|
Đ |
ọc bài Biên niên về các Bí thư Tỉnh ủy Quảng Trị của tác giả Thanh Sơn đăng trong Văn hóa Quảng Trị số 17 năm 1994, tôi thấy có 2 điều cần được xác định rõ ràng hơn:
Điều thứ nhất là ông Nguyễn Vức, ở làng Lập Thạch, không phải là đảng viên và không phải Bí thư Tỉnh ủy. Điều này đã xác định lại trong Cửa Việt số 2 tháng 7 - 1994, ở trang 50.
Điều thứ 2 là liệu con số 21 Bí thư Tỉnh ủy như vậy đã chính xác chưa? Ví dụ như trường hợp anh Lê Chưởng có làm Bí thư Tỉnh ủy Quảng Trị hay không? Sao chưa có danh sách trong bài Biên niên này!
Tôi nhớ thời gian đồng chí Đặng Thí ra Liên khu 4, để sau đó làm Bí thư Liên khu ủy, thì đồng chí Lê Chưởng làm Bí thư Tỉnh ủy Quảng Trị, cho đến lúc Bộ tổng điều đồng chí Lê Chưởng đi nhận nhiệm vụ mới đồng chí Nguyễn Quang Xá mới làm Bí thư Tỉnh ủy. Có lẽ đồng chí Thí và đồng chí Xá, đang ở Hà Nội biết rõ sự kiện này hơn. Tôi nhớ vậy, vì trong buổi lễ đính hôn của tôi từ mùa thu năm 1949 lại chiến khu Ba Lòng, đồng chí Lê Chưởng mang máy ảnh đến chụp hình lưu niệm. Anh em bạn bè mừng cho tôi có duyên may, được đồng chí Chính ủy Trung đoàn kiêm Bí thư Tỉnh ủy đến làm chủ lễ đính hôn cho Sắc Chính. Nhớ vậy, nhưng cần hỏi thêm nhiều đồng chí còn biết rõ hơn. May sao, hôm nay vợ chồng anh Hồ Thế Vĩnh, mang tạp chí Cửa Việt đến vừa bán, vừa biếu cho hội nghị truyền thống cựu chiến binh Trung đoàn 19-9-1945 – 19-9-1994, tại hội trường Trần Văn Ơn ở Quận I thành phố Hồ Chí Minh. Tôi thấy Tư lệnh Hà Văn Lâu và nhiều đại biểu mua nguyên trọn bộ và còn đọc say sưa. Lợi dụng cơ hội này, tôi đưa điều băn khoăn trên trao đổi thêm cho chắc. Đồng chí Lê Nghĩa Sỹ, nguyên Trưởng ban chính trị Trung đoàn 95 thời 48-49, nói rằng anh Lê Chưởng có làm Bí thư tỉnh ủy Quảng Trị. Đồng chí Hoàng Sửu, ngồi cạnh nguyên Trưởng phòng chính ủy 95 thời ấy cũng nhớ như vậy. Tôi bèn quay qua hỏi anh Trần Trọng Tân, nguyên Bí thư Tỉnh ủy Quảng Trị, nay là ủy viên Trung ương, cũng nói rằng anh Lê Chưởng làm Bí thư Tỉnh ủy trước anh Xá và trước anh Tân. Nghe vậy, anh Nguyễn Văn Long, ngồi cạnh anh Trần Trọng Tân, nói rất hùng hồn: Mình với Quảng Trị có mối tình nghĩa thắm thiết, nên nhớ lâu lắm. Chi đội giải phóng quân tỉnh Quảng Trị mang tên Trung đoàn Nguyễn Thiện Thuật, nhà chí sĩ Bãi Sậy là ông nội của tôi, còn tôi, Nguyễn Văn Long, là cháu nội của cụ Nguyễn Thiện Thuật(1), lại được bầu vào Thường vụ tỉnh ủy, trực tiếp làm Tỉnh đội trưởng Tỉnh đội Quảng Trị, cùng chiến đấu với các anh, mà hôm nay có anh Tùng Lâm là Trung đoàn trưởng Nguyễn Thiện Thuật, và Trung tướng Lê Văn Tri, nguyên trung đoàn trưởng Trung đoàn 95… đều đang dự cuộc họp này, ai mà chẳng nhớ anh Lê Chưởng có làm Bí thư Tỉnh ủy Quảng Trị, ngay trong nhiệm kỳ tôi còn làm Thường vụ Tỉnh ủy! Từ Hà Nội, anh Tô Khuyến nguyên Trưởng ban Tuyên huấn Trung đoàn 95 thời 48-49, cũng biên thư nhờ tôi báo lại với Tạp chí Cửa Việt, bổ sung thêm anh Lê Chưởng vào Biên niên các Bí thư Tỉnh ủy Quảng Trị. Gần đây, đồng chí Chưởng có làm Bí thư Tỉnh ủy. Nếu đúng như vậy, thì Quảng Trị mình có 2 gia đình thông gia rất tương đồng, đó là một gia đình ở làng Tường Vân (đồng chí Lê Thế Tiết) mà cả 2 bố con đều đã làm Bí thư Tỉnh ủy, và một gia đình ở làng Long Quang (đồng chí Lê Chưởng) mà cả 2 vợ chồng cũng đều có làm Bí thư Tỉnh ủy.
Từ những điều trao đổi trên đây, mong được tác giả Thanh Sơn sưu tra thêm tư liệu để viết lại bài Biên niên các Bí thư Tỉnh ủy Quảng Trị, cho đến năm 1994 là 21 vị hay 22, hay bao nhiêu, mỗi vị làm Bí thư được bao nhiêu năm, bao nhiêu tháng, ví dụ như trường hợp đồng chí Trần Mạnh Quỳ là Bí thư đến hai lần, như anh Ngô Thế Kiên đã bổ sung. Sao cho bài Biên niên lần này được đầy đủ rõ ràng, thứ lớp chính xác… sẽ làm tư liệu quý báu cho lịch sử Đảng bộ Quảng Trị quê mình.
P.Q.S
____________________
(1) Bài này giúp cho tác giả Trương Đình Anh rõ là Trung đoàn giải phóng quân Quảng Trị mang tên lãnh tụ Cần Vương Nguyễn Thiện Thuật, chứ không phải Trương Thiện Thuật - Trương Đình Hội.
