắc lỗi,  vừa nói vừa nhìn con gái với nụ cười mà sau này tôi không còn gặp lại ở bất kì ai. Nụ cười ấy lúc nào cũng như ngọn lửa nhỏ lay lay trong tâm tưởng tôi, vừa ấm lại vừa buồn.

Khó khăn thiếu thốn đã lùi dần về phía sau mỗi cuộc đời, mỗi gia đình. Xây xong nhà mới vợ chồng tôi đón mẹ lên ngay. Ngày nào tôi cũng mua trầu cho mẹ, không hiểu sao bà cứ đi ra đi vào bần thần. Tôi  gặng hỏi, bà mới nói: “Mai các con cho mẹ về, vắng mẹ giàn trầu héo mất.” Tôi thầm nghĩ, chắc không có Trầu Quế ăn nên mẹ nói thế, chả nhẽ em tôi lại bỏ hoang nó. Hôm đưa mẹ về, tôi xin một dây trầu ươm tại khoảnh vườn trước ngõ, để mỗi khi đón mẹ lên có trầu quế cho mẹ dùng. Tôi ươm mãi, đến lần thứ ba mới bén rễ.

*  *  *

Dây Trầu Quế tôi trồng giờ đây đã trổ rất nhiều lá, nhưng mẹ đã về một nơi xa lắm, chẳng bao giờ tôi còn được đón mẹ nữa. Mỗi đêm nhớ mẹ tôi lại ra đứng bên gốc trầu rất lâu. Sương khuya trong như giọt nước mắt từ những nõn trầu rớt xuống, nó chảy qua đêm, chảy qua muôn âm thanh của cỏ cây, chảy qua muôn tiếng kêu rỉ ri của lũ côn trùng ngoài bãi sông rồi mới lặng thầm chảy về tôi. Không biết có phải mẹ đã hóa thân vào dây Trầu Quế tôi trồng hay không, mà từng giọt sương ấy như có vị thơm nồng, cay ngọt và mằn mặn. Nó thấm vào hồn tôi bấy nhiêu lận đận của một đời người, thấm đến tận cùng kí ức về mẹ.

Bây giờ tôi vẫn giữ gìn giàn trầu của tôi cẩn thận như ngày xưa mẹ chăm giàn trầu của mẹ. Cứ chiều ba mươi tết, tôi lại hái hết lứa trầu mang về dâng lên đình làng một mâm đầy. Đứng giữa sân đình, ngước lên bao la lồng lộng. Phút ảo ảnh chập chờn, trong lấp lóa nắng xuân lẫn sương khói, tôi thấy thấp thoáng dải thắt lưng phơn phớt hồng vấn vít đôi vạt áo dài màu nâu non của mẹ. Hình như mẹ tôi vẫn về hội làng như thuở nào.

N.T.N.H

NGUYỄN THỊ NGỌC HÀ
Bài viết đăng trên Tạp chí Cửa Việt số 208 tháng 01/2012

Mới nhất

Bộ từ điển bỏ lại giữa rừng sâu

29/03/2024 lúc 16:43

Sau hiệp định Pari, 27/1/1973, chiến tranh tạm dừng, đại đội tôi đóng quân giữa bãi cát Lệ Xuyên, huyện

Đi tìm cỏ

29/03/2024 lúc 16:41

Nhiều lúc ngồi thẫn thờ nhìn đàn trâu bò gặm cỏ dọc triền đê chợt giật mình: Cỏ quê

Chị ấy…

29/03/2024 lúc 16:38

Chi hội Nhà văn Việt Nam tại Huế tổ chức một chuyến đi thực tế dài ngày tại Tổng Công

Pa Ling mùa mưa

29/03/2024 lúc 16:34

Tháng 11, dưới cơn mưa rừng tầm tã, chúng tôi tìm về thôn Pa Ling, xã A Vao, huyện Đakrông,

Chiều không tắt nắng

27/03/2024 lúc 16:33

Truyện ngắn của THỦY VI

Tạp chí số cũ
Câu chuyện du lịch
tư tưởng Hồ Chí Minh

Thời tiết

Quảng Trị

Hiện tại

26°

Mưa

31/03

25° - 27°

Mưa

01/04

24° - 26°

Mưa

02/04

23° - 26°

Mưa

Nguồn: Weathers Underground