|
D |
ự thảo sửa đổi Hiến pháp 1992 được đưa ra lấy ý kiến thảo luận, đóng góp của toàn dân đã khá đầy đủ nội dung, và súc tích hơn văn bản Hiến pháp 1992 vì đã rút gọn đến 23 điều, giảm bớt được nhiều câu chữ dài dòng không cần thiết. Tuy vậy nếu lấy quan điểm, lấy lời dạy của Bác kính yêu đối với mọi người khi viết và nói để đối chiếu với văn bản dự thảo lần này chúng tôi thấy còn có thể viết ngắn gọn, cô động hơn mà vẫn đúng, đủ nội dung cần đề cập.
Sinh thời Bác thường nhắc nhở mọi người khi viết và nói: Ý tứ nên rõ ràng, ngôn ngữ nên phổ thông, câu chữ nên ngắn gọn. Nên dùng ít từ nêu nhiều ý, dùng từ nhỏ nêu ý lớn. Không nên dùng từ to nêu ý nhỏ, dùng nhiều từ nêu ít ý, chớ dìm ý tứ trong biển chữ. Đồng thời Bác cũng đề ra phương châm: Làm rất nhiều. Nói rất ít, học rất kỹ, nghĩ rất sâu, viết rất ngắn, hiểu rất dễ. Có như thế dân mới dễ đọc, dễ hiểu, dễ nhớ, dễ thực hiện. Nêu gương sáng: «Nói sao làm vậy.Những trước tác quan trọng của Bác như: Đường cách mệnh, Bản án chế độ thực dân Pháp, Tuyên ngôn độc lập, Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến... đều rất súc tích ngắn gọn, dễ đọc, dễ hiểu, dễ nhớ, dễ đi sâu vào lòng người. Lấy quan điểm, lời dạy quý giá của Bác soi chiếu vào dự thảo sửa đổi Hiến pháp tôi mạnh dạn đóng góp những ý kiến sau:
Điều 7(sửa đổi, bổ sung Điều 7) ghi:
“1- Việc bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân được tiến hành theo nguyên tắc phổ thông, bình đẳng, trực tiếp và bỏ phiếu kín.
2- Đại biểu Quốc hội, đại biểu Hội đồng nhân dân bị cử tri hoặc Quốc hội, Hội đồng nhân dân bãi nhiệm khi đại biểu đó không còn xứng đáng với sự tín nhiệm của nhân dân”.
Dự thảo lặp đi lặp lại từ Đại biểu đến 5 lần trong 67 từ của điều này. Tôi đề nghị bỏ bớt 2 lần từ Đại biểu sát trước cụm từ Hội đồng nhân dân. (Giảm được 4 từ).
Điều 8 (sửa đổi, bổ sung Điều 8): Khoản 1 và 3 giữ nguyên.
Khoản 2 ghi: “Nền hành chính quốc gia, chế độ công vụ được tổ chức và hoàn thiện để phục vụ nhân dân. Cán bộ, công chức, viên chức phải tôn trọng nhân dân, tận tụy phục vụ nhân dân và chịu sự giám sát của nhân dân; chống tham nhũng, quan liêu, hách dịch, cửa quyền; thực hành tiết kiệm, chống lãng phí”. Nên viết lại là: Nền hành chính quốc gia, chế độ công vụ được tổ chức và hoàn thiện để phục vụ nhân dân. Cán bộ, công chức, viên chức phải tôn trọng, tận tụy phục vụ và chịu sự giám sát của nhân dân, chống tham nhũng, lãng phí, quan liêu, hách dịch, cửa quyền, thực hành tiết kiệm. Chuyển từ lãng phí lên sau từ tham nhũng. (Giảm được 4 từ Nhân dân và từchống).
Điều 13 (Hiến pháp sửa đổi, bổ sung): Khoản 2 và 3 và 4 giữ nguyên.
Khoản 1 ghi: “Quốc kỳ nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam hình chữ nhật, chiều rộng bằng 2/3 chiều dài, nền đỏ, ở giữa có ngôi sao vàng 5 cánh”. Tôi đề nghị quy định thêm tỉ lệ diện tích ngôi sao vàng với diện tích lá cờ là 1/15 để có sự cân đối và tương xứng, tránh tình trạng cờ to, sao vàng quá bé nên viết lại là: Quốc kỳ nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam hình chữ nhật chiều dài gấp rưỡi chiều rộng, nền đỏ, ở giữa có ngôi sao vàng 5 cánh bằng 1/15 diện tích lá cờ.
Điều 24 (giữ nguyên Điều 68) ghi: “Công dân có quyền tự do đi lại và cư trú ở trong nước, có quyền ra nước ngoài và từ nước ngoài trở về nước theo quy định của pháp luật”. Tôi đề nghị viết lại: Công dân có quyền tự do đi lại và cư trú trong nước, có quyền ra nước ngoài và trở về Tổ quốc theo luật định (Giảm được 7 từ).
Điều 26 (sửa đổi, bổ sung Điều 69) ghi: “Công dân có quyền tự do ngôn luận, tự do báo chí, được thông tin, hội họp, lập hội, biểu tình theo quy định của pháp luật”. Tôi đề nghị thay cụm từ:theo quy định của pháp luật bằng cụm từ: theo luật định (Giảm được 3 từ).
Điều 27 (sửa đổi, bổ sung Điều 63): Khoản 2 và 3 giữ nguyên.
Khoản 1 ghi: “Công dân nam, nữ bình đẳng và có quyền ngang nhau về mọi mặt chính trị, dân sự, kinh tế, văn hóa, xã hội và gia đình”. Tôi đề nghị viết lại là: Công dân nam, nữ bình đẳng và có quyền ngang nhau về mọi mặt. Bỏ cụm từ: chính trị, dân sự, kinh tế, văn hóa, xã hội và gia đình; thêm vào thì dài dòng nhưng lại thiếu ý vì không thể liệt kê hết mọi lĩnh vực trong cuộc sống xã hội. (Giảm được 13 từ).
Điều 46 (mới): Về Khoản 1: “Mọi người có quyền được sống trong môi trường trong lành” nên gộp vào điều 68 vì khoản 2 của điều 46 này “ Mọi người có nghĩa vụ bảo vệ môi trường.” đã có trong khoản 1 điều 68. Tôi đề nghị chuyển khoản 1 điều 46 làm khoản 1 điều 68 sẽ giảm được 1 điều (Bớt được 9 từ).
Điều 82 (sửa đổi, bổ sung Điều 96): Khoản 1 giữ nguyên.
Khoản 2 ghi: “Cơ quan, tổ chức, cá nhân có trách nhiệm nghiên cứu, trả lời kiến nghị của Hội đồng dân tộc, các Uỷ ban của Quốc hội, báo cáo hoặc giải trình về các vấn đề mà Hội đồng dân tộc, các Uỷ ban của Quốc hội yêu cầu”. Tôi đề nghị viết lại là: Cơ quan, tổ chức, cá nhân có trách nhiệm nghiên cứu, trả lời kiến nghị của Hội đồng dân tộc, các Uỷ ban của Quốc hội, báo cáo hoặc giải trình về các vấn đề được yêu cầu. Thay cụm từ: mà Hội đồng dân tộc, các Uỷ ban của Quốc hội bằng 1 từ được để không lặp lại cụm từ: Hội đồng dân tộc, các Uỷ ban của Quốc hội (Giảm được 10 từ).
Điều 99 (sửa đổi, bổ sung Điều 109) ghi:
“Chính phủ là cơ quan hành chính nhà nước cao nhất của nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam, thực hiện quyền hành pháp, là cơ quan chấp hành của Quốc hội”. Tôi đề nghị bỏ cụm từ: của nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam vì đã được hàm chứa trong các điều khoản khác (Giảm được 10 từ).
Điều 108 (sửa đổi, bổ sung các Điều 129, 130, 131, 132 và 133): Khoản 1, 3, 4, 5, 6 và 7 giữ nguyên.
Khoản 2 ghi: “Thẩm phán, Hội thẩm xét xử độc lập và chỉ tuân theo pháp luật; nghiêm cấm cơ quan, tổ chức, cá nhân can thiệp vào việc xét xử của Thẩm phán, Hội thẩm”. Tôi đề nghị viết lại là: Thẩm phán, Hội thẩm xét xử độc lập, chỉ tuân theo pháp luật, nghiêm cấm cơ quan, tổ chức, cá nhân can thiệp vào việc xét xử. Bỏ cụm từ: của Thẩm phán, Hội thẩm (Giảm được 5 từ).
Điều 114 (sửa đổi, bổ sung Điều 138): Khoản 1 và 3 giữ nguyên
Khoản 2 ghi: “Khi thực hành quyền công tố và kiểm sát hoạt động tư pháp, Kiểm sát viên tuân theo pháp luật và chịu sự chỉ đạo của Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân”. Tôi đề nghị viết lại là : Khi thực hành quyền công tố và kiểm sát hoạt động tư pháp, Kiểm sát viên tuân theo pháp luật và chịu sự chỉ đạo của Viện trưởng. Bỏ bớt cụm từ: Viện Kiểm sát nhân dân (Giảm được 5 từ)...
Trong dự thảo còn lặp đi lặp lại nhiều lần cụm từ: Người Việt Nam định cư ở nước ngoài, tôi đề nghị thay bằng từ Việt kiều. Cụm từ : Theo quy định của pháp luật lặp đi lặp lại rất nhiều lần, tôi đề nghị ở một số điều khoản nên thay bằng cụm từ: theo luật định v.v... thì sẽ giảm được hàng trăm từ thừa mà vẫn đảm bảo đầy đủ nội dung các vấn đề cần nêu.
Học tập phong cách Bác Hồ, hơn lúc nào hết Ban soạn thảo, sửa đổi Hiến Pháp năm 1992 cần lưu ý là Ý tứ nên rõ ràng, ngôn ngữ nên phổ thông, câu chữ nên ngắn gọn. Nên dùng ít từ nêu nhiều ý,... có như thế Hiến pháp mới gọi là ngắn gọn, súc tích, đầy đủ; là cẩm nang cho mọi người.
N.X.P
