Giữa hiểm nguy chiến tranh của Mỹ ngụy; gấp gáp, khó khăn trăm bề kháng chiến của quân dân ta, nhưng hình ảnh áo dài bình dị ấy vẫn… góp sức lan tỏa nhanh, mạnh mong muốn bình an, và tinh thần đẹp tươi quyết tâm chiến thắng.
Nên ngay từ năm học đầu tiên (1973 - 1974), Trường đã động viên, học sinh luôn tự hào và cố gắng mượn được áo dài để mặc mừng đón hơn ba mươi đoàn khách quốc tế cũng như tham gia nồng ấm các hoạt động xã hội vùng mới hòa bình.

2. ...Cô giáo áo dài lên lớp…

Dù lớp 10 nhưng L.Đ học giỏi và uy tín cao nên chọn mở màn tham luận đại hội Đoàn trường cấp 3 Đông Hà, nhiệm kỳ 1994 - 1995. Tham luận em tự chuẩn bị tốt nhưng trở ngại… em chưa có nên mượn cũng không có áo dài, thế là Bí thư Đoàn trường tích cực gần gũi với áo dài để: hỏi - mượn - thử; cũng hay sau vài tuần đã mượn được áo dài phù hợp thấp nhỏ như em. Sáng sớm đại hội, Bí thư đã xe đạp đến nhà chở em rất cẩn thận để bớt lo tà áo dài không vướng vào nan xe; chắc là lâng lâng cùng áo dài đầu đời tuổi học sinh đã giúp L.Đ thêm trình bày giàu cảm xúc, đầy cảm hứng!
199X - những năm ấy, cũng đã hơn trước nhưng vẫn còn đói ăn thiếu mặc,… áo dài trắng cũng còn hiếm hoi.
Cần mặc áo dài để phóng viên chụp ảnh em đã đạt giải học sinh giỏi văn hóa toàn quốc, em thích lắm nhưng mượn áo dài của ai?
Thêm vui, sau gần nửa tháng, với mấy lần thầy cô mượn giúp em đã chọn tạm được áo dài trắng hợp với em - thiếu nữ nông thôn chăm làm, người to nhưng không cao - để có ảnh sáng rạng ngay trang nhất những tờ báo sang trọng.
Cô giáo P.Q, cựu giáo viên cấp 3 Đông Hà tâm sự:
Một tà áo trắng, áo hoa, nhẹ bay trong sân trường là một điều gây ngạc nhiên lý thú với tất cả các em. Nghĩ mà thương thật thương.

Các em nữ ùa ra xem, các em nam đứng ngắm nhìn qua cửa sổ, rất thích đến giờ học để được ngắm nhìn cô mặc áo dài.
Chỉ mới một hai cô mặc áo mới mà sân trường đã rộn rã sắc hồng tươi. Một màu tím thủy chung, xanh da trời dịu dàng trong nắng hạ, vàng hoa cúc cô mặc một sáng mai... tất cả đã làm nên hương vị cuộc đời cho tuổi em ngày mới lớn.
Một chút ước ao trong mắt em gái, rằng vài bữa lớn lên mình sẽ may, nhiều tí lạ lẫm trong ánh nhìn của em trai.
Và cứ thế là cuộc đời có thêm những niềm vui, dù vất vả biết bao nhiêu, cô trò đều thiếu thốn thời kỳ đất nước khó khăn còn nhiều. Có em phải đi bộ cả chục cây số để đến trường, có em hè thì thiếu ăn, đông thời thiếu áo nhưng điều đáng quý là tất cả đều mến thương nhau và chú tâm học hành.
Ký ức áo dài chắc chắn còn nhiều, và dài lắm, cũng đủ ngọt ngào, mặn mà thương nhớ…
Đói nghèo, thiếu thốn, và định kiến,… đã cản trở áo dài đến trường.
Nhà trường kiên trì khuyến khích động viên, phụ huynh quan tâm… thỉnh thoảng áo dài đã đến, lớp trường tươi đẹp hẳn lên!

3. ...Đồng phục nữ áo dài trắng…

Từ năm học 2003 - 2004, Trường THPT Đông Hà đã phấn đấu mặc đồng phục là tà áo dài truyền thống đối với nữ sinh. Đương đầu nghèo nàn văn hóa, khó khăn kinh tế, để vượt lên đa dạng đồng phục, từ đó tà áo dài trắng vương vấn theo nữ sinh đến trường, ra phố.
Hôm nay Trường mừng tròn tuổi 50. Áo dài vẫn dịu dàng, đằm thắm mà mãnh liệt, ngoan hiền mà sâu sắc.
50 mùa phượng hồng đã qua, không chỉ hơn 20 ngàn học sinh trường THPT Đông Hà đã tốt nghiệp, dù đi muôn phương trời mà không ít người “áo dài vẫn mãi rối bời nhịp tim”.
Nên chỉ riêng mùa hè này, hàng ngàn cựu học sinh khắp mọi miền đất nước, dù cao tuổi chừng nào đi nữa... đều hào hứng chọn, may, thuê để được mặc áo dài trắng nữ sinh với trường xưa bạn cũ,... và với cả hoài ước mênh mông từ ngày ấy!

4. …Thương nhớ mãi áo dài ơi!

Áo dài bây giờ phong phú đa dạng (dáng vẻ, màu sắc, họa tiết, chất liệu,…) nhưng áo dài trắng nữ sinh vẫn mãi: giản dị, tinh khiết, dễ thương và dễ nhớ; không chỉ sạch sẽ, xinh xắn bên ngoài, còn cả sâu rộng tâm hồn phong phú bên trong; nên luôn nhắc ai ai phải cần gìn giữ tinh khiết, duyên dáng, thướt tha, mềm mại và gợi cảm,…
Áo dài (đại diện cái đẹp) kẽm gai (đại diện cái xấu) luôn mâu thuẫn, muôn vẻ và thay đổi biến động không ngừng…
Nhưng tuổi học sinh trung học áo dài mãi đẹp hơn cả!
Trường học là môi trường lý tưởng để nữ sinh đẹp lên nhờ áo dài và áo dài cũng đẹp thêm nhờ nữ sinh! Nữ sinh và áo dài trắng cùng nhau làm tròn chức năng thiêng liêng làm đẹp…
Áo dài và nữ sinh luôn tự tin đầy thách thức trong cuộc sống biến động đổi thay!
Cảm ơn các em… cảm ơn áo dài trắng luôn mãi làm đẹp và cũng vương vấn cho đời!
Biết ơn những người cha, người mẹ, và mọi người, xã hội, văn hóa… chăm lo giáo dục… từ những chiếc áo dài trong trắng phù hợp ấy!

Áo dài trắng!
Ôi nữ sinh Việt Nam!
Ôi đồng phục áo dài trắng hiện nay rất phù hợp và đỉnh cao nhất!
Mùa khai trường lại đến.
Mừng đón những tà áo dài trắng ngoan hiền, sáng rạng và bình an mừng năm học mới!