PV: Thưa đồng chí, sau 50 năm Ngày giải phóng tỉnh Quảng Trị, rất nhiều người trong và ngoài nước không khỏi bất ngờ trước diện mạo hôm nay của Quảng Trị. Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc đã gọi đó là câu chuyện cổ tích “thép nở hoa”. Đồng chí chia sẻ gì về điều này?

Không chỉ cá nhân tôi mà người dân Quảng Trị đều thấy hạnh phúc với sự ghi nhận này của lãnh đạo Đảng, Nhà nước. Chúng ta đã đem lại sự sống mới, tươi vui trên vùng đất có đến 95% làng mạc bị tàn phá, hủy diệt và là một trong những địa phương có mật độ ô nhiễm bom mìn lớn nhất cả nước…

50 năm là hành trình nỗ lực không mệt mỏi để biến khó khăn, thách thức thành cơ hội, biến giấc mơ thành hiện thực để Quảng Trị đi lên và có bước tiến dài trên con đường đổi mới và phát triển. Tất nhiên, so với mong muốn và khát vọng của người dân, vẫn còn nhiều điều chưa thực hiện được.

Nhưng, với dư địa phát triển của Quảng Trị, với khả năng kết nối - hội tụ - phát triển của vùng đất này, chúng ta hoàn toàn tự tin vào việc sẽ thiết kế nên tầm vóc mới, gương mặt mới cho quê hương.

PV: Như đồng chí đã nói, với dư địa hiện có của Quảng Trị, với khả năng kết nối - hội tụ - phát triển của vùng đất này, thì tại sao chúng ta phải tiếp tục kêu gọi sự hỗ trợ từ nhiều nguồn, nhất là từ các tổ chức, cá nhân để vực dậy vùng đất này? Điều này có gì là mâu thuẫn?

Câu hỏi của bạn rất thú vị. Tôi nhớ một câu nói nổi tiếng của đại văn hào Shakespeare: “Ước mơ mà không kèm theo hành động thì dù hi vọng có cánh cũng không bao giờ bay tới đích”.

Tiềm năng lớn, khát vọng cháy bỏng nhưng khó khăn, thách thức cũng không phải nhỏ. Vì thế, chúng ta cần hành động quyết liệt hơn để Quảng Trị trở thành “biểu tượng trỗi dậy mới về phát triển kinh tế - xã hội”, như lời Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc đã gửi gắm: “Hãy tạo nên những “kỳ tích sông Thạch Hãn và sông Bến Hải,” để tri ân các bậc tiền nhân, xương máu của cha ông đã hòa xuống những dòng sông bất tử; xứng đáng với trang sử hào hùng, oanh liệt của vùng đất địa danh này”.

Bên cạnh hậu quả chiến tranh, còn là thiên tai khắc nghiệt. Tài sản người dân tích cóp trong nhiều năm dễ dàng mất trắng trong một cơn lũ/bão.

Nếu các tiềm năng được kích hoạt, khai thác tốt hơn và biết nắm bắt cơ hội, chúng ta sẽ có nguồn tài lực tốt hơn, chủ động hơn trong việc thích ứng với thiên tai như: người dân được sống trong những ngôi nhà mà tính mạng và tài sản được bảo đảm an toàn hơn, có nhiều trang thiết bị dự báo tốt hơn, di dân, bố trí các khu vực sản xuất an toàn hơn...

Từ trong đau thương, khốc liệt của cuộc chiến tranh, rất nhiều cá nhân, tổ chức đã cùng chung tay góp sức để xây dựng mảnh đất thiêng liêng này trở thành biểu tượng của sự hồi sinh và vươn lên.

Lễ hội thả hoa đăng quen thuộc ở thị xã Quảng Trị được bắt đầu bằng việc người cựu chiến binh quê ở Nghệ An là Lê Bá Dương với tấm lòng khắc khoải dành cho đồng đội đã bỏ tiền mua hết cả mấy hàng hoa trong chợ và thuê thuyền mang thả giữa dòng sông tưởng niệm liệt sĩ trên dòng Thạch Hãn...

Hơn 4 năm về trước, từ ý tưởng và việc hiện thực hóa trồng hoa dã quỳ với 60 vạn bước đường hoa qua đường Hồ Chí Minh nhánh Tây của Quỹ Phát triển con đường hoa do nhà báo Lâm Chí Công khởi xướng đã tạo nên một vẻ đẹp mới cho vùng đất này.

Hoặc tour du lịch chỉ 199k từ sáng kiến của chị Hồ Thị Thương ở huyện Đakrông đã giúp khai thác, phát huy khám phá dòng suối Tà Lao chảy rì rào trong lành, bằng dụng cụ truyền thống của người đồng bào, bằng trang phục để “hoá thân” thành cô gái, chàng trai Vân Kiều và cùng thưởng thức những món ăn đặc sản núi rừng.

Hay chỉ một quán cà phê nằm ven quốc lộ 9 với thiết kế vô cùng tự nhiên, chủ yếu được xây dựng bằng các vật liệu gỗ nhưng đã phát quang cả một khung cảnh tuyệt đẹp của núi rừng miền Tây Quảng Trị…

Có một bạn trẻ chia sẻ ý tưởng với tôi rằng, bạn ấy nhận thấy đồng bào Pa Kô, Vân Kiều rất có tố chất để trở thành vận động viên giỏi. Bạn ấy muốn đầu tư những sân bóng đá miễn phí, kêu gọi cầu thủ nổi tiếng về truyền kiến thức, kỹ năng chơi bóng tốt để con em đồng bào có thể tiếp cận và phát huy tài năng.

Chỉ cần có một bạn trẻ tỏa sáng, sẽ truyền cảm hứng và tiếp lửa cho các thế hệ sau tiếp nối… và Quảng Trị sẽ trở thành địa phương “xuất cư” người tài cho cả nước. Có rất nhiều sự đóng góp xã hội làm thay đổi tầm nhìn của con người, thay đổi diện mạo của vùng đất. Quảng Trị rất cần những cá nhân mang “tính truyền lửa” như thế.

PV: Đồng chí vừa nhắc đến Quỹ Phát triển những con đường hoa do nhà báo Lâm Chí Công khởi xướng. Theo tôi được biết, trong 5 năm qua, Quỹ đã kêu gọi hơn 600 triệu đồng và huy động được nhiều người cùng tham gia trồng cây, làm đẹp cảnh quan, tổ chức cuộc thi viết về ẩm thực trên Hành lang Kinh tế Đông - Tây (EWEC) để phát triển du lịch miền Tây Quảng Trị… Ngoài ra còn vận động ủng hộ cho các hoạt động nhân đạo khác. Đồng chí đánh giá như thế nào về các hoạt động này?

“Nếu là con chim, chiếc lá

Thì con chim phải hót, chiếc lá phải xanh

Lẽ nào vay mà không có trả

Sống là cho đâu chỉ nhận riêng mình”

Một bài thơ của Tố Hữu được rất nhiều người biết đến và xem đó là mục đích sống của đời mình.

Dù sống ở bất cứ nơi đâu trên thế giới thì bạn cũng luôn là một phần của xã hội. Cuộc sống của chúng ta trở nên đáng sống hơn, ý nghĩa hơn khi có thể giúp được người khác.

Quỹ phát triển những con đường hoa đã có nhiều việc làm ý nghĩa như thế. Mỗi con đường hoa không chỉ tô điểm thêm vẻ đẹp cho quê hương, qua đó góp phần phát triển kinh tế mà cụ thể là du lịch.

Du lịch xanh trong những năm gần đây không chỉ là một khái niệm mà trở thành một xu hướng, đã và đang phát triển nhanh chóng ở nhiều nước trên thế giới, ngày càng thu hút sự quan tâm rộng rãi của khách du lịch, của các doanh nghiệp du lịch. Hoa không chỉ làm đẹp cho thị trấn Lao Bảo, trên đỉnh đồi Cu Vơ, những cung đường rừng… mà còn có có giá trị lan tỏa, kêu gọi mọi người cùng hành động vì một mục tiêu chung đưa Quảng Trị phát triển thịnh vượng!

Cái đẹp đã được gieo và cần được nhân lên, lan tỏa. Đã có những vùng đất giàu tiềm năng được đánh thức và sẽ có những vùng quê hẻo lánh được đổi mới để trở thành điểm đến ấn tượng.

Cá nhân tôi mong rằng, con đường hoa không chỉ ở phát triển ở miền Tây mà sẽ lan tỏa đến nhiều khu vực khác của Quảng Trị, làm cho mảnh đất “gió Lào, cát trắng” trở nên xanh hơn, đáng sống hơn…

PV: Tôi được biết rất nhiều người muốn làm một điều gì đó có ý nghĩa cho cộng đồng. Nhưng đôi khi họ nghĩ rằng, việc làm của mình là quá bé nhỏ…

Ánh sáng của một hành động nhân ái, hành động vì cộng đồng dù bé nhỏ như một que diêm sẽ chiếu sáng trong đêm tăm tối của cả nhân loại!

Tôi nhớ đã đọc ở đâu đó, một câu chuyện đại ý như thế này: Một bữa nọ, ông John Keller, một diễn giả nổi tiếng được mời thuyết trình trước khoảng 100 ngàn người.

Đang diễn thuyết ông bỗng dừng lại và nói: "Bây giờ xin các bạn đừng sợ! Tôi sắp cho tắt tất cả đèn trong sân vận động này".

Đèn tắt, sân vận động chìm sâu trong bóng tối dày đặc, ông John Keller nói tiếp: "Bây giờ tôi đốt lên một que diêm. Những ai nhìn thấy ánh lửa của que diêm tôi đốt thì hãy kêu lớn lên: Đã thấy!".

Một que diêm được bật lên, cả vận động trường vang lên những tiếng kêu: "Đã thấy!". Sau khi đèn được bật sáng lên, ông John Keller giải thích: “Ánh sáng của một hành động nhân ái dù bé nhỏ như một que diêm sẽ chiếu sáng trong đêm tăm tối của nhân loại y như vậy”.

Đất nước rất cần sự chủ động chung tay, góp sức của mỗi người dân. Những lúc khó khăn nhất, gai góc nhất là dịp để mỗi người dân chúng ta thể hiện khí chất của tinh thần dân tộc, sự đoàn kết, “bầu ơi thương lấy bí cùng”, “đồng thanh tương ứng, đồng khí tương cầu”, cùng hành động có trách nhiệm vì đất nước, vì quê hương.

Quảng Trị rất mong có nhiều cá nhân tham gia vào quá trình đóng góp xã hội bằng sáng kiến, tư duy vượt trước của mình, giúp cho địa phương phát triển.

Về phía lãnh đạo tỉnh luôn ủng hộ và tạo mọi điều kiện thuận lợi để việc đóng góp này của các bạn có ý nghĩa hơn!

PV: Xin cảm ơn đồng chí về cuộc trò chuyện này!