|
Í |
t nhất là trong vòng 5 năm cuối cùng của thế kỷ XX, người ta đã rộ lên những dự đoán về bản chất và năng lực của thế kỷ XXI, thế kỷ mở đầu của thiên niên kỷ thứ III. Điều đó không có gì lạ. Lịch sử đã chứng minh cho loài người thấy rằng sự chuyển giao một thiên niên kỷ không đơn thuần chỉ là cộng thêm ngày tháng cũng không phải là chuyện giao mùa xuân, hạ, thu, đông mà còn có điều gì đo kỳ lạ lắm, bí ẩn lắm. Nếu không phải vậy, nhân loại không đến mức phải phấp phổng nôn nao chờ thời khắc giao thừa này. Cái năm đầu tiên, cái thập niên đầu tiên của một thế kỷ, và cái thế kỷ đầu tiên của một thiên niên kỷ có điều gì đó giống như giây phút hình thành bào thai để sinh hạ ra một con người. Con người đó có thể là một Hec-quynh của thời đại mới. Chúa Giê-su sinh vào cái giờ, cái ngày đầu tiên của thiên niên kỷ thứ nhất. Triều đại nhà Lý của chúng ta cũng phôi thai sinh ra ở thập niên đầu tiên của thiên niên kỷ thứ hai để cho ta một lịch sử Lý - Trần vàng son rực rỡ, cho ta một Việt
Đã có khá nhiều nhận định về thế kỷ XXI. Chí ít cũng không dưới 10 sự tiên đoán: Là thế kỷ tin học, thế kỷ sinh học, thế kỷ của văn minh tinh thần, thế kỷ y học thần diệu, vân vân, có cả dự báo là thế kỷ tôn giáo nữa?... Chưa phải là lúc để bình phẩm xem dự đoán nào chính xác nhất. Nhưng có điều này thì có thể khẳng định được. Ngần ấy điều tiên đoán đều có chung một bản chất. Ấy là thế kỷ của văn hóa, của sức sống các tài năng.
Tài năng là sự hiện hình ở đỉnh cao của một nền văn hóa. Nhưng tài năng và văn hóa không phải lúc nào cũng song hành. Nếu văn hóa là một mạch chảy liên tục từ ngọn nguồn ra biển cả, thì tài năng chỉ dồn tụ, phát sáng ở một số thời điểm kỳ lạ nào đó mà thôi. Tài năng như ngọn thác trên dòng suối, nó chỉ ở cái nơi mà đất trời thiên nhiên tạo hóa có thể tạo nên thác và ở đó nó sẽ làm nên sự kỳ vĩ không gì thay thế nổi của một dòng sông. Văn hóa của loài người chí ít cũng đã có được từ vài ba triệu năm. Nhưng những tài năng của loài người mới hầu như chỉ bùng cháy ở vài ba thời điểm để tạo nên những kỳ quan văn minh rực rỡ. Ví như nền văn minh Hy Lạp - La Mã. Là thời kỳ phục hưng ánh sáng. Là thế kỷ thứ 19 của những thiên tài văn học, triết học. Thế kỷ XX của khoa học công nghệ...vân vân ..
Những năm cuối cùng của thế kỷ XX, với sụ dồn tỏa khủng khiếp của khoa học công nghệ, người ta bắt đầu nói đến một khái niệm thật là mới. Đây là nền kinh tế tri thức, hay còn gọi là nền kinh tế trí tuệ. Ở một nền kinh tế như vậy, nguyên liệu chủ yếu nhất để làm nên sản phẩm, để cạnh tranh nhau, để chiếm lĩnh thị trường, đấy là tài năng. Điều đó có nghĩa gì? Có nghĩa là bước vào thế kỷ mới, cả loài người và trong từng quốc gia sẽ có những bước đột phá ngoạn mục về tài năng và trí tuệ. Một sự đầu tư vô bờ bến, một sự tranh chấp khốc liệt. Và quy luật muôn thuở lại xuất hiện: Nước về chỗ trũng.
Tài năng không hoàn toàn đồng nghĩa với học hàm, học vị. Nó cũng không phải chỉ là đòi hỏi dành riêng cho người người đứng đầu. Tài năng khác với thiên tài, nó không quá lạ lẫm, xa vời. Tài năng có ở mỗi một con người, ở trên tất cả mọi lãnh địa. Tài năng là hoa, là lộc của tạo hóa, mà thế gian thì ở đâu cũng do tạo hóa sinh ra. Nhưng tài năng không phải là tự nhiên (nature), mà là văn hóa (culture), nó cùng nghĩa với gieo trồng và mùa màng. Mà đã là gieo trồng thì tự nó phải biết lựa chọn mảnh đất phù sa. Là mùa màng nghĩa là phải quy tụ.
Nước về chỗ trũng chính là như vậy. Quốc gia nào, vùng đất nào, địa phương nào tự biết mình bồi đắp phù sa, cải tạo môi trường thì mùa màng tài năng sẽ tụ về, nở rộ. Ngược lại, nơi đâu tự mình làm bạc màu đất mình, làm vẩn đục môi trường của mình thì dẫu có cay cú đến bao nhiêu mùa màng cùng thất bát.
Gần như là một sự sắp xếp chỉnh chu của lịch sử, vào cái thời khắc khép lại một thế kỷ hào hùng bi tráng, mở ra một kỷ nguyên cất cánh của tri thức và tài năng, Đảng ta lại ngồi vào đại hội. Từ các tổ chức cơ sở Đảng đến đại hội Đảng toàn quốc, vấn đề đặt lên bàn nghị sự không chỉ gói gọn công việc trong một nhiệm kỳ. Sứ mạng của Đảng trước ngưỡng của thời gian trọng đại này là phải đón đúng thời cơ, vận hội, phải đặt vận mệnh đất nước vào đúng đường ray của con tàu cao tốc của loài người - Con tàu tiến vào nền kinh tế tri thức.
Trên quê hương Quảng Trị thân yêu của chúng ta, những người đảng viên Cộng sản, những đồng bào, đồng chí mang nặng muôn đời ân nghĩa của mảnh đất này cũng đang xốn xang những tình cảm như đồng bào đồng chí của cả nước trong buổi giao thừa linh thiêng này. Ta nghĩ về ngày mai, về nhũng cơ may và bất trắc, ngẫm lại một chặng đường đã qua vừa khốc liệt, bi thương, vừa quá đỗi oanh liệt hào hùng. Ta mường tượng ra tương lai khi cánh cửa thiên niên kỷ được mở, với một cuộc đua đường trường vừa kiên trì vừa liên tục tăng tốc, ta vừa sôi sục khao khát chiến thắng lại không dấu nổi sự lo âu.
Chưa bao giờ mấy chữ: Nguy cơ tụt hậu lại thường trực canh cánh lòng ta đến vậy. Trong bóng đá, nếu chúng ta rơi vào tốp cuối cùng của giải ngoại hạng thì còn được chơi ở hạng dưới, và sau một mùa giải nếu đứng đầu hạng dưới ta lại được lên sân hạng trên. Còn với con tàu cao tốc này, nếu ta là toa cuối và bị đứt mạch rồi với đoàn tàu thì ta sẽ bị bỏ rơi, bị hoang phế và lãng quên ở một đoạn đường heo hút nào đó. Cuộc đua này thật sự là cuộc đua trí tuệ, đua tài năng. Nó vinh quang biết bao và cũng tàn nhẫn biết chừng nào. Sẽ có quá nhiều việc phải làm. Để có một mùa màng nở rộ tài năng ít nhất phải lo toan ba việc lớn: Thu hút tài năng, khai thác tài năng và giữ gìn tài năng. Để giải quyết ba việc lớn trên chí ít phải thường trực chăm lo đến hai vấn đề cốt tử. Đấy là tạo ra một môi trường thuận lợi để ươm trồng và thu hút và phải có một cuộc cách mạng về nhận thức để giải phóng triệt để năng lượng cho tài năng phát triển.
Ý thúc trước sứ mệnh của cuộc đua này, bao trùm lên tất cả mọi lo toan, là công việc tạo ra một môi trường mỡ màu nhất cho tài năng quy tụ về, bám rễ, đâm chồi, nảy lộc. Người xưa vẫn nhắc đến thiên thời, địa lợi, nhân hòa. Nay ta cần phải hiểu thêm rằng, thiên thời cũng có phần do con người tạo ra. Địa lợi cũng nhiều phần do con người gây dựng lên, còn nhân hòa đương nhiên là con người quyết định. Quảng Trị thật sự có thiệt thòi về tài nguyên khoáng sản. Nhưng cả một quốc gia Nhật Bản thì có hơn gì ta. Quảng Trị cũng như miền Trung là cái túi đựng bão lụt, là cái chảo của cát trắng gió Lào. Nhưng so với bão biển Philipin, với động đất Đài Loan v.v chưa hẳn mình là nơi khó khăn nhất. Sau hơn 10 năm đổi mới, đầu tư, phát triển, rõ ràng ta thấy thiên thời, địa lợi đã thuận hơn nhiều. Trước thềm của một năm đầu tiên của thế kỷ mới, trên bàn nghị sự của đại hội Đảng, toàn tỉnh đã có những dự án mang tầm vóc thế kỷ. Đó là thuỷ điện Rào Quán, là Nhà máy xi măng 1,2 triệu tấn/năm, là Nhà máy Ván ép, là đường sa lộ Hồ Chí Minh, là nâng cấp Cảng Cửa Việt, khu hậu cần nghề cá đảo Cồn Cỏ và đặc biệt là khu kinh tế thương mại Lao Bảo. Như vậy tiềm năng đường Chín đã cựa mình thức dậy. Thế mạnh hành lang Đông Tây đã vào cuộc đua tài. Thiên đã có thời, địa đã có lợi. Chỉ cần có nhân hòa, mà nhân hòa vốn là gia tài riêng của Quảng Trị chúng ta. Chính ở mảnh đất này, nhờ có nhân hòa mà làm nên một Quảng Trị anh hùng vang vọng năm châu bốn biển. Lịch sử Quảng Trị là nhân chứng cho khát vọng đoàn tụ Bắc Nam, nhân chứng cho sự hội ngộ của cả nước làm nên một Quảng Trị nặng nghĩa, sâu tình, một vùng non Mai sông Hãn ấm áp lòng nhân hậu thủ chung.
Bởi thế mà ta tin, Quảng Trị chúng ta đã có đủ tiền đề tạo nên một vùng đất mỡ màu cho tài năng nở rộ. Bởi tự chúng ta, từ các bậc tiên liệt đến những thế hệ hôm qua và cả đội ngũ chúng ta hôm nay, người Quảng Trị chứ không phái ai khác sẽ làm nên thiên thời, địa lợi và nhân hòa cho Quảng Trị. Tự ta sẽ làm ra Mùa Xuân Thế kỷ trên giang sơn gấm vóc của chúng ta.
