Buổi trao giải và công diễn một số tác phẩm đoạt giải tại cuộc thi vào cuối tháng 12/2023 tại Hội VHNT tỉnh đã để lại cảm xúc đẹp cho người tham dự. “Từ sâu thẳm cháy lên khát vọng / Khát vọng vươn lên / Quảng Trị vươn lên / Vượt sóng biển Đông, mở đường xuyên Á”. Ca khúc Khát vọng Quảng Trị của nhạc sĩ Võ Thế Hùng qua tiếng hát của ca sĩ Tùng Dương là tiếng ca khát vọng hòa bình, khát vọng vươn lên của quê hương Quảng Trị hoàn toàn thuyết phục khi được trao giải cao nhất Cuộc thi.
Với niềm tự hào về những đổi thay trên quê hương Quảng Trị, nhạc sĩ Trần Minh Hải đã viết nên ca khúc Quảng Trị ngày mai sáng tươi. Ca khúc như một bức tranh về mảnh đất Quảng Trị được tô điểm bằng những công trình, những đô thị, sự phát triển vượt bậc của kinh tế - xã hội. Cùng với sự phát triển, Quảng Trị vẫn lưu giữ và phát huy những giá trị lịch sử, văn hóa như một dấu ấn riêng của mình. Ca khúc chính là một lời mời gọi bạn bè khắp nơi đến trải nghiệm, khám phá và hòa mình cùng với sự đổi thay của quê hương.
Quảng Trị hôm nay phơi phới những con đường / Ra Bắc vào Nam nối nhịp cầu xuyên Á / Bến cảng, sân bay, những công trình hối hả / Khách đến muôn phương vui lễ hội hoà bình… Cùng đồng điệu cảm xúc về một Quảng Trị đang đổi mới vươn lên, nhà thơ Nguyễn Hữu Thắng và nhạc sĩ Xuân Vũ đã hoà chung cảm xúc để có một tác phẩm rất đổi tự hào về quê hương mình Khúc ân tình Quảng Trị.
Với Nhớ Quảng Trị, nhạc Võ Thế Hùng, thơ Đỗ Văn Sinh qua tiếng hát của ca sĩ Quỳnh Hương là những giai điệu giản dị và trong trẻo như tiếng rì rào của cánh đồng, như mùi lúa chín trộn lẫn trong tiếng ký ức trôi trên dòng sông… Một dân tộc hạnh phúc là một dân tộc được sống trong hòa bình. Và Quảng Trị hôm nay, chính là một khúc ca hòa bình. Ai từng có mặt ở đây những năm bom đạn tơi bời không khỏi ngỡ ngàng khi trở lại mảnh đất nắng gió dữ dội này. Miền cỏ cháy đã tươi xanh sắc lá. Những công trình mới dựng lên. Vùng đất bom đạn xới đào, cỏ lau rậm rạp trở thành một miền quê tươi xinh, yên ả của miền Trung nắng gió, khiến ai đi xa cũng nhớ về Quảng Trị.
Nhà thơ Nguyễn Văn Dùng, Chủ tịch Hội VHNT tỉnh Quảng Trị, Phó Trưởng ban tổ chức Cuộc thi cho biết: “Cuộc thi thu hút 142 tác phẩm của 106 tác giả ở 37 tỉnh, thành phố, lực lượng vũ trang tham gia. Theo tôi đây là con số biết nói, rất có ý nghĩa nói lên sự quan tâm, tình cảm sâu nặng, ân tình, sự chia sẻ chân thành của cả nước đối với Quảng Trị trăm mến ngàn thương. Điểm nhấn quan trọng là cuộc thi thu hút đông đảo cả nước tham gia, đây là cuộc “hội quân” của nhạc sĩ mọi miền đất nước tại Quảng Trị. Các tác phẩm tham dự cuộc thi lần này là món quà tinh thần vô cùng quý giá và sâu sắc của đội ngũ nhạc sĩ cả nước đối với quê hương Quảng Trị”.
Nhạc sĩ Võ Thế Hùng nhận giải cao nhất Cuộc thi sáng tác ca khúc chủ đề “Quảng Trị - Niềm tin và khát vọng” năm 2023 - Ảnh: Lê Thi
Đây là lần đầu tiên UBND tỉnh tổ chức cuộc thi về âm nhạc có quy mô lớn nhất từ trước đến nay với tổng tiền giải thưởng lên đến 300 triệu đồng. Số lượng tác giả tham gia đông đảo, trách nhiệm và nhiệt tình; một số tác giả, đồng tác giả gửi 3 - 4 tác phẩm dự thi, rất nhiều tác giả gửi 2 tác phẩm dự thi. Ban tổ chức đã mời 3 nhạc sĩ có tên tuổi, chuyên gia hàng đầu của nền âm nhạc Việt Nam hiện nay chấm điểm, xét giải. Phần lớn tác phẩm dự thi đều bám sát chủ đề, có sự khai thác tìm tòi, sáng tạo với chất lượng tốt. Một số tác phẩm đầu tư có chiều sâu công sức và kinh phí, chất lượng tác phẩm rất tốt, nên đạt giải cao. Tác phẩm đạt giải được phân đều 3 miền Bắc -Trung - Nam; trong đó tập trung một số trung tâm lớn như: thành phố Đà Nẵng (4 giải), thành phố Hồ Chí Minh (3 giải), Hà Nội (2 giải), Quảng Trị (6 giải)…
Đã hơn nửa thế kỷ quê hương Quảng Trị được giải phóng. Sau đó ba năm, chiến dịch Hồ Chí Minh toàn thắng, đất nước được hòa bình, non sông nối liền một dải. Cuộc sống mới đang đổi thay từng ngày. Hạnh phúc không còn là nụ cười chiến thắng trong tan hoang đổ nát mà hạnh phúc bây giờ đã là bài ca xây dựng cuộc sống mới "đàng hoàng hơn, to đẹp hơn". Chúng ta nhìn lại quá khứ để tự tin hôm nay, vừa nâng niu gom góp dựng cơ đồ, vừa giữ gìn non sông đất nước. Và, lẽ nào không như thế, từ mảnh đất Quảng Trị anh hùng đang ngày càng đổi mới ta thấy thấm thía hơn giá trị và khát vọng hòa bình của dân tộc. Khát vọng ấy như thông điệp được viết vào trời xanh mây trắng từ đài chứng tích nối hai cõi âm dương Thành Cổ, từ bến thả hoa bên bờ sông Thạch Hãn, từ bài ca thống nhất non sông ở Bến Hải - Hiền Lương. Tất cả, không phải chỉ để nhắc nhở quá khứ, để ngưỡng vọng tri ân mà cái cao hơn, đẹp hơn, rạng ngời hơn là cất cao tiếng gọi hòa bình.
Cuộc thi lần này còn khẳng định sự phát triển, kế thừa các thế hệ nhạc sĩ Quảng Trị ngày càng đông đảo, chuyên nghiệp và tài năng. Đó là sự nối tiếp của thế hệ đầu tiên sau Quảng Trị được giải phóng như các nhạc sĩ: Lê Anh, Võ Thế Hùng… đến thế hệ trưởng thành cùng với sự đổi thay của Quảng Trị như: Xuân Vũ, Phan Thạch Hùng, Văn Sỹ, Lê Đình Trí… Và hiện nay xuất hiện một số nhạc sĩ trẻ đầy tiềm năng như Nguyễn Duy Anh, Trần Minh Hải… Trong các tác giả được giải thưởng, có nhạc sĩ quân đội Ngọc Khuê từng rất nổi tiếng với bài hát Mùa xuân làng lúa làng hoa và nay là giải Ba cuộc thi với bài Người chiến binh mang tên dòng sông Thạch Hãn. Một số nhạc sĩ dự thi cũng từng được công chúng biết đến và đoạt giải lần này như nhạc sĩ Trần Minh Hải là một thầy giáo vùng sâu vùng xa của tỉnh; nhạc sĩ Xuân Vũ là con trai của nhà văn - nhà soạn kịch nổi tiếng Xuân Đức; nữ nhạc sĩ trẻ Nguyễn Thị Phú Nhuận là cháu nhạc sĩ danh tiếng Trần Hoàn (cố Bộ trưởng Văn hóa Thông tin)...
Thông qua các ca khúc tham gia cuộc thi, hình ảnh mảnh đất và con người Quảng Trị trung dũng kiên cường, cần cù sáng tạo; truyền thống cách mạng hào hùng, truyền thống văn hoá độc đáo, giàu bản sắc được thể hiện khá đậm nét. Đặc biệt, một Quảng Trị đổi mới, hội nhập và phát triển với khát vọng dựng xây quê hương giàu đẹp, lan toả khát vọng hoà bình, mời gọi các nhà đầu tư, khách du lịch bốn phương đến với Quảng Trị được thể hiện vô cùng xúc động.
Bên cạnh những mặt được, cuộc thi nào cũng có những mặt còn tồn tại. Theo đánh giá của Ban giám khảo, một số tác phẩm phản ánh mảnh đất, con người Quảng Trị còn mờ nhạt, không thể hiện được bản sắc, văn hoá độc đáo của Quảng Trị; không nhiều tác phẩm phản ánh khát vọng xây dựng Quảng Trị giàu đẹp và lan toả khát vọng hoà bình đến với nhân loại và mời gọi nhà đầu tư, du khách đến với Quảng Trị. Một số tác phẩm nặng phản ánh khía cạnh mất mát đau thương trong chiến tranh mà quên phản ánh sự bứt phá, đổi mới, phát triển của Quảng Trị hôm nay. Không ít tác giả nắm thể lệ chưa đầy đủ, nên đã vi phạm thể lệ rất đáng tiếc; một số tác giả chưa nghiên cứu kỹ chủ đề cuộc thi nên tác phẩm gửi thi chệch hướng hoặc chưa sát nội dung yêu cầu đề ra.
Một tác phẩm âm nhạc dù nhỏ hay lớn muốn đến được công chúng đểu phải qua 3 giai đoạn: Sáng tạo cá nhân; dàn dựng (hòa âm, phối khí, ca sĩ thể hiện); đưa tác phẩm tới người nghe đóng vai trò nghiệm thu sản phẩm. Ba giai đoạn trên liên quan mật thiết với nhau. Thiếu một trong ba điều đó, hoặc một phần nào chuẩn bị không tốt thì không thể có một sản phẩm âm nhạc đích thực. Chính vì thế, sau tổng kết cuộc thi này, Hội VHNT tỉnh phối hợp các sở, ngành chức năng nhân bản thu âm 17 tác phẩm đạt giải gửi các huyện, thị, thành phố và Đài PTTH tỉnh, Trung tâm Văn hoá - Điện ảnh tỉnh, Đoàn Nghệ thuật Truyền thống sử dụng trong các ngày lễ, sự kiện quan trọng của tỉnh và đất nước để lan toả rộng rãi trong Nhân dân…
“Cuộc thi hôm nay đã khép lại nhưng sẽ mở ra những cảm hứng sáng tác mới với khúc vĩ thanh, ngân vang trong đời sống nghệ thuật mai sau” - chia sẻ niềm vui cùng với các tác giả đoạt giải, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Hoàng Nam cũng không quên nhắn nhủ đến đội ngũ văn nghệ sĩ tỉnh nhà trong buổi tổng kết cuộc thi sáng tác ca khúc chủ đề “Quảng Trị - Niềm tin và khát vọng” năm 2023. Trong bối cảnh đất nước đang hướng đến việc sử dụng sáng tạo như một yếu tố thúc đẩy phát triển đất nước thì âm nhạc chính là lĩnh vực tạo ra năng lực sáng tạo cho con người. Vấn đề nên viết gì, sáng tác gì để có những tác phẩm hay hơn, đóng góp được nhiều hơn cho sự nghiệp lớn của đất nước, quê hương hôm nay, thiết nghĩ đây không chỉ là trăn trở của mỗi người cầm bút, mỗi văn nghệ sĩ, mỗi nhạc sĩ mà còn là băn khoăn, đòi hỏi của công chúng đối với văn nghệ sĩ nói chung và các nhạc sĩ nói riêng.
