TCCVO - Trong khuôn khổ Lễ hội Vì Hòa bình năm 2024 và Kỷ niệm 70 năm truyền thống Vĩnh Linh (25/8/1954 - 25/8/2024), Báo Nhân Dân phối hợp tỉnh Quảng Trị tổ chức Chương trình nghệ thuật chính luận Vĩ tuyến 17 - Khát vọng hòa bình tại Khu Di tích lịch sử quốc gia đặc biệt Đôi bờ Hiền Lương - Bến Hải vào tối 16/8/2024.

Chương trình đã ôn lại những năm tháng chia cắt hai miền Nam - Bắc. Hai mươi năm đau thương, mất mát, hi sinh càng cháy lên khát vọng hòa bình, thống nhất non sông trong từng con người Việt Nam, nhất là đồng bào vùng giới tuyến. Đặc biệt, chương trình nhắc nhớ kỳ tích lũy thép anh hùng Vĩnh Linh tiền đồn miền Bắc xã hội chủ nghĩa, hậu phương trực tiếp của tiền tuyến miền Nam.

Cách đây 70 năm, Hiệp định Giơnevơ đã lấy con sông Bến Hải trên Vĩ tuyến 17 làm giới tuyến quân sự tạm thời, với quy định sau hai năm sẽ Tổng tuyển cử, tiến tới thống nhất hai miền Bắc - Nam. Nhưng đế quốc Mỹ đã dựng lên chính quyền tay sai ở miền Nam, ngang nhiên phá bỏ Hiệp định, thực hiện dã tâm xâm lược, hòng biến miền Nam thành bàn đạp để tấn công miền Bắc. Vì thế, con sông Bến Hải hiền hòa, bình dị đã trở thành vết thương chia cắt đất nước đằng đẵng hơn hai chục năm trời.

Trong cuộc kháng chiến trường kỳ hơn hai chục năm ấy, Quảng Trị là chiến trường vô cùng ác liệt, luỹ thép Vĩnh Linh vừa là tiền tuyến, vừa là hậu phương trực tiếp của chiến trường miền Nam. Lúc này, cả Vĩnh Linh trở thành tọa độ của bom đạn, của hủy diệt; biết bao đau thương, mất mát mà người Vĩnh Linh phải chịu đựng khi mỗi người dân phải gánh chịu 7 tấn bom đạn trong suốt những năm tháng đế quốc Mỹ leo thang đánh phá miền Bắc. Vượt lên tất cả mọi hi sinh, mất mát, khó khăn, thử thách, với ý chí “không có gì quý hơn độc lập tự do”, quân và dân Vĩnh Linh đã tỏ rõ gan vàng dạ sắt, một tấc không đi, một ly không rời.

Thượng tướng Trần Quang Phương - Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Phó Chủ tịch Quốc hội phát biểu tại chương trình - Ảnh: T.T

Phát biểu tại chương trình, Thượng tướng Trần Quang Phương - Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Phó Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh: Mảnh đất Vĩnh Linh là nơi ghi dấu lịch sử bi hùng suốt những tháng năm đất nước bị chia cắt. Cả vùng đất là chiến trường ác liệt, là pháo đài lũy thép hiên ngang, giáng những đòn sấm sét vào quân xâm lược. Người Vĩnh Linh lùi sâu vào lòng đất, vừa phối hợp với các lực lượng vũ trang chiến đấu tại chỗ, vừa chi viện sức người, sức của cho chiến trường miền Nam, giữ cho mạch máu Bắc - Nam thông suốt, nối liền hậu phương với tiền tuyến lớn anh hùng, đặc biệt là gần 8.000 ngày đêm giữ cho lá Quốc kỳ tung bay bên bờ Bắc cầu Hiền Lương giới tuyến.

Vĩnh Linh đã cùng với Quảng Trị làm tròn sứ mệnh thiêng liêng mà Tổ quốc giao phó, viết nên dòng son tươi thắm vào trang sử tiến bộ của loài người, làm lay động lương tri nhân loại xứng đáng với nhiều danh hiệu rất đáng tự hào: “tiền đồn miền Bắc xã hội chủ nghĩa”, “mảnh đất kim cương”, “tuyến lửa anh hùng”, “Vĩnh Linh lũy thép”...

Nhằm ôn lại những năm tháng đất nước bị chia cắt hai miền tại Vĩ tuyến 17, đặc biệt nhắc nhớ kỳ tích lũy thép anh hùng Vĩnh Linh, chương trình nghệ thuật chính luận Vĩ tuyến 17 - Khát vọng hòa bình được dàn dựng kỳ công đã tái hiện lịch sử và những dấu ấn lớn đã diễn ra tại vùng đất giới tuyến này.



Chương trình có 5 chương, gồm: Những ngày tháng hào hùng, Như không hề có cuộc chia ly, Máu và hoa, Sức mạnh Việt Nam, Đất thép nở hoa. Thay vì sử dụng một điểm sân khấu chính, chương trình sử dụng sân khấu đa không gian. Kỳ đài Hiền Lương là sân khấu trung tâm, bên cạnh đó, có thêm các không gian biểu diễn vệ tinh đều có giá trị lịch sử riêng như khu vực tượng đài chiến sĩ Công an nhân dân vũ trang, cầu Hiền Lương... Tại một số khúc sông, chương trình tái hiện cảnh diễn đậm chất lịch sử, tái hiện lại hình ảnh từng đoàn thuyền đưa các chiến sĩ, nhu yếu phẩm, lương thực, đưa nội dung công hàm, mật lệnh kết nối hai bờ.

Một trong những tiết mục đặc biệt của chương trình là lễ chào cờ “Kết nối quá khứ và hiện tại”, xuất phát từ hoạt cảnh một nghi thức chào cờ bí mật ở bờ nam sông Bến Hải. Tiết mục chào cờ được thể hiện qua dàn hợp ca và dàn kèn giao hưởng, với 3 tốp ca ở bờ nam sông Bến Hải, trên cầu Hiền Lương và tại sân khấu Tượng đài Vĩnh Linh, kết hợp với dàn quân nhạc và tốp ca bên dưới sân khấu cùng hình ảnh những cột cờ khác nhau ở nhiều vùng miền trên khắp đất nước.

Chương trình có hai phóng sự được xây dựng công phu. Phóng sự Tiếng ca bên bờ Vĩ tuyến đưa người xem đến với giọng hát của NSND Châu Loan, một giọng dân ca Vĩnh Linh và là một nghệ sĩ ngâm thơ độc đáo trên sóng Đài Tiếng nói Việt Nam. Đặc biệt, tiết mục hát múa dân ca miền Trung Giọng hò quê ta được xây dựng trên nền giọng ca của cố NSND Châu Loan, kết hợp cùng ca sĩ biểu diễn trực tiếp trên sân khấu.



Tình cảnh phân ly, những cảm xúc vỡ òa khi được gặp lại nhau của người dân giới tuyến hai miền ở Vĩ tuyến 17 được tái hiện lại trong hai vở kịch ngắn Chung một màu da và Chúng ta là người nhà, do tác giả, nhà báo Trần Đăng Tuấn viết kịch bản.



Chương trình còn đưa người xem về với những năm tháng người dân Vĩnh Linh “ẩn mình trong lòng đất” để sống và chiến đấu, khi toàn bộ Vĩnh Linh đâu cũng là những làng hầm, và mầm sống tiếp tục vươn lên từ lòng đất. Những năm tháng này được kể lại qua phóng sự Làng trong hầm, được trích một phần từ bộ phim tài liệu Vĩ tuyến 17 - Chiến tranh nhân dân của đạo diễn người Hà Lan Joris Ivens (năm 1968).

Hình ảnh Vĩnh Linh - Quảng Trị đổi mới, vượt khó đứng dậy sau chiến tranh, nỗ lực trở thành một điểm đến mới trong du lịch, một điểm sáng trong kinh tế… được thể hiện qua phóng sự Rũ bùn đứng dậy sáng lòa cùng các tiết mục vui tươi, trẻ trung, hiện đại như Anh có về Quảng Trị với em không, Quảng Trị ngày mới - Vĩnh Linh 4.0…

70 năm sau ngày ký Hiệp định Giơnevơ, 52 năm sau ngày giải phóng, những người con của mảnh đất Vĩnh Linh đã phát huy truyền thống bất khuất, kiên cường trong chiến đấu, cần cù, sáng tạo trong lao động để chung sức chung lòng xây dựng quê hương giàu đẹp, cuộc sống ngày càng ấm no. Từ một huyện khó nghèo do hậu quả nặng nề của chiến tranh với “những ruộng đói mùa, những đồng đói cỏ”, Vĩnh Linh đã thay da đổi thịt trở thành huyện nông thôn mới.

Trong niềm vui của hoà bình, đổi mới trên mảnh đất lịch sử Vĩnh Linh - Quảng Trị, chương trình nghệ thuật chính luận Vĩ tuyến 17 - Khát vọng hòa bình đã tôn vinh những giá trị bất hủ và mang đến cảm xúc tự hào, niềm tin yêu về quá khứ; đã giới thiệu về một Vĩ tuyến 17 - một Vĩnh Linh mới, một Quảng Trị đang vươn mình khởi sắc từng ngày, là điểm đến du lịch, tìm hiểu lịch sử ấn tượng với du khách; kết nối nhân dân trong và ngoài nước. Đồng thời chương trình truyền đi thông điệp, Vĩ tuyến 17 - cầu Hiền Lương - sông Bến Hải cũng như mảnh đất Quảng Trị mãi là nhịp cầu kết nối yêu thương, kết nối quá khứ - hiện tại và cùng hướng tới tương lai hòa bình, tươi đẹp.