Họa sĩ Lê Bá Đảng: “Tôi chưa bao giờ rời bỏ quê hương tôi”

Bàn thờ họa sĩ Lê Bá Đảng trong ngôi nhà ở làng quê Bích La Đông

Năm 1939, khi mới 18 tuổi, chàng trai Lê Bá Đảng đã rời làng quê sang Pháp trong phong trào “lính thợ”. Ông học tại Học viện Nghệ thuật Toulouse và trở thành một họa sĩ nổi tiếng ở châu Âu. Triển lãm đầu tiên ra mắt tại Paris năm 1950. Năm 1989 ông nhận giải thưởng "Nghệ sĩ có tài năng lớn và tư tưởng nhân đạo" của Việt Quốc tế Saint-Louis của Mỹ. Năm 1992 được Trung tâm tiểu sử quốc tế thuộc Đại học Tổng hợp Cambridge của Anh đưa vào danh mục những người có tên tuổi của thế giới. Năm 1994 được Nhà nước Pháp tặng "Huân chương Văn hóa nghệ thuật Pháp". Được giới nghệ thuật đánh giá là bậc thầy của hai thế giới Đông - Tây. Tác phẩm của ông có mặt trong nhiều bộ sưu tập tư nhân, trong đó có Mỹ, Nhật Bản và Pháp.

Ngôi nhà họa sĩ nơi mảnh đất hương hỏa

Nơi mảnh đất hương hỏa quê nhà làng Bích La Đông, vẫn còn đây căn nhà gắn với tuổi hoa niên của họa sĩ, khu vườn rộng có rặng tre và nhiều cây xanh, khoảng sân lát gạch cổ kính. Những tác phẩm của danh họa được treo đặt, bố trí hài hòa tạo nên không gian thưởng thức nhẹ nhàng, bình dị, đúng như quan niệm của ông là “bình dân hóa nghệ thuật”, hay đưa nghệ thuật gần gũi với đời sống nhân dân.

Tác phẩm của ông bố trí trong khuôn viên như những tiểu cảnh

 “Tôi là người sống bằng những giấc mơ về thiên đường đã mất của mình. Dù thành công đến mức nào hay có những mạo hiểm bất ngờ tới đâu, đến một lúc nào đó người ấy sẽ nhìn thấy mình trong không gian nội tâm, nơi mà bản thân đã khám phá được qua những trải nghiệm thời thơ ấu. Tôi chưa bao giờ rời bỏ quê hương tôi. Dù sống ở xa, tâm hồn tôi luôn gắn bó với quê nhà. Và tất cả công trình nghệ thuật của tôi nói chung là sự phản ánh tình yêu đó dưới nhiều khía cạnh.” (Lê Bá Đảng)

Lãnh đạo Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy, UBND tỉnh Quảng Trị, huyện Triệu Phong và đại diện gia đình cắt băng khai mạc triển lãm

Chính cội căn về quê nhà, nên sinh thời ông dặn con cháu hễ trong nhà có việc gì thì nên bày tranh ra treo cho vui, để mọi người cùng thưởng thức, làm đẹp thêm cho tâm hồn mình. Anh Lê Hồng Phương, một người cháu gọi họa sĩ bằng ông xúc động cho biết triển lãm lần này chính là để thực hiện lời dặn của ông. Anh Phương cũng là chủ sở hữu bộ sưu tập quý giá và đồ sộ này, trong đó phần lớn được họa sĩ tặng, và anh còn tìm kiếm sưu tập thêm.

Tác phẩm của họa sĩ bố trí hài hòa trong khu vườn thoáng rộng ở quê nhà

Triển lãm diễn ra từ ngày 27/6/2021 đến 5/7/2021 tại quê nhà lần này trưng bày 150 tác phẩm mỹ thuật gồm tranh sơn dầu, màu nước, Lebadanggrapphy – “đồ họa Lê Bá Đảng”; những bức tranh mèo gắn với chặng đầu sáng tác khi ở Pháp; hay những bức tranh ngựa trong cảm thức kiêu hãnh khi nhớ về đất nước, dân tộc Việt...

Triển lãm còn có chiếu phim tư liệu và trưng bày hình ảnh cuộc đời họa sĩ

Qua triển lãm, phần nào chúng ta hiểu được hành trình sáng tạo của danh họa Lê Bá Đảng. Đó là cuộc tìm kiếm miệt mài và kết hợp những tinh hoa của hai thế giới Đông - Tây, đó cũng chính là hành trình khai phóng những ý niệm triết mỹ tự thân, như lời ông tâm niệm: “Tôi không sáng tác mỹ thuật để chỉ làm vui con mắt, để nịnh hót khách giàu có hay để bịp bợm kẻ vô tri. Tác phẩm của tôi là ruột thịt là con cháu của trí óc, tấm lòng và tình cảm của tôi”