SARS-CoV-2 làm xuất hiện và bùng phát dịch Covid-19 với số ca mắc và tử vong tăng nhanh ở hàng trăm quốc gia trên thế giới từ cuối năm 2019 đến nay, đưa thế giới bước vào “cuộc chiến” chưa có hồi kết với các biến thể của nó, trong đó có Việt Nam. Trong lớp áo giáp là khẩu trang và quần áo bảo hộ, với vũ khí là trí tuệ và trái tim dù rất mạnh mẽ vẫn luôn đối diện nguy cơ lây nhiễm Covid-19, lực lượng ngành Y Quảng Trị luôn làm việc với hai trăm phần trăm sức lực để ngành y tế vững vàng trước dịch bệnh.
Là một phần đặc biệt quan trọng của lá chắn dự phòng trước các làn sóng của Covid-19, hoạt động xét nghiệm SARS-CoV-2 ở tỉnh Quảng Trị được thực hiện chủ yếu tại khoa Xét nghiệm - chẩn đoán hình ảnh - thăm dò chức năng của Trung tâm Kiểm soát bệnh tật. Trước yêu cầu đáp ứng nhanh trong mọi tình huống dịch bệnh, các kỹ thuật viên xét nghiệm của Trung tâm luôn làm việc với áp lực rất cao để mọi mẫu xét nghiệm đều có kết quả chính xác. Trong labor xét nghiệm, các kỹ thuật viên trong trang phục bảo hộ và đeo khẩu trang N95 kín mít thực hiện các công đoạn tách chiết mẫu dịch lấy từ người nhiễm hoặc người nghi nhiễm Covid-19, đặt phản ứng và đọc kết quả đòi hỏi sự thận trọng cao nhất, đảm bảo đúng quy trình nhất mà sau nhiều tiếng đồng hồ liên tục ngứa không gãi, khát không uống, cần ra nhà vệ sinh không đi là các thông số khẳng định âm tính hay dương tính. Đặc biệt, trong thời điểm có hàng chục ngàn người trở về từ vùng dịch và ở một số nơi trong tỉnh có F0, F1 thì các kỹ thuật viên như Lê Thu Hiền, Đỗ Đình Phi, Đinh Duy Thuận, Lê Quang Việt, Nguyễn Thị Minh Thuận,… làm việc trắng đêm ở phòng xét nghiệm, đối mặt với mối nguy có SARS-CoV-2 trong mẫu vật liệu di truyền mà mình đang tiếp xúc để rồi khi về nhà phải giữ khoảng cách với con ít nhất hai mét. Họ đồng thời là thành viên các đội đáp ứng nhanh phòng chống dịch bệnh thường xuyên tham gia truy vết F1 và F2, lấy và xử lý mẫu dịch tại các khu cách ly tập trung và tại cộng đồng với hàng vạn mẫu đơn và mẫu gộp không quản ngày, đêm, lễ, tết, nắng mưa, nóng lạnh mà nhiều khi bữa ăn sau ca làm việc chỉ là mì gói. Đối với chị em phụ nữ, công việc khó khăn họ không nản lòng nhưng vượt qua nỗi nhớ con có lẽ là thử thách “dữ dội” nhất. Chị Lê Thị Luân phải ở lại đơn vị suốt một tuần vì “công việc và đảm bảo an toàn cho người thân” nên hễ nhớ con chỉ biết gọi điện thoại hay hoàn cảnh của chị Nguyễn Thị Lành sau buổi làm việc trở về nhà, chị phải thực hiện tự cách ly tại gia đình như ăn riêng, ngủ riêng sau mỗi lần lấy mẫu ở F0, F1 trong khi con mới hai tuổi rưỡi khóc đòi mẹ.
Trong phòng, chống Covid-19, tìm ra nguồn lây sẽ giúp kiểm soát nhanh được dịch bệnh nên việc truy vết luôn được triển khai với tốc độ nhanh nhất có thể. Cuộc truy vết F1 của người bệnh số 12439 có địa chỉ ở huyện Quỳ Hợp, tỉnh Nghệ An đã ăn món cháo hàu tại một quán ăn trên địa bàn huyện Vĩnh Linh vào ngày 20/6/2021 được xem là hành trình “thần tốc” của đội đáp ứng nhanh số 2 của Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Quảng Trị. 8 giờ 15 phút sáng 20/6/2021, nhận được thông tin người bệnh số 12439 khai trong lịch trình di chuyển bằng ô tô từ Đà Nẵng ra có ghé quán ăn bên đường tại Quảng Trị vào khoảng từ 8 giờ 30 phút đến 8 giờ 50 phút ngày 14/6/2021 nhưng không nhớ rõ địa điểm cụ thể và tên quán, đội đáp ứng nhanh số 2 khẩn trương tiến hành truy vết và tới 10 giờ cùng ngày 20/6/2021 đã xác định được quán ăn mà người bệnh này ghé ăn món cháo hàu ở xã Vĩnh Tú, huyện Vĩnh Linh. Bằng năng lực chuyên môn vững vàng và sự nhạy bén của mình, các thành viên của đội đáp ứng nhanh liên lạc ngay với Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Nghệ An để có số điện thoại của người bệnh số 12439 rồi gọi điện thoại hỏi người bệnh này về lịch trình di chuyển, nắm thông tin một cách chi tiết và từ đó có sự tính toán về tốc độ điều khiển xe chạy làm cơ sở đưa ra nhận định về khu vực có quán ăn, kịp thời xác minh được địa chỉ của quán. Sau khi tìm được quán ăn ở khu vực thuộc địa bàn xã Vĩnh Tú, đội đáp ứng nhanh kết nối và gọi điện thoại video với người bệnh số 12439 qua mạng xã hội lúc 10 giờ đề nghị xác nhận và nhanh chóng phối hợp Ban Chỉ đạo phòng chống dịch Covid-19 xã Vĩnh Tú và huyện Vĩnh Linh tiến hành phun khử khuẩn, điều tra dịch tễ, cách ly tập trung F1 và cách ly tại nhà các F2.
Trong trường hợp F0 có lịch trình di chuyển phức tạp, nhân viên y tế của Trung tâm Y tế thành phố Đông Hà tỏa đi khắp nơi để truy vết, điều tra dịch tễ và không ít lần gặp tình huống có người cố tình trốn tránh hoặc khai báo y tế không trung thực. “Khi truy vết, chúng tôi vừa phải cứng rắn vừa kiên trì để giải thích làm đối tượng hiểu và tuân thủ quy định phòng chống Covid-19. Từ lúc tham gia truy vết, chúng tôi phải cài đặt chuông điện thoại ở mức to nhất để kịp thời nhận lệnh lên đường và phải luôn chạy vì công việc luôn dồn dập. Tất cả đều phải thường trực, làm việc liên tục không có ngày nghỉ, có đêm chúng tôi chỉ chợp mắt được khoảng hơn hai tiếng đồng hồ. Khi trong thành phố có ca Covid-19, chúng tôi phải ở lại trong phòng tách biệt được đơn vị bố trí riêng, cách ly hoàn toàn với gia đình sau đợt truy vết”, chị Lê Thị Hồng Lĩnh - Cử nhân Y tế công cộng của Trung tâm Y tế thành phố Đông Hà cho biết.
Nếu hỏi về khó khăn của người lao động ngành y tế tỉnh Quảng Trị trong phòng chống Covid-19 thì câu trả lời luôn là “không kể hết”. Ở Bệnh viện Chuyên khoa Lao và bệnh phổi tỉnh Quảng Trị, bác sỹ Phạm Thị Hằng rơi nước mắt thương người mẹ Vân Kiều (người bệnh số 862) bỏ ăn suốt mấy ngày và khóc vì nhớ con là người bệnh số 832 đã tử vong, vừa dỗ dành bà ăn uống vừa nén nỗi nhớ con trai chín tuổi của mình đang phải nhờ gia đình người bác chăm sóc vì chồng của chị cũng đang làm nhiệm vụ phòng chống Covid-19 tại khu cách ly tập trung của Sư đoàn 968. Tương tự, bác sỹ Nguyễn Thị Liên vừa lập gia đình và chồng công tác tại Đồn Biên phòng Pa Tầng, huyện Hướng Hóa nên trong những đêm trắng bên người bệnh phải luôn tự động viên mình vững vàng trong những ngày không có phút nghỉ ngơi. Nhờ vậy mà nữ bác sỹ trẻ này đã bình tĩnh cùng hai điều dưỡng viên là Hoàng Thị Mỹ Kiều và Nguyễn Thị Hoài Thương đỡ đẻ thành công một ca sinh thường khi một phụ nữ mang thai từ miền Nam trở về là F0 đang trong thời gian cách ly tập trung tại Bệnh viện trở dạ vào ngày 3/9/2021. Đến thời điểm này, việc đỡ đẻ an toàn tại khu cách ly phòng chống Covid-19 không còn là chuyện lạ trong ngành y tế tỉnh Quảng Trị. Ngày 17/5/2021, bác sỹ Trương Thanh Tình cùng hai nữ hộ sinh đã thực hiện đỡ đẻ, đón một bé trai nặng 3,1 kilogam chào đời trong khu cách ly ở Bệnh viện Đa khoa khu vực Triệu Hải sau khi một sản phụ là F2 được Trung tâm Y tế huyện Hải Lăng chuyển ra từ khu vực phong tỏa. 22 giờ ngày 20/5/2021, bác sỹ Trương Thanh Mẫn quyết định truyền thuốc để rút ngắn thời gian chuyển dạ của một sản phụ là F2 từ thành phố Đà Nẵng trở về nhà ở xã Triệu An, huyện Triệu Phong đã vào Bệnh viện Đa khoa khu vực Triệu Hải trong tình trạng mang thai lần thứ nhất, thai được ba mươi sáu tuần ba ngày, ối vỡ non. Và, con trai đầu lòng của người mẹ này đã ra đời tại phòng sinh trong khu cách ly của Bệnh viện Đa khoa khu vực Triệu Hải với cân nặng 2,7 kilogam, hồng hào, khóc to, bú tốt và mẹ khỏe sau sinh. Ngày 27/7/2020, khi vừa từ Đà Nẵng trở về nhà thì thai phụ L.T.H.N có dấu hiệu chuyển dạ đã được đưa vào Bệnh viện Đa khoa tỉnh Quảng Trị. Thiết trí phòng sinh ngay tại khu cách ly của Bệnh viện, kíp trực của khoa Phụ sản tiến hành đỡ đẻ cho sản phụ L.T.H.N với kết quả mẹ tròn con vuông, một bé trai nặng 4,2 kilogam chào đời an toàn và được các y, bác sỹ chăm sóc đặc biệt.
Quyết tâm đẩy lùi Covid-19 thúc giục đội ngũ thầy thuốc tuyến xã của tỉnh Quảng Trị xông trận. Khối lượng và tần suất công việc mỗi ngày không tính bằng giờ hành chính mà tùy thuộc tình hình dịch bệnh. Thế nên bác sỹ Cáp Thị Thúy Kiều và các đồng nghiệp ở Trạm Y tế xã Hải Hưng, huyện Hải Lăng vừa triển khai các biện pháp phòng chống dịch vừa theo dõi, giám sát chặt chẽ những người đang thực hiện cách ly tại nhà song song với thực hiện nhiệm vụ truyền thông về việc thực hiện thông điệp 5K và tư vấn với người dân của xã ở các tỉnh, thành phố đang có dịch Covid-19 muốn trở về quê; phối hợp các lực lượng chức năng và tổ Covid-19 cộng đồng quản lý người vừa trở về địa phương; truyền thông và hướng dẫn người dân đi tiêm vaccine phòng Covid-19, tham gia chiến dịch tiêm vaccine phòng Covid-19. Để đạt mục tiêu đề ra, Trung tâm Y tế huyện Hướng Hóa tổ chức các chuyến xe tiêm chủng lưu động đến tận bản, làng của các xã Lìa, A Dơi, Xy trên khu vực biên giới Việt - Lào để tiêm vaccine phòng Covid-19 cho đồng bào Vân Kiều, Pa Cô với sự tận tâm của đội ngũ y, bác sỹ. Ngay trên khu vực biên giới đường bộ và đường biển, lực lượng kiểm dịch y tế quốc tế của Trung tâm Kiểm soát bệnh tật ứng trực 24/24 giờ tại Cửa khẩu Quốc tế Lao Bảo, Cửa khẩu Quốc tế La Lay, cảng Cửa Việt hướng dẫn khai báo y tế và đo thân nhiệt với 100% người nhập cảnh, phun hóa chất khử khuẩn 100% hành lý và phương tiện nhập cảnh để diệt trừ mầm bệnh, vì sự an toàn của sức khỏe và an ninh y tế.
Trong năm 2021, đội ngũ thầy thuốc của ngành y tế tỉnh Quảng Trị tiếp tục vượt lên gian nan, vất vả mà cuộc chiến với làn sóng dịch bệnh do SARS-CoV-2 mang lại. Trong lớp áo giáp là khẩu trang và quần áo bảo hộ, với vũ khí là trí tuệ và trái tim dù rất mạnh mẽ vẫn luôn đối diện nguy cơ lây nhiễm Covid-19, họ luôn làm việc với hai trăm phần trăm sức lực để ngành y tế vững vàng trước dịch bệnh. Kỹ thuật viên xét nghiệm Lê Thu Hiền của Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Quảng Trị bày tỏ: “Trong đại dịch Covid-19 làm hàng triệu người chết và vẫn chưa có hồi kết, nhân viên y tế chịu áp lực rất cao bởi công việc quá tải, mức độ nguy hiểm trong khi người thì có con nhỏ, người có cha mẹ già đau yếu nhưng chúng tôi luôn có mặt ở những điểm nóng nhất khi có ca bệnh, làm việc không kể ngày đêm trong bộ bảo hộ kín mít và không ăn uống cho đến khi hoàn thành nhiệm vụ với mong muốn tha thiết nhất là sớm đẩy lùi dịch bệnh”.
