|
T |
rên cơ sở điều kiện đất đai, khí hậu khá thuận lợi cho các loại cây trồng có giá trị cao, những năm qua huyện Hướng Hóa đã có nhiều chính sách đầu tư phù hợp nhằm khai thác có hiệu quả tiềm năng vốn có của địa phương. Huyện đã tập trung chỉ đạo khai hoang mở rộng diện tích đất canh tác, chuyển dịch cơ cấu cây trồng theo hướng sản xuất hàng hóa, đảm bảo năng suất, chất lượng sản phẩm, gắn với tiêu thụ nông sản và cung cấp nguyên liệu cho ngành công nghiệp chế biến; góp phần mở ra hướng đi mới trong suy nghĩ, canh tác của người nông dân trên địa bàn trong chọn lựa cây trồng phù hợp để xóa đói giảm nghèo bền vững, thúc đẩy kinh tế-xã hội địa phương phát triển.
Tập trung tái canh, trồng mới cà phê
Là một trong những cây trồng chủ lực và chiếm tỷ trọng lớn trong tổng giá trị sản xuất nông nghiệp toàn huyện, cà phê ở Hướng Hóa bấy lâu vẫn giữ vững thương hiệu trong mấy chục năm qua. Để duy trì tốt loại cây này, huyện đã triển khai nhiều biện pháp tích cực trong việc quản lý canh tác, thu hoạch và chế biến cà phê.
Trường hợp anh Hà Ngọc Dương, Chủ tịch Hội Liên hiệp Thanh niên xã Hướng Phùng là một trong những người vươn lên thoát nghèo nhờ trồng cà phê. Năm 2005 anh đầu tư trồng 2ha cà phê, sau 3 năm vun trồng, năm nào anh cũng bội thu. Bên cạnh đó, năm nào, anh cũng tự tay ươm từ 40-50 nghìn cây giống cà phê để trồng dặm. Hiện anh đang sở hữu hơn 4ha cà phê, trong đó hơn 3 ha cà phê đã cho thu hoạch, trừ chi phí, tổng thu nhập của gia đình anh trên 100 triệu đồng/năm. Cao điểm đến vụ cà phê thu hoạch, anh tạo điều kiện cho hơn 10 lao động nhàn rỗi trong và ngoài địa phương có việc làm với tiền công hơn 3 triệu đồng/người/tháng. Hay gia đình ông Hồ Thô (thôn Bút Việt), xã Hướng Phùng đầu tư và chăm bón gần 3,5 ha cà phê, trừ tất cả chi phí, mỗi năm gia đình ông lãi gần 100 triệu đồng…. Nhờ trồng cây cà phê mà tỷ lệ hộ nghèo ở Hướng Hóa ngày càng giảm mạnh, tỷ lệ hộ khá, giàu tăng.
Anh Nguyễn Ngọc Khả, Trưởng phòng Nông nghiệp và PTNT huyện cho biết: Cà phê Hướng Hóa chủ yếu tập trung ở các xã, thị trấn: Hướng Phùng, Khe Sanh, Tân Liên, Tân lập, Ba Tầng… Từ đầu năm 2013 đến nay, toàn huyện trồng mới 425 ha, nâng tổng số diện tích cà phê lên 4675.8 ha, trong đó diện tích cho thu hoạch là 3859 ha. Với tình hình thời tiết thuận lợi như hiện nay, dự tính năng suất cà phê năm 2013 đạt tương đối cao khoảng 50.000 tấn, năng suất bình quân 12-15 tấn/1 ha. Toàn huyện hiện có 10/15 nhà máy được cấp phép chế biến cà phê và 60 đại lý được cấp giấy phép thu mua cà phê niên vụ. Tuy nhiên, vẫn còn hơn 3.000 ha cà phê già cỗi, giống không đảm bảo chất lượng. Do đó, từ năm 2009 đến nay, huyện có chính sách hỗ trợ người nông dân 50% kinh phí tái canh, đầu tư giống. Từ nay đến cuối năm 2013, huyện sẽ tiến hành tái canh, trồng mới thêm từ 100-200 ha, phấn đấu đến năm 2015 hoàn thành trồng mới thay thế 1500-2000 ha cà phê già cỗi. Bên cạnh đó, huyện tổ chức các lớp tập huấn, hướng dẫn về cách cải tạo đất, trồng, chăm sóc cho cây trồng.
Được biết, năm 2012, do biến động giá cả cà phê thế giới nên ít nhiều ảnh hưởng đến thu nhập của người trồng cà phê trên địa bàn. Tuy nhiên, huyện đã có chủ trương phục hồi thương hiệu cà phê Khe Sanh; hạn chế tình trạng mua bán ép giá nông dân, buộc các đại lý có giấy phép mới được thu mua cà phê và cam kết thu mua cà phê trên địa bàn đúng chất lượng. Nhờ vậy, đầu ra cho cây cà phê tương đối ổn định, giá cả ít dao động. Hiện Phòng Nông nghiệp và PTNT huyện đang đề xuất với dự án của Học viện Mê Kông và dự án Phát triển vùng (đang khảo sát xây dựng chuỗi giá trị cây cà phê nhằm giúp cho người dân hiểu được giá trị của cây cà phê) xây dựng các mô hình điểm cà phê, hỗ trợ công nghệ sau thu hoạch, xây dựng các nhà máy mini chế biến ướt cho người dân (công suất 3-5 tấn/ngày), hỗ trợ tư vấn thị trường tiêu thụ sản phẩm để người dân được hưởng lợi từ khâu trồng, chăm bón, thu hoạch, chế biến và thị trường.
Nhân rộng mô hình trăm triệu từ cây sắn
Gần 10 năm nay, nhiều nông dân ở vùng Lìa tự giác bỏ thói quen canh tác lạc hậu, thực sự thoát nghèo, vươn lên làm giàu chính đáng nhờ trồng sắn. Số người có thu nhập 100 triệu đồng/năm (gọi tắt là trăm triệu) ngày càng được nhân lên.
Năm 2004, Nhà máy chế biến tinh bột sắn Hướng Hóa được xây dựng đặt tại xã Thuận. Từ đó đến nay, Nhà máy đã triển khai nhiều giải pháp cụ thể nhằm giảm tối đa chi phí, tạo điều kiện thuận lợi nhất cho bà con vùng nhiên liệu sắn; hướng dẫn nhân dân tiếp cận và áp dụng khoa học, công nghệ mới vào sản xuất; tạo được thương hiệu sản phẩm của Nhà máy chế biến tinh bột sắn Hướng Hóa trên thị trường trong nước vàQuốc tế. Hiện toàn vùng Lìa có khoảng 40% diện tích sắn được hưởng chính sách hỗ trợ phân bón của Nhà máy chế biến tinh bột sắn Hướng Hóa. Phong trào trồng sắn nay phát triển rộng khắp, toàn vùng có hơn 4.500ha diện tích trồng sắn, nhà ít nhất 1ha, có nhà trên 5ha, kích thích câu lạc bộ 100 triệu đồng phát triển. Cuộc sống của bà con vùng Lìa từ đây thực sự đổi thay.
Hiện nay, Nhà máy chế biến tinh bột sắn Hướng Hóa đã đầu tư thêm kinh phí, nâng công suất lên 650 tấn/ngày, tăng hơn niên vụ trước 150 tấn sắn củ tươi/ngày. Nhà máy tổ chức mạng lưới thu mua đến tận hộ gia đình, hỗ trợ tiền vận chuyển. Những diện tích sắn thu hoạch xong, nhà máy hướng dẫn bà con tiếp tục trồng mới, theo kiểu rải vụ. Theo anh Nguyễn Ngọc Khả, Trưởng phòng Nông nghiệp và PTNT, dự kiến năm 2013, sản lượng sắn ở huyện đạt khoảng trên 70-75 nghìn tấn, năng suất bình quân 13-15 tấn/ha. Tuy nhiên, nhiều diện tích canh tác đã bạc màu, ảnh hưởng đến khả năng sinh trưởng và chất lượng sắn. Để đảm bảo đủ nguyên liệu chế biến, giúp người dân yên tâm trồng trọt, sản xuất, thời gian tới, huyện tập trung chỉ đạo thâm canh tăng năng suất, sản lượng cây trồng. Bên cạnh đó, tiếp tục xác định sắn là một trong những cây trồng chủ lực; tiếp tục phối hợp với các ngành chức năng, đơn vị liên quan tổ chức các lớp tập huấn, xây dựng mô hình trình diễn để hướng dẫn nông dân các biện pháp thâm canh cây sắn.
“Vàng trắng” lên ngôi
Cao su là một trong những cây trồng mang lại hiệu quả kinh tế cao, tạo công ăn việc làm ổn định, xóa đói giảm nghèo và làm giàu cho người nông dân. Xác định tiềm năng đất đai, khí hậu địa phương phù hợp với cây cao su, những năm qua, huyện Hướng Hóa đã tập trung chỉ đạo, tuyên truyền, vận động và khuyến khích người dân tích cực trồng cao su. Trước hiệu quả mang lại từ cây cao su vùng Lìa, nhiều diện tích đất ở các xã khác trên địa bàn được mở rộng ưu tiên cho loại cây “vàng trắng này”.
Được sự hỗ trợ đầu tư từ các chương trình phát triển cao su tiểu điền của tỉnh thông qua Dự án đa dạng hóa nông nghiệp, Chương trình mục tiêu quốc gia và các tổ chức kinh tế, hộ gia đình, đến nay, tổng diện tích cao su ở Hướng Hóa 672 ha, trong đó có 520 ha cao su tiểu điền, từ năm 2012 đến nay có hơn 200 ha đã đưa vào khai thác, năng suất ước đạt 1 tấn mủ tươi/ha..
Những hộ đồng bào dân tộc thiểu số ở Lìa hiện nay đã trở nên giàu có nhờ vườn cao su sót từ năm 1998. Điển hình như ông Y Thanh ở xã A Xing có 1 ha cao su 10 năm tuổi, nhờ khai thác mủ cao su ông đã xây dựng nhà cửa khang trang, mua sắm các trang thiết bị hiện đại. Hay chị Hồ Thị Thanh, ở xã A Xing, có 2 ha cao su, hiện đã cho khai thác mủ. Nhờ biết chăm sóc cây, khai thác mủ đúng kỹ thuật nên cao su vườn nhà chị cho năng suất cao, mỗi năm chị thu nhập hơn 200 triệu đồng từ tiền bán mủ cao su. Trong tổng số 178 hộ tham gia trồng cao su theo mô hình định canh định cư điểm tại xã A Dơi trước đây, trong đó có khoảng 150 hộ đã khai thác cao su, bình quân mỗi ngày thu nhập 350-500 nghìn đồng/hộ. Hiện nay, cao su ở vùng Lìa phát triển tốt, tỉ lệ sống đạt trên 80%. Năm 2012, các xã vùng Lìa và các xã Tân Thành, Tân Long, thị trấn Lao Bảo đăng ký diện tích trồng bình quân từ 5-10ha/xã. Qua học tập kinh nghiệm, hiệu quả kinh tế mang lại của các mô hình trồng cao su ở vùng Lìa, Cam Lộ, Vĩnh Linh… nhiều người dân rất phấn khởi và quyết tâm đầu tư trồng cao su. Anh Nguyễn Ngọc Khả cho biết thêm, để mở ra hướng đi mới trong đầu tư cây công nghiệp dài ngày, mang lại hiệu quả kinh tế cao như cao su, huyện đã tập trung huy động mọi nguồn vốn từ các chương trình dự án để đầu tư cây giống cho nông dân. Tổ chức tập huấn về kỹ thuật làm đất, kỹ thuật trồng và chăm sóc cây cao su; triển khai kế hoạch trồng xen canh cây cao su với các loại cây trồng khác. Kết hợp tuyên truyền sâu rộng trong nhân dân về mục đích và hiệu quả của việc phát triển cây cao su, vận động người dân mở rộng quy hoạch vườn đồi và vườn nhà để trồng cao su. Bên cạnh đó, điều kiện thuận lợi cho bà con trồng cao su ở Hướng Hóa là Công ty cao su Khe Sanh đã có những chính sách đầu tư, quy hoạch sản xuất, tập huấn, hỗ trợ cây giống cho các hộ tham gia trồng cao su từ năm 2011-2012. Thời gian tới, công ty sẽ mở nhà máy chế biến mủ cao su tại vùng Lìa. Theo kế hoạch, từ năm 2011 đến 2015, huyện Hướng Hóa sẽ triển khai trồng mới 5000 ha cao su ở vùng Lìa, trong đó có 3000 ha cao su tiểu điền.
K.K.S
