|
Đ |
i giữa màu xanh bạt ngàn của những đồi tràm tôi cứ ngỡ mình đang lạc giữa núi rừng Trường Sơn xanh biêng biếc. Hẳn ai cũng cảm nhận như tôi khi lần đầu tiên đặt chân đến vùng đồng bằng phía đông của xã Triệu Trạch – huyện Triệu Phong. Nơi tôi đứng là vùng đất được tỉnh Quảng Trị chọn một trong tám xã điểm của chương trình xây dựng nông thôn mới (NTM). Màu xanh của lá hòa cùng màu cát trắng bời bời tạo nên gam màu quyến rũ cuốn tôi vào cụm từ “xây dựng nông thôn mới” trên mảnh đất này. Huyện lộ 41ĐH nối từ tỉnh lộ 580ĐT từ Bồ Bản đến Triệu Sơn dài bảy km qua địa phận xã Triệu Trạch được rải thảm nhựa phẳng lì như một lát cắt xuyên qua mảnh đất này thành hai vùng riêng biệt. Phía đông là vùng cồn cát hoang hóa. Địa hình cồn cát có sườn dốc đứng quay về phía đất liền còn sườn thoải về phía biển với độ dày cát trắng từ 15 – 20 cm. Phía tây là vùng đồng trũng với đất cát pha lẫn đất phù sa được bồi đắp hàng năm bởi con sông Vĩnh Định chảy ngang qua, phù hợp với việc canh tác lúa nước. Địa hình này có hai loại đất cơ bản, đất mặn ít điển hình và đất phù sa, độ phì nhiêu không cao. Những vùng thấp thì trồng lúa hai vụ cho năng suất đảm bảo, vùng cao thì trồng lúa một vụ và hoa màu. Ngăn cách giữa hai vùng đất này còn có tuyến đê chắn cát dài khoảng chừng mười km làm nhiệm vụ chắn cát bảo vệ làng mạc và ruộng đồng như nạn cát bay, cát lấp khi khí hậu thay mùa.
Đi gần trọn bóng chiều mà lòng tôi day dứt mãi một ý nghĩ không sao lý giải được cụm từ xây dựng NTM trên địa cuộc không mấy thuận lợi này đành đem ý nghĩ của mình chia sẻ cùng ông Chủ tịch xã Trương Duy. Sau những lời chào và những cái bắt tay thật chặt chúng tôi dường như không còn khoảng cách xa lạ. Tôi đi thẳng vào vấn đề: Triệu Trạch là vùng đất không mấy thuận lợi trong sản xuất nông nghiệp và để thực hiện được 19 tiêu chí trong chương trình xây dựng NTM đến năm 2015 liệu có thực hiện được? Ông Trương Duy bộc bạch: Để thực hiện trọn vẹn các tiêu chí đến năm 2015 đối với Triệu Trạch quả thật là khó khăn trong thời kỳ khủng hoảng kinh tế toàn cầu như hiện nay. Nhưng khó không có nghĩa là không làm được. Với lợi thế về diện tích đất đai bình quân trên đầu người còn khá cao, đầy đủ các loại đất trồng còn tiềm năng trong phát triển nông nghiệp là thuận lợi ban đầu trong chương trình xây dựng NTM. Toàn xã hiện có diện tích đất tự nhiên là 3.391.35ha, trong đó đất sản xuất nông nghiệp là 843.12ha; Đất lâm nghiệp 1.779.90ha; Đất thổ cư 31.71ha; Đất chuyên dùng 198.23ha; Đất chưa sử dụng 262.36ha. Thứ nữa, với tinh thần nhất trí đoàn kết vào cuộc của toàn thể các ban, ngành trong xã, được nhân dân đồng tình ủng hộ thì việc thực hiện các tiêu chí đề ra quả thực là không khó. Đặc biệt, được tỉnh chọn làm xã điểm thì đây là cơ hội lớn cho toàn xã thay đổi và phát triển kinh tế toàn diện trong xây dựng nông nghiệp nông thôn theo hướng công nghiệp hóa nông thôn hiện nay.
Tuy là vùng đất còn gặp nhiều khó khăn nhưng phong thổ, linh khí đã hun đúc cho người dân Triệu Trạch bản tính cần cù sáng tạo thông minh, khao khát đổi đời trong xây dựng kinh tế, khí khái anh hùng trong các cuộc chiến đấu chống quân xâm lược giành độc lập dân tộc, học hành thông tuệ đỗ đạt qua các thời kỳ. Song hành với quá trình khai khẩn đất đai, tạo lập làng xóm thì các thiết chế văn hóa truyền thống lần lượt được cộng đồng người dân làng xã xây dựng để phục vụ nhu cầu cuộc sống của mình. Nhờ vậy, họ luôn tự hào rằng:
Khoa nào cũng có khoa đăng
Giáp nào cũng có nhiều nhà giàu sang
Võ văn đều đặng làm quan
Nhất, nhì, tam phẩm trong làng thiếu chi
Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM đã thực sự tạo nên một khí thế sôi nổi, mang lại sức sống mới cho quê hương Triệu Trạch. Mặc dù mới khởi động xây dựng đề án, qui hoạch từ những tháng cuối năm 2010 và bắt tay vào thực hiện vào đầu năm 2011, nhưng đến thời điểm cuối năm 2012, toàn xã đã hoàn thành được 6/19 tiêu chí xây dựng NTM như: Điện, Bưu điện, Văn hóa, Y tế, Tình hình An ninh - trật tự xã hội, Hình thức tổ chức sản xuất.
Trên bản đồ qui hoạch còn ngổn ngang đan cài các tiêu chí đã đạt và chưa đạt được nhưng ông Trương Duy vẫn hồ hởi nói: “Đấy, các anh thấy đến tháng 8/2012 xã chỉ mới đạt 6/19 tiêu chí và phấn đấu đến năm 2013 đạt thêm 5 tiêu chí trong đó có những tiêu chí mà Nhà nước và nhân dân cùng làm nâng lên thành 11 thì lộ trình đến năm 2015 sẽ hoàn thành mục tiêu đặt ra”. Tuy vậy, việc triển khai thực hiện các tiêu chí còn lại là một thách thức lớn đối với Triệu Trạch đòi hỏi nỗ lực rất lớn của người dân. Đặc biệt là những khó khăn về vốn, máy móc thiết bị khoa học công nghệ để triển khai ứng dụng và chuyển đổi cơ cấu trong sản xuất nông nghiệp là sự đòi hỏi cấp thiết nhất hiện nay. Bởi Triệu Trạch là xã thuần nông, tỉ lệ hộ nghèo còn cao, người lao động tiếp thu sự tiến bộ khoa học kỹ thuật còn chậm. Thời gian tới xã tập trung vào tập huấn, đào tạo nguồn lao động có trình độ tiếp thu nhanh những tiến bộ khoa học kỹ thuật trong sản xuất nông nghiệp. Hình thành vùng sản xuất dưa, lạc, ngô, khoai và cây rau màu hàng hóa. Tiếp tục đầu tư cho phát triển, xây dựng các mô hình trang trại chăn nuôi ở vùng cát, theo qui hoạch một thôn một vùng, phát triển trang trại một năm từ hai đến ba trang trại. Xây dựng các mô hình phát triển tổng hợp trên vùng đất mà trước đây chỉ sản xuất độc canh cây lúa nhằm đa dạng hóa sản phẩm nông nghiệp trên cùng diện tích. Tiếp tục ứng dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất để tạo được những sản phẩm hàng hóa có thương hiệu trong nông nghiệp. Tập trung cải tạo vườn tạp để liên kết với các cơ sở khoa học đưa các giống cây ăn quả có chất lượng cao phù hợp với điều kiện của địa phương. Mở rộng các ngành nghề kinh doanh dịch vụ, phát triển các ngành tiểu thủ công nghiệp, các ngành nghề truyền thống để tăng thu nhập bình quân đầu người.
Vùng đất cát phía đông của xã không những là vùng đất lợi thế trong triển khai xây dựng các mô hình trang trại vùng cát mà đây còn là vùng nguyên liệu quí giá trong sản xuất công nghiệp thủy tinh. Ông Duy còn cho biết thêm: “Đã có Nhà máy sản xuất bao bì thuộc Công ty cổ phần Thủy tinh châu Âu (viết tắt: EUG.JSC) đang hoàn thiện về thủ tục pháp lý. Nhà máy đầu tư xây dựng với số vốn 250 tỷ, với diện tích đăng ký 400ha (chưa tính mỏ nguyên liệu) trong đó diện tích nhà máy chiếm 50ha, thu hút 700 lao động. Dự kiến khởi công quí 2/2013, hoàn thiện và vận hành vào năm 2015. Sản xuất các loại bao bì thủy tinh cung cấp cho thị trường trong và ngoài nước”. Nhà máy đi vào hoạt động sẽ là điều kiện thuận lợi trong chuyển đổi cơ cấu lao động từ nông nghiệp sang công nghiệp và nó là động lực có ý nghĩa quyết định trong công cuộc xây dựng NTM ở Triệu Trạch.
Để chương trình xây dựng NTM đạt được thành công và về đích sớm, yếu tố đồng thuận đoàn kết trong lãnh đạo của các cấp ủy Đảng, các đoàn thể chính quyền xã là điều kiện tiên quyết. Và việc phát huy sức mạnh cộng đồng dân cư và vai trò làm chủ của nông dân là yếu tố quyết định. Trong đó vai trò làm chủ của Hội nông dân là nồng cốt, xem người nông dân là chủ thể mang tính quyết định của quá trình xây dựng NTM. Công tác tuyên truyền vận động cũng là yếu tố không kém phần quan trọng, làm sao để dân biết, dân làm, dân giám sát và dân được hưởng lợi theo đúng mục tiêu của chương trình thì “…Khó vạn lần dân liệu cũng xong”. Khi triển khai thực hiện, người cán bộ đảng viên là người đi đầu để dân tin và làm theo, gắn trách nhiệm và lợi ích của người dân trong mọi công trình xây dựng. Để minh chứng cho việc quyết tâm đồng lòng của các cấp ủy Đảng cũng như các đoàn thể nhân dân trong xã, ông Duy cho chúng tôi xem đề án xây dựng NTM giai đoạn 2011- 2015 như một “công trình khoa học” gồm các hạng mục cụ thể, các giải pháp cho từng tiêu chí chưa đạt và phát huy mạnh mẽ những tiêu chí đã đạt vươn tới một tầm cao mới.
Chương trình xây dựng NTM là bước tiến cho nền móng phát triển kết cấu hạ tầng cơ sở nông thôn toàn diện vững chắc, rút ngắn khoảng cách đời sống thành thị và nông thôn trong chiến lược phát triển bền vững đất nước.
Chia tay ông Duy khi chiều đã nhạt nắng, xa thẳm giữa cánh đồng tiếng cười giòn tan của con người hòa lẫn tiếng nổ rền vang của những chiếc máy xúc đang be bờ đắp thửa cho những mô hình trang trại tổng hợp và việc dồn điền đổi thửa để hình thành những cánh đồng mẫu lớn. Tôi tin chắc rằng với bản đề án xây dựng chi tiết kết hợp sức mạnh trí lực con người nơi đây thông qua giọng nói quyết đoán thuyết phục, dứt khoát, đôi mắt trong sáng đầy vẻ tự tin của ông Chủ tịch xã, một thời gian không xa nữa Triệu Trạch sẽ là xã điểm của tỉnh về đích sớm trong chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng NTM.
L.T.T
