none

ề thôn Thủy Ba Đông - Vĩnh Thủy - Vĩnh Linh hỏi ông Nguyễn Quang Trung thì chỉ nhận cái lắc đầu kèm theo hai từ “không biết” của người dân nơi này. Nhưng khi nhắc đến “ông Trung rắn” thì người ta có thể chỉ đường đến tận ngõ nhà ông. Bởi cái tên người ta tự đặt và quen gọi mấy mươi năm qua vì ông đã giành lại mạng sống cho không ít người trước cửa tử thần khi bị rắn độc cắn để trở về cuộc sống đời thường.

Thách thức nọc độc rắn.

Ở vào tuổi tám mươi nhưng độ nhanh nhẹn khỏe khoắn của ông thì quả thực “xưa nay hiếm”. Từng động tác đi lại rót trà mời khách và giọng nói chắc nịch pha chút hài hước khiến tôi cảm giác như ông đang ở độ sáu mươi vậy. Biết ông đang bận việc hái thuốc trước lúc hoàng hôn xuống nên tôi vào chuyện ngay: Nghề này cũng lắm gian truân vất vả thưa bác? “Nghề nghiệp chi cháu, mình biết chút đỉnh thì cứu giúp người khác thôi chứ có bắt mạch bốc thuốc kê đơn chi mô mà gọi là nghề… Lá thuốc của đất trời ban cho hái mang về khi có người bị rắn độc cắn và nhờ đến bác chữa trị thì cứ thế mà làm, không lấy một đồng xu mô hết cháu à. Nếu lấy tiền thì chừ bác giàu to…” Rồi ông cười giòn tan sảng khoái mà hồn hậu biết bao. Nghe ông nói như “chuyện thường ngày ở huyện” vậy chứ kì thực không dễ dàng gì khi giành lại mạng sống một người trước cửa tử thần để trở về với đời thường. Phải là người “duyên nghiệp” được truyền  bí quyết nghề và hội đủ tố chất của một “thần y” thì mới làm được.

Năm 15 tuổi một lần bị rắn độc cắn ông nắm chặt bàn tay chạy đến nhà bác ruột nhờ chữa trị. Nhưng khi vào rừng hái lá thuốc sợ đứa cháu đi theo học lõm nghề nên ông bác đem lúa đổ vào cối xay bắt cháu vừa xay lúa vừa trông gà để một mình yên tâm tìm thuốc. Đợi người bác ra khỏi nhà ông lấy bao tải trùm cối xay và thóc lại bí mật theo chân bác vào rừng. Phát hiện được bản tính nhân hậu ham học của cháu nên bác đã truyền lại bí quyết. Từ đó ông không ngừng học hỏi nâng cao “nội công” trong việc chữa trị rắn độc cắn để cứu người.

Nhìn đôi tay chai sần cùng năm tháng lật giở từng trang cuốn sổ đã úa vàng ghi chép cẩn thận địa chỉ của từng bệnh nhân đã được ông giành lại mạng sống trước cửa miệng tử thần mới tâm phục tấm lòng bao dung của người chiến sĩ an ninh đã từng vào sinh ra tử trong hai cuộc kháng chiến cứu nước. Trong số bệnh nhân được ông cứu chữa có một bệnh nhân mà theo ông là trường hợp đặc biệt để lại cho ông những giờ phút căng thẳng nhất trong cuộc đời “y đức”. Đó là bệnh nhân Nguyễn Bang quê ở Vĩnh Lâm, bị rắn hỗ mang chúa cắn vào chân khi đang nạo vét ao thả cá. Khi đưa đến nhà ông thì anh Bang nằm bất động trong tình trạng không còn chút hy vọng. Nhưng với lương tâm nghề nghiệp ông đã tận tình cứu chữa dùng hết “nội công” của mình để đánh bật nọc độc rắn ra ngoài. Sau chừng tuần lễ vừa bốc thuốc vừa theo dõi nên bệnh tình anh Bang đã thuyên giảm và tập tễnh bước đi. Hai tuần sau anh Bang xin phép về thăm nhà. Trước khi về ông không quên dặn dò những gì cần phải kiêng kị và đặc biệt nhất là chuyện “sinh hoạt” vợ chồng. Nhưng oái ăm thay điều ông không muốn nó lại đến làm cho ông mất ăn mất ngủ nhiều ngày liền. Khi về thăm nhà gặp cơn lũ tràn về, anh Bang đã vội vàng lội qua đường không ngờ chất bùn trong nước thấm vào vết thương làm thuốc mất tác dụng nên bệnh tình nặng hơn lúc ban đầu. Chỗ vết thương tứa ra lở loét không cầm máu được, da thịt thì thâm tím, miệng cấm khẩu làm cho ông một phen vả mồ hôi mà không hiểu nguyên nhân vì đâu. Sau nhiều lần thay đổi phương thức chữa trị, sự sống của anh Bang vẫn treo lơ lững. Nhưng sau một đêm không ngủ ông dồn hết trí lực pha chế thuốc lần cuối cùng, bất ngờ thuốc phát huy tác dụng trở lại làm cho ông thở phào nhẹ nhõm. Đây là kỷ niệm đáng nhớ nhất và cho ông thêm kinh nghiệm trong đời làm “thầy thuốc” chữa rắn cắn. Còn nhiều trường hợp nữa không kể hết được và xin trích những dòng chữ trong cuốn nhật ký chữa bệnh dày hai trăm trang của ông được các bệnh nhân thể hiện lòng biết ơn đối với ân nhân giành lại mạng sống cho mình. “Tôi là Nguyễn Văn Màng - Đội 1 Thôn Tây - Vĩnh Thủy. Ngày 25-6 trong lúc đi làm về bị rắn cắn, tôi đã được thầy Trung chữa trị qua khỏi cơn hiểm nghèo. Chẳng có gì hơn ghi lại mấy dòng tỏ lòng biết ơn vô hạn với thầy, kính chúc thầy luôn hạnh phúc và mãi là người làm việc thiện giúp đời”. Ông Lê Phước Giáo viết “…không quản ngày đêm để cứu chữa cho hàng trăm người trong đó có cháu Lê Phước Khuyến con tôi mà không hề lấy một đồng tiền chén gạo nào, ơn trời đã phái thánh nhân về giúp hạ giới….”. “Cháu là Nguyễn Lê Văn Quang, ở thị xã Quảng Trị. Vừa qua bị rắn độc ở đảo Cồn Cỏ cắn được đưa về nhà bác Trung cứu chữa, đến nay đã khỏi. Cháu không có gì hơn chỉ biết tỏ lòng biết ơn bác Trung đã tận tình trong thời gian điều trị cho cháu tại nhà. Cầu chúc cho gia đình bác sức khỏe dồi dào và gặp nhiều may mắn trong cuộc sống”…

Trong cái nắng hiếm hoi của mùa đông dát lên không gian chiều một màu hoang hoải làm xao động người con xa xứ. Đôi mắt đăm đắm nhìn xa xăm về phía Nam ông như đang trở về quê hương nơi có con sông Trà Khúc cất giấu tuổi thơ vời vợi và giọng hò à ơi ru con của mẹ năm nào cho ông những giấc ngủ êm đềm mỗi chiều đông giá rét. Nơi ấy ông còn khắc cốt ghi ơn người bác ruột (thầy) truyền bí quyết để ông giữ lại mạng sống của mình trong những tháng ngày hoạt động tranh đấu bí mật trong rừng sâu nước độc. Ngày ấy, ngoài việc ngụy trang không để địch phát hiện mà còn cảnh giác những loại rắn độc ở rừng cũng không kém phần quan trọng. Có những loại rắn hai đầu cực độc hễ bị chúng cắn coi như mạng sống “ngàn cân treo sợi tóc” theo ông chỉ có ở vùng Nam Vang giáp ranh giữa Campuchia và Việt Nam. Nhưng dù nó có độc đến thế nào chăng nữa khi cắn vào người mà được ông chữa trị kịp thời sẽ bảo toàn được tính mạng.

Ngoài việc chữa trị rắn độc cắn còn có nhiều bài thuốc mà ông đã dày công nghiên cứu đề phòng khi có những chuyện bất trắc xảy ra để kịp thời cứu giúp người khác. Ông cho biết thêm: Có lần đi công tác ngang qua vùng dân tộc ít người, thấy hai đứa trẻ nằm cấm khẩu, hai mắt nhắm nghiền sùi bọt mép do nướng trái cây củ đậu ăn. Ông vội vàng kiếm trái bí đao xẻ ra rồi lấy ruột vắt lấy nước đổ cho uống và lấy bã đắp lên vùng ruột, một thời gian chất độc thoát ra ngoài và chúng đã mở mắt lỗm ngỗm bò dậy. Hay như ông trị độc chó dại cắn. Cách chữa trị của ông cũng rất lạ, nếu dấu cắn trước cẳng chân nhưng khi đắp thuốc vào phía sau thì nộc độc theo bã thuốc thoát ra ngoài. Còn nhiều bài thuốc có ích nữa mà sau này không còn đủ sức khỏe để tiếp tục làm việc sẽ truyền “bí kíp” ấy cho người mà ông cho là có tâm đức với nghề và với xã hội.

Đất lành chim đậu

Sau ngày hòa bình lập lại không trở lại quê nhà mà chọn mảnh đất nơi đã từng tham gia chiến đấu làm quê hương thứ hai của đời mình. Theo ông Vĩnh Linh là vùng có nhiều loại cây thuốc quí trong việc chữa trị rắn độc cắn, nơi đây còn để ông “dụng võ”. Chuyện “dụng võ” cứu người một thời như ông kể là “cười ra nước mắt”.

Vùng đất Vĩnh Thủy có địa hình nhiều đồi núi, cây cối rậm rạp là điều kiện để nhiều loài rắn sinh sống trong đó có nhiều loại cực độc như: hỗ mang chúa, rắn lục, cạp nia… Sau nhiều lần chữa trị thành công những ca bệnh bị rắn độc cắn thập tử nhất sinh của người dân nơi này nên ông nổi tiếng khắp trong vùng. Tiếng lành đồn xa, nhiều vùng khác khi có người bị rắn độc cắn cũng đến nhờ ông giúp đỡ. Một thời gian sau đó người ta thêu dệt nhiều chuyện không hay như: ông Trung dùng bùa ngãi và thờ thần rắn nên chữa trị…rồi về sau sẽ… Nhưng với lương tâm cứu người đặt lên trên hết, bất chấp mọi lời đàm tiếu, ông vẫn “hành nghề” mỗi khi có người bệnh. Đến nay không ít người được ông giành lại mạng sống trước cửa tử thần để trở về với cuộc sống đời thường. Ông cũng đã nhiều lần đề xuất cùng các cấp chính quyền, đội ngũ y bác sĩ bệnh viện Vĩnh Linh (cũ) phối hợp cùng ông tìm cách để phổ biến cho người dân những cây thuốc có thể sơ cứu kịp thời khi bị rắn độc cắn nhưng tất cả đều bặt vô âm tín nên đành gác lại nguyện vọng mà họ cho rằng thần phép nơi ông.

 Gia đình ông vốn là người Quảng Ngãi, có cha và hai em là liệt sĩ, người mẹ được Nhà nước phong tặng danh hiệu Bà mẹ Việt Nam anh hùng hiện ở cùng cô con gái út. Trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, ông được tuyển chọn vào ngành công an và đưa ra miền Bắc đào tạo rồi cử vào Nam hoạt động bí mật. Ông được Nhà nước tặng thưởng Huy chương kháng chiến chống Pháp hạng Nhất, Huân chương kháng chiến chống Mỹ hạng Nhất và nhiều kỷ niệm chương khác. Ông lập gia đình với người nữ thanh niên xung phong từ xứ Nghệ tăng cường quân cho đất thép Vĩnh Linh. Với ông bà là người “tiền tuyến và hậu vận vững bền” cho gia đình có bốn người con hai trai hai gái đều đã thành đạt.

Chia tay “thần y” miền sơn cước trong cái nắm tay thật chặt và cảm giác rằng ông đang truyền sang tôi “vị ngọt” của một lương y nhân hậu. Tin chắc rằng, cái tên “Trung Rắn” sẽ mãi là người chiến sĩ an ninh được nhân dân tin yêu và kính trọng bởi ông đã “vì nước quên thân, vì nhân dân phục vụ”.

L.T.T