Hội Văn học Nghệ thuật tỉnh Quảng Trị 29/03/2024 Danh sách tạp chí Hotline: 02333 852 458 Đặt báo Giới thiệu tạp chí

Tìm kiếm trên website chúng tôi

X

Khát vọng trồng người

V

ề với Trường THCS Tà Long, xã Tà Long, huyện Đakrông vào một ngày đầu năm học mới, tôi nhận được thông tin đây là năm học đầu tiên nhà trường cử ba cô giáo cấp tiểu học vào vùng khó Pa Ngay gieo chữ. Lại được thầy giáo Trần Đức Hoành, Hiệu trưởng nhà trường cho biết, giữa đại ngàn, ba cô giáo vẫn kiên cường bám bản, bám lớp để gieo từng con chữ cho các em học sinh dù điều kiện sống hết sức khó khăn. Nghe đến đây, tôi quyết định làm một chuyến cắt rừng vào bản xa, vào với điểm trường được xem như là “cùng cốc” của xã Tà Long.

            Vào bản dạy phải lái xe giỏi

            Biết điểm trường Pa Ngay nằm ở nơi “sơn cùng thủy tận”, trước khi đi vào bản, thầy Trần Đức Hoành nói: “Cần phải có người dẫn đường, chứ anh vào đó một mình là bị lạc ngay. Tranh thủ đang còn nắng, anh đi gấp đi. Gần 30 km đường rừng, nếu thuận lợi thì khoảng 2 giờ đồng hồ là đến nơi”. Sau đó, thầy liên lạc cho cô giáo Trương Thị Thúy Vy, người mà thầy gọi đùa là “thổ địa” dẫn tôi đi.

            Chiếc xe máy vốn không còn mới, tôi phải luôn cài số một mới leo lên được con dốc, đứng trên đỉnh đèo, cô Vy chỉ tay về hướng rừng xa rồi nói: “Còn 1/3 quãng đường nữa anh ạ, đường khó đi, anh cố bám vào chỗ nào nhiều sỏi để xe khỏi trượt xuống vực”. Nói rồi cô lại rồ ga đổ dốc xuống bản Chai, không may chiếc xe lao xuống vũng lầy, chưa kịp nhảy xuống xe để giúp, cô đã gàn: “Không sao đâu anh, quen rồi. Chỗ anh đứng cũng đang nguy hiểm đó, cố giữ thắng cho chắc”.

            Hai chúng tôi lại tiếp tục hành trình bỏ lại sau lưng bao nhiêu đèo, vực sâu mà Pa Ngay vẫn ở đâu xa lắm. Đã qua bản Chai nửa giờ đồng hồ, xuống Sa Trầm hơn 5 cây số, mà vẫn chưa đến nơi. Thấy tôi hơi lo lắng, “thổ địa” Thúy Vy trấn an: “Hết đoạn đường này, đến bản Ngược và sẽ là Pa Ngay…” Công tác ở một vùng sâu là vậy nên hình như cô giáo nào muốn bám bản đều phải tự mình rèn luyện kỹ năng lái xe máy vượt dốc thì phải. Như hiểu được sự thắc mắc của tôi, cô Vy tâm sự: “Mới đầu vào bản, nhìn thấy con đường mà thật muốn quay về. Nhưng đến nơi rồi, thấy các em học sinh khao khát con chữ thế nào, con đường xấu thế này hay thậm chí còn tệ hơn nữa cũng chẳng bõ bèn gì. Ban đầu đi sẽ ngã, ngã rồi cũng quen, luyện mãi rồi tay lái cũng chắc. Bọn em hay đùa với nhau rằng, đã vào bản dạy thì lái xe máy cũng giỏi…”.

            Vừa dứt câu chuyện thì Pa Ngay cuối cùng cũng đã hiện ra với những nóc nhà sàn nằm vắt vẻo trên các sườn đồi. Phóng tầm mắt xuống cạnh bờ suối, tôi thấy một mái nhà lợp bằng lá nón. “Đó! Nơi tá túc của ba cô gái đó, biết anh xuống chắc họ sẽ mừng lắm”, cô Vy nói.

            “Em không muốn rời bản”

            Pa Ngay xa ngái là thế, thiếu thốn đủ thứ, vậy mà khi đã vào bản gieo chữ, mỗi cô giáo đều gắn cuộc sống của mình với chốn “rừng thiêng nước độc” này đến kỳ lạ. Đó là câu chuyện cảm động của ba cô gái, vốn tuổi đời mới chỉ đôi mươi. Họ vào bản rồi thành người con của bản, họ xem học sinh như đứa em ruột rà của mình.

            Thấy chúng tôi xuống, các cô chợt reo lên như gặp lại người thân sau bao ngày xa cách. Chợt gương mặt ba cô buồn tênh, tỏ ra lo lắng khi thấy cô Vy chỉ tay về phía tôi: “Giới thiệu với các cô, đây là giáo viên mới vào nhận công tác, điều này đồng nghĩa với việc một trong ba cô sẽ có một người rời bản…”. Vốn đã biết tên của ba cô giáo trẻ, tôi góp chuyện: “Cô Vân, cô Quyên, cô Kiều, một trong các cô đó”.

            Trong suy nghĩ, tôi chỉ hình dung đến cảnh, một trong ba cô giáo sẽ hồi hộp, mỗi người trong các cô sẽ hy vọng mình về xuôi. Nhưng xem ra trò đùa của chúng tôi phản tác dụng và nó trở nên tai quái khi cô Kiều nước mắt lăn dài trên má, nghẹn ngào: “Em biết, hình như là em rồi…” Đến đây thì tôi biết mình không thể tiếp tục trò đùa này nữa và tự dưng thấy mình có lỗi vô cùng. Câu chuyện nhỏ, nhưng ý nghĩa của nó thật lớn, tôi biết rằng, một trong ba cô gái trẻ không ai muốn mình về xuôi, vì bản làng giờ đây đã là nhà của các cô, có ai xa nhà mà thấy vui.

            Cô giáo Nguyễn Thị Kiều (sinh năm 1988), tuổi đời còn trẻ, nhưng đây đã là năm thứ tư cô vào gieo chữ ở vùng sâu. Học xong Trung cấp giáo dục tiểu học, cô được nhận công tác tại Trường THCS Tà Long rồi được phân công dạy tại các điểm trường nằm tại các bản sát biên giới. Đã quen với núi rừng nên cô không một chút quản ngại khi đầu năm học mới  này cô lại được phân công vào bản Pa Ngay. Dù vậy, khi nhận được tin vào rừng “trồng người”, gia đình cô đã rất lo lắng. “Vì biết Pa Ngay nằm sâu trong rừng nên trước khi lên đường nhận công tác, ba em nửa đùa nửa thật, con hãy mổ ruột thừa trước rồi đi. Nhưng em không ngại…” Nguyễn Thị Kiều trải lòng.

            Cùng tuổi với Kiều là cô giáo Võ Thị Kim Quyên, đây là năm thứ ba cô Quyên đi dạy. “Ngày đầu vào bản đúng một ngày mưa, không ngại con đường thế mà em lại chết ngất với mấy con vắt rừng. Trước đây, cũng đi dạy cũng ở các bản, cũng nghe vắt rừng là khiếp, nhưng giờ tận mắt thấy nó hút máu mình, em cứ ám ảnh mãi”, Quyên nhớ lại. Đó chỉ là câu chuyện của những tháng trước, bây giờ có bữa đang dạy vắt bám vào người, cô đã tự “xử lý” ngon lành.

            Còn với “chị cả” Hồ Thị Thanh Vân (sinh năm 1987) lại ngại nhất khi “đụng” phải bọ chét rừng. Khi ăn cơm nó đốt, đứng lớp nó cũng đốt nhưng sợ nhất là khi đi ngủ, nó chui vào tóc, vào người. Mấy chị em cứ thế hét toáng. Cô Vân cho biết: “Bọ chét rừng nhiều vô kể, bọn em đã dùng thuốc để diệt nhưng không cách chi diệt hết. Cứ hôm nay dùng thuốc, ngày mai nó lại từ đâu bò về. Bọn em đã dùng mùng để ngủ nhưng bọ chét nhỏ hơn vẫn cứ thế đốt người…”.

            Biết bao khó khăn cứ thế vây lấy các cô giáo cắm bản nhưng trong suy nghĩ, các cô chưa một lần muốn bỏ bản. Nhớ lại câu chuyện khi mới tiếp xúc các cô, tôi hỏi: “Được rời Pa Ngay là được về nơi công tác tốt hơn, sao các cô lại không muốn?”. Mấy chị em nhìn nhau: “Với ai bọn em không biết, nhưng với bọn em thì giờ bản đã là nhà, học sinh là em ruột, và ba đứa em đã là chị em. Em không muốn rời bản”, cô Vân trả lời.

            Khát vọng “trồng người”

            Chuẩn bị đến lớp thì cơn mưa rừng hung hãn kéo đến, “tệ xá” của các cô trở nên nhỏ bé hơn khi mỗi người đều cố gắng tìm chỗ trú mưa. Căn nhà tạm bợ, mái thủng lỗ chỗ liêu xiêu đón cơn mưa đầu mùa. Thấy tôi hơi ái ngại, thầy giáo trẻ Nguyễn Văn Hoàng (sinh năm 1989) phân trần: “Sắp tới mùa mưa rồi. Bọn em tính ít hôm nữa xuống mua tấm bạt đem lên che tạm”.

            Mỗi tháng, các cô giáo ở Pa Ngay “hạ sơn” hai lần để mua những yếu phẩm cần thiết như thức ăn, gạo, đồ hộp… “Rau ráng mọc quanh nhà, bọn em tận dụng để nấu canh. Mỗi tháng chỉ được hai lần ăn thịt tươi, cá tươi vào đầu tháng, còn lại chỉ ăn toàn đồ khô thôi”, cô Kiều cho biết. Đó chỉ là khi trời nắng, về mùa mưa khi con đường vào Pa Ngay bị cắt đứt, muốn có gạo ăn, các cô phải lội hàng chục cây số để ra ngoài. Sau đó, gùi hàng trên lưng vượt cả chục con suối mới lên đến bản.

            Khi tôi đề cập đến chuyện tình cảm đời tư của các cô, mấy chị em ngó lơ. Cô Quyên nói: “Mấy chị em đều có người yêu cả rồi nhưng xa như thế này, không điện, không sóng điện thoại rồi người ta có hiểu cho mình không”. “Nhưng vẫn còn cây khế, lo chi”, cô Kiều có phần lạc quan hơn, xởi lởi. “Đó là cây khế nằm cách đây một cây số. Mỗi lần cần liên lạc với người nhà, người yêu bọn em lại thay nhau trèo lên ngọn để “đón” sóng. Lo thì chỉ lo sau khi trời mưa không có sóng thôi”.

            Ba tiếng trống cất lên, các cô giáo vội vã băng mưa đến lớp. Dù trời đang mưa là vậy nhưng hơn mười học sinh vẫn thi nhau đùa giỡn dưới con suối cạnh phòng học. Chỉ khi thấy các cô giáo xuất hiện, các em mới nhanh chóng mặc quần áo rồi chạy ù vào lớp. Nhìn một vòng quanh lớp, cô Quyên buồn giọng: “Hôm nay Hồ Văn Ngâm vẫn chưa đi học hả các em?”. Đó là một học sinh không chịu đến lớp, dù đã nhiều ngày qua ba cô giáo liên tục đến nhà vận động.

            Ở bản Pa Ngay những năm gần đây, dân bản đã quan tâm hơn nhiều đến việc đưa con em đến lớp. Tình trạng bỏ học đã giảm đi đáng kể, nhưng làm sao để các em có thể tiếp thu tốt kiến thức là một việc làm rất khó. Bởi không giống như các nơi khác, ở Pa Ngay việc duy trì chuyên cần là điều hết sức đau đầu. Nhìn lên bảng, cô Vân đã ghi lớp 2I, sĩ số 8 vắng 2, lớp 3I của cô Quyên cũng không hơn, sĩ số 10, vắng 4. Hỏi ra mới biết, do trời mưa, một số em ở xa không thể cắt suối đi học. Bẻ lại cổ áo cho em Hồ Văn Minh, cô Vân bắt đầu tiết tập đọc cho các học sinh của mình. Những đứa trẻ đen nhẻm, mái tóc cháy xém lại ê a.

            Thầy giáo Trần Đức Hoành, Hiệu trưởng Trường THCS Tà Long cho biết: “Nhà trường hiện có tới chín điểm trường nằm ở các bản xa, trong đó Pa Ngay là điểm trường nằm sâu nhất với 32 học sinh. Năm nay, chúng tôi thực hiện chính sách đưa các giáo viên trẻ vào vùng khó, luân chuyển công tác hai năm một lần với nam và một năm một lần với nữ. Điều này sẽ đảm bảo công bằng đối với tất cả giáo viên nhà trường”.

            Theo bà Lê Minh Thanh, Bí thư Đảng ủy xã Tà Long thì năm học này, xã Tà Long đã tiến hành làm mới lại điểm trường, lợp proxi măng và tăng số phòng học lên ba phòng. Phần phòng học cơ bản đã ổn định, tuy nhiên phòng lưu trú cho giáo viên thì hiện xã vẫn chưa có điều kiện để xây dựng nên đời sống của các cô giáo vẫn hết sức khó khăn.

            Rời Pa Ngay khi cơn mưa vừa dứt, cô Vy nói: “Anh đã lên dây cót tinh thần chưa, hy vọng là anh không ngã”. Tuy nhiên, mới vượt con đèo ngay đầu bản, do đường quá trơn nên tôi cùng chiếc xe đã lao vào một hố sâu, chật vật mãi mới thoát được. Vật vã hàng chục lần như thế mới ra đến đường Hồ Chí Minh sau ba giờ đồng hồ. Nhớ lại những cái vẫy tay từ biệt của các cô giáo, những vất vả mà “người ở lại” phải chịu, thế mới thấy khát vọng “trồng người” của các cô lớn đến nhường nào.

 

H.S

 

 
 
HOÀNG SƠN
Bài viết đăng trên Tạp chí Cửa Việt số 206 tháng 11/2011

Mới nhất

Bộ từ điển bỏ lại giữa rừng sâu

2 Giờ trước

Sau hiệp định Pari, 27/1/1973, chiến tranh tạm dừng, đại đội tôi đóng quân giữa bãi cát Lệ Xuyên, huyện

Đi tìm cỏ

2 Giờ trước

Nhiều lúc ngồi thẫn thờ nhìn đàn trâu bò gặm cỏ dọc triền đê chợt giật mình: Cỏ quê

Chị ấy…

2 Giờ trước

Chi hội Nhà văn Việt Nam tại Huế tổ chức một chuyến đi thực tế dài ngày tại Tổng Công

Pa Ling mùa mưa

2 Giờ trước

Tháng 11, dưới cơn mưa rừng tầm tã, chúng tôi tìm về thôn Pa Ling, xã A Vao, huyện Đakrông,

Chiều không tắt nắng

27/03/2024 lúc 16:33

Truyện ngắn của THỦY VI

Tạp chí số cũ
Câu chuyện du lịch
tư tưởng Hồ Chí Minh

Thời tiết

Quảng Trị

Hiện tại

26°

Mưa

30/03

25° - 27°

Mưa

31/03

24° - 26°

Mưa

01/04

23° - 26°

Mưa

Nguồn: Weathers Underground