Tàu tiếp tế của Mỹ chạy từ cửa Cảng Cửa Việt lên cảng Đông Hà bị DKZ75 bắn cháy, chạy loạn xạ tông vào thuỷ lôi nổ tan xác, bộ binh và xe tăng địch ra giải tỏa bị Tiểu đoàn 47 và dân quân các xã Gio Hà Cam Gianh đánh, buộc chúng phải co cụm vào trong các cứ điểm.
Trong các làng xã lực lượng ta khống chế tề, trừ gian giành chính quyền làm chủ nông thôn.
Đã hơn 10 ngày Mỹ phải dùng trực thăng tiếp tế cho quân Mỹ ở Khe Sanh vì đường sông bị ta chặn đánh quyết liệt.
Ngày 4-2-1968 (tức ngày mùng 5 Tết Mậu Thân) chúng tôi nhận được điện của Thượng tướng Văn Tiến Dũng, Tổng Tham mưu trưởng Quân đội nhân dân Việt Nam bức điện gợi ý “Các đồng chí suy nghĩ xem phối hợp với các lực lượng tìm cách chặn tàu quân sự tiếp tế bằng đường sông từ Cửa Việt lên Đông Hà”. Đọc bức điện, tôi bàn với anh Nguyễn Sanh: Dưới sông có anh Tạc, trên bờ có DBB47 và dân quân, kể cả 2 đại đội ĐKZ75 của dân quân Vĩnh Linh vào đánh địch. Vậy còn một cách nữa là huy động nhân dân hai xã Cam Giang và Gio Hà cắm cọc ngăn sông Hiếu. Anh Nguyễn Sanh đồng ý với ý định ấy của tôi. Anh Sanh nói chúng ta phải có cuộc họp với các huyện và các xã để bàn. Tôi nói anh khẩn trương triệu tập cán bộ và chọn địa điểm họp, tôi đã có sẵn kế hoạch hành động trong đầu rồi.
Phải vận động nhân dân: Chặt cây, chặt tre vót cọc nhọn, chuẩn bị đồ đóng cọc, huy động thuyền ở vạn đò 30 - 40 chiếc để cắm cọc và huy động từ 300 - 500 người làm.
Địa điểm cắm cọc tốt nhất là từ ngã ba sông Gia Độ đến Hói Sòng Đại Độ, cách cảng Đông Hà 4km. Tiểu đoàn BB47 cảnh giới hai đầu cách Hói Sòng, Đại Độ 700m, sẵn sàng đánh địch bảo vệ dân làm.
Lực lượng đặc công Hải quân thả ngư lôi cách đập 500 - 700m.
Những ngày sau đó tiểu đoàn 47 đánh địch ra giải tỏa, phá đập.
Khoảng 2 giờ ngày 6-2-1968 tại xóm Kỳ Trúc - thuộc xã Gia Hà diễn ra cuộc họp có đông đủ đại diện của huyện Gio Linh, Cam Lộ, các xã Gia Hà, Cam Giang và anh Tạc hải quân.
Anh Sanh đọc bức điện của Thượng tướng Văn Tiến Dũng và nói cần huy động lực lượng nhân dân cắm cọc ngăn sông Hiếu, tiếp lời anh Sanh tôi trình bày kế hoạch cụ thể và yêu cầu từng việc cụ thể khẩn trương sau 2 giờ bàn bạc, đặt ra những tình huống thương vong và cách giải quyết.
Khoảng 4 giờ ngày 6-2-1968 các cán bộ về lại địa phương vận động dân làm công tác chuẩn bị.
Thật bất ngờ, đến mười bốn giờ ngày 7-2-1968 các xã báo cáo đã chuẩn bị xong, cọc nhọn trên 1000 cây, chưa kể tre… thuyền hơn 30 chiếc, Cam Giang 20 chiếc, Gia Hà 12 chiếc, người tham gia hơn 400 người.
Tôi mừng quá, cảm kích tấm lòng của dân và tài năng vận động nhân dân của cán bộ các xã.
Tôi thông báo luôn kế hoạch hợp đồng hành động ngay.
Mười chín giờ ngày 7-2 DBB47 chiếm lĩnh xong vị trí bảo vệ.
Hai mươi giờ anh Hạnh xã đội trưởng Gia Hà và xã đội trưởng Cam Giang tổ chức dân xuống sông cắm cọc thành 3 hàng, mỗi hàng cách nhau 50m, cắm zích zắc mỗi hàng cọc dài 500m, cố gắng làm khẩn trương.
Hai mốt giờ đặc công Hải quân rải xong thuỷ lôi cách đập 700m -1000m. Dưới ánh trăng non chênh chếch ngày mùng 8 Tết, thêm pháo sáng của cảng Đông Hà liên tục bắn lên trời, soi sáng từng đoàn người hăm hở nói cười, vác cọc khiêng thuyền lao xuống sông, thuyền giăng đồ đóng, cọc đứng, cọc nghiêng, tre buộc từng hàng tưởng chừng như không bao giờ có giặc Mỹ - nguỵ rình rập chung quanh.
Suốt năm giờ (từ hai mươi giờ ngày 7-2 đến một giờ ngày 8-2) cọc “Bạch Đằng” sông Hiếu cắm xong.
Nhân dân hai xã Gia Hà - Cam Giang chào nhau ra về lại thôn xóm.
DBB47 bố trí đại đội 2, tăng cường 4 DKZ75 – 4 B41 tại thôn Đại Độ sẵn sàng đánh địch bảo vệ đập.
Bảy giờ ba mươi ngày 8-2-1968, hai tàu tuần tiễu của địch từ Đông Hà chạy xuống vấp thuỷ lôi hỏng nặng một chiếc, chúng kéo nhau về lại Đông Hà.
Mười giờ ngày 8-2-1968 hai tàu tuần tiễu của Mỹ từ Cửa Việt chạy lên bắn xối xả vào bờ, đại đội DKZ quân dân Vĩnh Linh bắn cháy một chiếc tại Mỏm Trấn - Mai Xá, chúng chạy về Cửa Việt.
Mười hai giờ ngày 8-2-1968 Mỹ cho đoàn tàu chiến có pháo lớn, tàu há mồm (miệng) chở 5 xe bọc thép và bộ binh Mỹ có thuyền cao su chở bộ binh, đánh vào thôn Quy Hạ, Đại Độ, ta bắn chìm ba thuyền cao su chở đầy lính Mỹ và hai xe M113 chìm dưới nước. Ba xe bọc thép còn lại bám được vào thôn Đại Độ, bị đại đội 2 tiêu diệt nốt ba xe, anh em còn bắn bồi nhiều phát B40 vào xe bọc thép làm chúng cháy không nhận ra đâu là đầu, đâu là đít, bọn giặc lái chết nhiều trong xe.
Đến mười bốn giờ ngày 8-2-1968 và các ngày mùng 9, mùng 10, 11 tháng 2 năm 1968, Mỹ huy động mỗi ngày từ 6 -8 AD6 ném bom vào đập và các làng ven sông nhưng tàu địch từ Cửa Việt chạy lên bị D47 bắn cháy phải lui về Cửa Việt.
Con đập “Bạch Đằng” trên sông Hiếu đã được mặt trận B5 biểu dương và nhà thơ Phương Nam có bài thơ ca ngợi:
Ta nghe cuồn cuộn dòng Cửa Việt
Nhận chìm bao tàu giặc đáy sông
Gio Hải, Gio Hà, Cam Giang oanh liệt
Lũy tre xanh dàn thế trận Bạch Đằng…
Chỉ có chiến tranh nhân dân chống quân xâm lược chúng ta mới có chiến thắng này. Nhân kỷ niệm 40 năm ngày chiến thắng của lòng dân (7-2-1968 – 7-2-2008) tôi đề nghị nên đặt nơi đây (Hói Sòng - Đại Độ) một bia kỷ niệm chiến công để con cháu muôn đời sau biết đến.
T.V.T
