Tầm nhìn đáng nể

1.

Vĩnh Thủy là xã bán sơn địa, đất rộng, dân thưa, ruộng lúa xen kẻ gò đồi.

Thôn Lại Đức và đồi 74 (phía bên trái ảnh) vùng đồi thôn Đông và Linh Hải (phía trên) - Ảnh: Tất Thắng

Kháng chiến chống Pháp kết thúc, phần lớn dân từ chiến khu Thủy Ba trở về. Việc ăn ở cũng như đường sá đi lại hoàn toàn tự phát nên không tránh khỏi tình trạng lộn xộn, bất hợp lý.

Quan hệ sản xuất từ cá thể lên tổ đổi công rồi hợp tác xã bậc thấp, bậc cao. Lãnh đạo xã Vĩnh Thủy nhận thấy nếu để dân ăn ở lộn xộn không những mất mỹ quan mà rất trở ngại cho sản xuất xây dựng nên mới đi đến thống nhất phải sắp xếp quy hoạch lại việc ăn ở của Nhân dân đồng thời củng cố chỉnh sửa lại các trục đường nội thôn, nội xã phong quang hợp lý.

Song vừa triển khai thực hiện chưa đến đâu thì xảy ra chiến tranh phá hoại của giặc Mỹ. Lực lượng trẻ khỏe chiến đấu, phục vụ chiến đấu. Người già và phụ nữ có con mọn sơ tán ra huyện Tân Kỳ (Nghệ An). Việc quy hoạch ăn ở và đường sá dân sinh tạm gác.

2.

Sau năm 1975, Vĩnh Thủy mới có điều kiện và quyết tâm vượt khó khăn để mạnh dạn tiếp tục thực hiện chương trình chỉnh trang nơi ăn ở, vùng sản xuất và hệ thống giao thông làm dở trước chiến tranh.

Cụ Trần Đình Tùng, nay đã 86 tuổi, nguyên phó chủ nhiệm rồi chủ nhiệm hợp tác xã bậc cao Vĩnh Thủy kể lại: Được cái dân mình một lòng tin Đảng và làm theo Đảng. Khi chủ trương đưa ra ai cũng đồng lòng hưởng ứng dù gạo không đủ nên phải ăn khoai sắn là chính. Lúc bấy giờ xã hội chỉ có hai hình thức sở hữu về tư liệu sản xuất: Nhà nước và tập thể. Do vậy hợp tác xã không chỉ là đơn vị kinh tế mà còn kiêm cả chức năng quản lý xã hội. Hợp tác xã có quyền cấp đất ở, điều động nhân lực làm thay một số công việc của chính quyền.

Tôi là phó chủ nhiệm, anh Hoàng Thao là chủ nhiệm nhưng Hoàng Thao còn là Thường vụ huyện ủy, Phó trưởng ban nông nghiệp huyện, nên mọi việc lớn nhỏ của hợp tác xã, anh đều giao hết cho tôi.

Sau khi mục sở thị thực địa của cả tám thôn trong toàn xã, tôi mới cho người lấy đất sét đắp nổi một sa bàn rộng bằng chiếc chiếu đôi. Trên đó đắp rõ các trục đường lớn nhỏ xóm nối xóm, thôn nối thôn, xã Vĩnh Thủy nối với các xã khác, kể cả các trục đường chở phân bón ra đường, chở nông sản về nhà.

Từ đó nổi rõ đường nào cần uốn nắn, cần mở rộng. Nhà dân nào cần di dời, cầu cống nào cần nâng cấp xây mới,…

Chú trọng quy hoạch để thuận lợi lâu dài - Ảnh: Yêu Quê

Những ngày triển khai đề án, khác nào những ngày hội của toàn dân: Cờ đỏ sao vàng rợp trời, loa phóng thanh liên tiếp phát đi những ca khúc hùng tráng, cùng các bản tin nêu rõ nơi nào hoàn thành nhiều khối lượng cụ thể; nơi kia có sáng kiến hay để kịp học tập.

3.

Sau hơn hai tháng cật lực, một hệ thống đường dân sinh của xã được hoàn thành, gồm các trục lớn từ cầu Phúc Lâm lên Đức Xá đi Vĩnh Lâm, Vĩnh Sơn. Hoặc là Thủy Ba Hạ đi Thủy Ba Tây cũng như Thủy Ba Hạ nối thông với vùng kinh tế mới Bắc sông Bến Hải.

Trong từng thôn cũng hình thành các trục đường ngang dọc tạo nên những ô bàn cờ đồng nhất, vừa rộng rãi, thông thoáng các loại xe cơ giới có thể từ Hồ Xá về tận mỗi nhà (cứ 1 ngàn mét vuông/ hộ; 2 hộ liền nhau sẽ có một trục đường ngang 5m và 4 hộ liền nhau có một trụ đường dọc 6m,…).

Song song việc tu chỉnh, làm mới các con lộ là việc xây dựng chắc chắn các cầu, cống đảm bảo cho các loại xe cơ giới dễ dàng đi lại. 

4.

Cách đây hơn mười năm cùng với xây mới và nâng cấp đại lộ A-Rập xê út* từ Vĩnh Thạch lên miền Tây Vĩnh Long, huyện cho Vĩnh Thủy mở rộng và nâng cấp con đường nhựa lớn, nối từ cầu Gia Phúc qua giữa cánh đồng nối vào trục đường lớn từ cầu Gia Phúc qua đồi 74 lên miền Tây Vĩnh Thủy,.. Càng làm cho Vĩnh Thủy thêm khởi sắc.

Điều đáng nể là hệ thống giao thông và quy hoạch dân cư của Vĩnh Thủy hình thành cách đây ngót nửa thế kỷ nhưng vẫn còn như mới, hiếm nơi nào được như thế. Và chắc chắn sẽ còn tồn tại mãi với thời gian.