10/7/2019

• Phóng viên

LTS: Trước thềm Lễ kỷ niệm 30 năm ngày lập lại tỉnh Quảng Trị (1/7/1989 - 1/7/2019), phóng viên tạp chí Cửa Việt có cuộc trao đổi với đồng chí Nguyễn Đức Chính - Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh về những thành tựu quan trọng của tỉnh nhà đạt được trong quá trình tái thiết, xây dựng quê hương, và triển vọng phát triển thời gian tới. Dưới đây là nội dung cuộc phỏng vấn (đầu đề do Tòa soạn đặt).

PV: Thưa đồng chí, vậy là 30 năm đã trôi qua kể từ ngày tỉnh Quảng Trị được lập lại, được trở về với tên gọi thân thương của mình. Nhìn lại chặng đường nỗ lực xây dựng và phát triển, tỉnh ta đã đạt được những thành tựu nổi bật gì?

Đồng chí Nguyễn Đức Chính: Tỉnh Quảng Trị tái lập theo Nghị quyết của Quốc hội khóa VIII ngày 30 tháng 6 năm 1989. Nhớ lại buổi đầu tỉnh nhà được lập lại, chồng chất những khó khăn, thách thức, đó là điểm xuất phát của nền kinh tế quá thấp, cơ sở hạ tầng nghèo nàn và xuống cấp, tất cả đều “vạn sự khởi đầu nan”. Phát huy chủ nghĩa anh hùng cách mạng, với khát vọng và ý chí vươn lên, dưới sự lãnh đạo của Tỉnh uỷ, HĐND, UBND tỉnh qua các thời kỳ, sự nỗ lực phấn đấu của cả hệ thống chính trị, của các tầng lớp nhân dân; sau 30 năm xây dựng và phát triển, tỉnh Quảng Trị đã vươn lên mạnh mẽ và đạt được những thành tựu rất đáng tự hào.

Nhìn tổng thể, nền kinh tế tăng trưởng khá, GRDP bình quân đạt 7,8%/năm. Trong đó khu vực công nghiệp - xây dựng tăng 14,5%; khu vực dịch vụ tăng 9%, nông - lâm nghiệp - thủy sản tăng 3,6%; Quy mô nền kinh tế tăng 188 lần, thu nhập bình quân đầu người năm 2018 tăng gấp 7,6 lần so với năm 1989.

Nông nghiệp từ chỗ canh tác lạc hậu, năng suất thấp, đến nay đã áp dụng mạnh mẽ cơ giới hóa và tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất. Bước đầu hình thành các vùng chuyên canh gắn với công nghiệp chế biến, phát triển theo hướng sản xuất hàng hoá, tạo ra một số sản phẩm mang tính đặc thù, có thương hiệu và lợi thế cạnh tranh trên thị trường trong nước và xuất khẩu. Trong những năm gần đây, tỉnh đã tập trung phát triển nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, nông nghiệp hữu cơ, nông nghiệp sạch, xây dựng chuỗi liên kết giữa từ sản xuất, chế biến đến tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp nhằm nâng cao giá trị gia tăng và thúc đẩy sự phát triển nông nghiệp bền vững.

Sản xuất công nghiệp có nhiều chuyển biến tích cực, góp phần thúc đẩy nền kinh tế tỉnh nhà phát triển theo hướng công nghiệp hóa, hiện đại hóa. Tỉnh đã tập trung làm tốt công tác quy hoạch, xúc tiến đầu tư vào các lĩnh vực có tiềm năng, lợi thế như vật liệu xây dựng, công nghiệp năng lượng nhất là lĩnh vực năng lượng tái tạo, công nghiệp chế biến nông, lâm, thủy sản tạo nguồn thu ổn định cho ngân sách địa phương. Hiện nay đã có 02 nhà máy sản xuất gỗ MDF có công suất 200.000 m3/năm, hàng chục nhà máy gỗ ghép thanh, 02 nhà máy sản xuất bia, nước giải khát và nhiều nhà máy sản xuất khác đang hoạt động; đặc biệt có 08 nhà máy thủy điện, 01 nhà máy điện gió, với tổng công suất 153,9 MW đi vào hoạt động. Trong năm 2019 sẽ đưa vào vận hành 01 nhà máy điện gió và 01 nhà máy điện mặt trời với công suất 79,5 MW; đã cấp chủ trương đầu tư 11 dự án điện gió, 02 dự án điện mặt trời với tổng công suất 381 MW; đã trình Bộ Công thương phê duyệt bổ sung quy hoạch 35 dự án điện gió và 05 dự án điện mặt trời.

Du lịch được xác định là ngành kinh tế quan trọng của tỉnh, những năm qua, hạ tầng các khu, cụm, điểm du lịch được quan tâm đầu tư. Đã từng bước xây dựng và phát triển các sản phẩm, thương hiệu du lịch địa phương có thế mạnh như: Tour du lịch “Hoài niệm chiến trường xưa và đồng đội”, tour Khu phi quân sự (DMZ), du lịch tâm linh, du lịch biển, đảo..., bước đầu kết nối có hiệu quả các tour du lịch trên Hành lang kinh tế Đông - Tây và các tỉnh Bắc miền Trung. Đặc biệt trong thời gian gần đây, đã có nhiều nhà đầu tư chiến lược đến khảo sát và xây dựng các công trình phục vụ du lịch hứa hẹn tạo thêm nhiều động lực phát triển mới cho du lịch Quảng Trị.

Hệ thống kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội có bước phát triển quan trọng, nhất là hệ thống giao thông. Từ nhiều nguồn lực, tỉnh đã tiến hành đầu tư xây dựng mới, cải tạo, nâng cấp gần 7.200 km đường lộ, xây dựng nhiều cây cầu lớn, đường nhựa đã kết nối đến tất cả các trung tâm xã trên địa bàn tỉnh, tạo điều kiện giao thương phát triển sản xuất, giữ gìn an ninh chính trị và trật tự an toàn xã hội. Đặc biệt, trên địa bàn tỉnh đã xây dựng quy hoạch và hình thành 2 khu kinh tế, 3 khu công nghiệp, 17 cụm công nghiệp. Thành phố Đông Hà là đô thị loại III đang tích cực hoàn thiện các tiêu chí theo quy định để trở thành đô thị loại II trước năm 2020.

Cơ sở vật chất ngành Giáo dục đào tạo, Khoa học công nghệ, Thông tin Truyền thông, Y tế, Văn hóa xã hội, Du lịch, Thể dục thể thao và các ngành dịch vụ khác đều được tăng cường đầu tư đáp ứng được nhu cầu tiếp cận các dịch vụ cơ bản cho người dân. Hệ thống cơ sở hạ tầng ở nông thôn có bước phát triển khá nhanh. Tính đến năm 2018, 100% số xã có đường ô tô đến tận trung tâm; 100% xã có trạm y tế xã và có 97,9% số xã đạt chuẩn quốc gia về y tế; 100% xã có trường tiểu học; 100% thôn, bản có điện lưới quốc gia, 101/141 xã có nhà văn hóa - trung tâm thể thao. Chương trình mục tiêu Quốc gia xây dựng Nông thôn mới đã đạt được những kết quả toàn diện và thiết thực, đến nay đã có 52/117 xã đạt chuẩn nông thôn mới. Tỷ lệ người dân tham gia bảo hiểm y tế đạt 93,5%. Hệ thống thông tin liên lạc, báo chí ngày càng phát triển.

Công tác an sinh xã hội được bảo đảm, đời sống nhân dân được cải thiện rõ rệt, tỷ lệ hộ nghèo giảm còn 9,77% năm 2018. Diện mạo vùng miền núi có nhiều khởi sắc, cùng với việc thực hiện chính sách dân tộc, tỉnh đã ưu tiên kinh phí, đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng cho các xã đặc biệt khó khăn và triển khai các hoạt động hỗ trợ cho đồng bào định canh, định cư, phát triển kinh tế, nâng cao thu nhập.

Là tỉnh chịu nhiều mất mát đau thương trong chiến tranh, vì vậy Quảng Trị luôn quan tâm chăm lo và thực hiện tốt các chế độ, chính sách đối với người có công và đối tượng chính sách xã hội. Các hoạt động “Đền ơn đáp nghĩa”, “Uống nước nhớ nguồn” diễn ra sâu rộng và có hiệu quả thiết thực. Hầu hết các nghĩa trang được xây dựng, nâng cấp đảm bảo sự tôn nghiêm, khang trang và sạch đẹp. Quảng Trị đã thay mặt cả nước chăm sóc gần 65.000 mộ liệt sỹ; việc đón tiếp các đoàn cựu chiến binh về thăm chiến trường xưa, đón tiếp các thân nhân liệt sỹ cả nước về Quảng Trị được thực hiện chu đáo, nghĩa tình.

PV: Văn hóa là động lực thúc đẩy quá trình phát triển kinh tế xã hội. Xin đồng chí cho biết lĩnh vực văn hóa - văn học nghệ thuật của tỉnh ta 30 năm qua đã đạt được kết quả gì nổi bật?

Đồng chí Nguyễn Đức Chính: Song song với việc phát triển kinh tế xã hội, 30 năm qua, sự nghiệp xây dựng và phát triển văn hóa trên địa bàn tỉnh luôn được chú trọng. Đời sống văn hóa, môi trường văn hóa có bước chuyển biến tích cực; những giá trị văn hóa, bản sắc văn hóa được gìn giữ và phát huy.

Quảng Trị có hệ thống di tích khá dày đặc về mật độ, phong phú về loại hình, tầm cỡ về nội dung và quy mô. Trong những năm qua, hệ thống di tích, danh thắng trên địa bàn tỉnh đã được quan tâm, đầu tư bảo tồn, tôn tạo, chống xuống cấp có hiệu quả. Đến nay, Quảng Trị có 523 di tích, trong đó có 4 di tích Quốc gia đặc biệt, 21 di tích Quốc gia, còn lại là di tích cấp tỉnh đã và đang phát huy giá trị, trở thành tiềm năng phát triển du lịch.

Công tác sưu tầm để bảo tồn, phát huy nhằm làm sống lại những giá trị văn hoá phi vật thể đã làm được một số công trình có ý nghĩa như: Hội cù ở xã Gio Mỹ, Chuyện trạng Vĩnh Hoàng, Tục đi Sim của đồng bào Vân Kiều, Hò Như Lệ, Hội Bài chòi... Nhiều đề tài nghiên cứu văn học dân gian xuất bản công phu bổ ích phục vụ đồng bào công chúng, có các tập sách: Di tích lịch sử văn hoá và danh lam thắng cảnh Quảng Trị (1995); Âm nhạc cổ truyền Quảng Trị (1997); Lễ tang, cưới xin của các dân tộc Pa Kô, Vân Kiều; Dân ca Trị Thiên... là sự tiếp nối mạch nguồn văn học dân gian đã góp phần không nhỏ cho việc lưu truyền, bảo lưu những giá trị văn hoá phi vật thể, tạo cơ sở cho việc nghiên cứu, bảo tồn và phát huy những giá trị tư tưởng, học thuật và thẩm mỹ dân tộc.

Đã lập hồ sơ đưa vào danh mục kiểm kê 134 di sản văn hóa phi vật thể gồm các loại hình tiếng nói, ngữ văn dân gian, nghệ thuật trình diễn dân gian, tập quán xã hội, lễ hội truyền thống, nghề thủ công truyền thống và tri thức dân gian. Trình Thủ tướng Chính phủ công nhận 03 bảo vật Quốc gia, gồm: 02 Phù điêu lá nhĩ, Tượng thần Uma Dương Lệ.

Công tác khôi phục, bảo tồn lễ hội truyền thống, hình thành lễ hội mới được quan tâm. Quảng Trị có 27 lễ hội với 3 loại hình chính: lễ hội dân gian truyền thống, lễ hội cách mạng và lễ hội tôn giáo. Nhiều hoạt động lễ hội mới hình thành, tạo nét riêng mang thương hiệu Quảng Trị như “Thống nhất non sông”, “Nhịp cầu xuyên Á”, “Hoa đăng trên dòng Thạch Hãn”... để lại nhiều ấn tượng sâu sắc trong lòng đồng bào, chiến sỹ cả nước và bạn bè quốc tế.

Hoạt động văn hóa, văn nghệ quần chúng phát triển sâu rộng trong nhân dân. Nhiều trò chơi, trò diễn dân gian truyền thống mang đậm bản sắc văn hóa được khôi phục. Hoạt động sáng tạo văn học - nghệ thuật ngày càng khởi sắc, đạt được những thành quả đáng ghi nhận. Đội ngũ văn nghệ sỹ Quảng Trị luôn bám sát thực tiễn cuộc sống và sự nghiệp đổi mới của đất nước, quê hương, cho ra đời nhiều tác phẩm có giá trị tư tưởng và nghệ thuật. Hiện nay, Hội Văn học - Nghệ thuật tỉnh có trên 200 hội viên, bên cạnh các văn nghệ sỹ trưởng thành trong kháng chiến đã hình thành lực lượng sáng tác trẻ nhiều triển vọng.

Cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa cơ sở” trước đây, nay là “Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh” phát triển sâu rộng và đạt kết quả tốt. Thông qua phong trào xây dựng gia đình văn hóa đã xuất hiện nhiều mô hình, tấm gương tiêu biểu về phát triển kinh tế, xóa đói giảm nghèo, những tấm gương hiếu học từ gia đình cho đến dòng họ. Người dân có ý thức chấp hành tốt các chủ trương chính sách, pháp luật của Đảng và Nhà nước, thông qua việc xây dựng và thực hiện Hương ước, Quy ước ở cộng đồng, đơn vị…

“Xây dựng nền văn hóa và con người Quảng Trị phát triển toàn diện, hướng đến chân - thiện - mỹ, thấm nhuần tinh thần dân tộc, nhân văn, dân chủ và khoa học. Xây dựng và phát triển văn hóa thực sự trở thành nền tảng tinh thần vững chắc của xã hội, là sức mạnh nội sinh quan trọng bảo đảm sự phát triển bền vững quê hương, đất nước”, là mục tiêu được đề ra trong Chương trình hành động của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh thực hiện Nghị quyết Hội nghị lần thứ 9, Ban Chấp hành Trung ương khóa XI.

PV: Sau 30 năm lập lại tỉnh, chúng ta đã có thể nhìn rõ hơn tiềm năng, thế mạnh. Để Quảng Trị cất cánh đi lên cùng cả nước, xin đồng chí cho biết những định hướng phát triển để phát huy các lợi thế của tỉnh nhà?

Đồng chí Nguyễn Đức Chính: Có thể nói rằng, tỉnh Quảng Trị đang có nhiều cơ hội phát triển mạnh mẽ trong giai đoạn mới với nhiều tiềm năng, lợi thế.

Thứ nhất, Quảng Trị nằm ở giao điểm của trục kinh tế Bắc - Nam và Đông - Tây, khi giao thông phát triển, khoảng cách với các trung tâm kinh tế ở hai đầu đất nước sẽ được thu hẹp. Là tỉnh “đầu cầu” của Việt Nam trên tuyến Hành lang Kinh tế Đông Tây, tuyến đường xuyên Á ngắn nhất nối các nước trong khu vực từ Myanmar - Thái Lan - Lào qua Cửa khẩu quốc tế Lao Bảo đến Biển Đông.

Thứ hai, Quảng Trị có nhiều vùng khí hậu, thổ nhưỡng khác nhau thích ứng với nhiều loại cây trồng có giá trị kinh tế cao. Vùng đất đỏ bazan thuận lợi cho phát triển cây ăn quả, cây dược liệu cao cấp, cây công nghiệp dài ngày. Vùng gò đồi rộng lớn rất hiệu quả trong phát triển gỗ rừng trồng, cây ăn quả, vùng đồng bằng chủ động tưới tiêu thuận lợi cho phát triển nông nghiệp và nhiều loại cây trồng ngắn ngày, cho giá trị cao, sản lượng lớn. Vùng cát ven biển có độ ẩm lý tưởng cho phát triển nông nghiệp công nghệ cao và nuôi trồng thủy hải sản.

Thứ ba, Quảng Trị là một địa phương ven biển, có nguồn cát thạch anh với trữ lượng dự báo khoảng 124 triệu tấn, thành phần SiO2 đạt trên 98%, đây là nguồn nguyên liệu quan trọng để sản xuất các sản phẩm thủy tinh cao cấp và các loại vật liệu xây dựng; Có tiềm năng rất lớn để phát triển năng lượng tái tạo theo chủ trương kêu gọi đầu tư của Chính phủ Việt Nam. Dự kiến tiềm năng phát triển điện gió khoảng 3.000 MW, điện mặt trời khoảng 600 MWp.

Thứ tư, Quảng Trị có tiềm năng và lợi thế rất lớn để phát triển du lịch, đặc biệt là du lịch sinh thái, du lịch biển, du lịch tham quan các di tích lịch sử cách mạng và du lịch tâm linh.

Thời gian qua lãnh tỉnh đã tập trung chỉ đạo, triển khai các giải pháp quảng bá, đối ngoại, xúc tiến thu hút đầu tư, cải thiện môi trường đầu tư bằng nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, cải cách các thủ tục hành chính, cải thiện cơ sở hạ tầng… Nhờ cơ chế chính sách ưu đãi, môi trường đầu tư thông thoáng, cởi mở, cùng với sự ủng hộ mạnh mẽ của Chính phủ, Quảng Trị đang và sẽ là điểm đến của các nhà đầu tư trong và ngoài nước.

Để Quảng Trị cất cánh đi lên cùng cả nước, trong thời gian tới, tiếp tục nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng bộ; hiệu lực, hiệu quả quản lý điều hành của chính quyền các cấp; tranh thủ thời cơ, vận hội mới; nhân lên sức mạnh đại đoàn kết toàn dân; phát huy dân chủ, sức sáng tạo và khả năng cống hiến của cán bộ, nhân dân và cộng đồng doanh nghiệp.

Tập trung giải quyết đồng bộ nhiệm vụ tái cơ cấu nền kinh tế tỉnh gắn với chuyển đổi mô hình tăng trưởng; coi phát triển nông nghiệp và xây dựng nông thôn mới là nền tảng, chuyển mạnh nền nông nghiệp sang sản xuất hàng hóa, phát triển công nghiệp dựa vào tiềm năng, thế mạnh, nhất là công nghiệp năng lượng. Tập trung phát triển ngành du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn.

Cần có các giải pháp cụ thể để đẩy mạnh và nâng cao chất lượng, hiệu quả của công tác cải cách hành chính, cải thiện môi trường đầu tư sản xuất, kinh doanh và nâng cao chỉ số năng lực cạnh tranh để Quảng Trị trở thành điểm đến hấp dẫn của các nhà đầu tư. Tăng cường hội nhập, mở rộng quan hệ hợp tác kinh tế quốc tế. Tăng cường ứng dụng tiến bộ khoa học - công nghệ, chăm lo phát triển văn hóa - xã hội, quan tâm bảo vệ môi trường, sử dụng có hiệu quả tài nguyên đảm bảo cho phát triển nhanh và bền vững. Đồng thời nâng cao chất lượng nguồn nhân lực đáp ứng yêu cầu phát triển của tỉnh nhà trong thời kỳ hội nhập.

Phấn khởi trước những thành tựu đạt được sau 30 năm lập lại tỉnh nhưng chúng ta không được thỏa mãn mà cần phải tiếp tục phấn đấu, trước mắt là phấn đấu thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XVI, tạo tiền đề vững chắc để tiếp tục đưa Quảng Trị tiến lên trở thành tỉnh phát triển khá so với các tỉnh trong khu vực. Với bề dày truyền thống của một vùng đất anh hùng, tin tưởng rằng Quảng Trị chúng ta sẽ vượt qua khó khăn, vững bước đi lên cùng cả nước.

PV: Xin trân trọng cám ơn đồng chí.

P.V (thực hiện

18/3/2019

• Nguyễn Đức Chính - Phó Bí Thư Tỉnh Ủy, Chủ Tịch Ubnd Tỉnh Quảng Trị

LTS: Kỷ niệm 60 năm ngày truyền thống Bộ đội Biên phòng và 30 năm ngày Biên phòng toàn dân, Cửa Việt xuất bản số báo chuyên đề về những người lính quân hàm xanh. Chuyên mục SK&BL trân trọng đăng bài diễn văn tại Lễ kỷ niệm do đồng chí Nguyễn Đức Chính, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Trị trình bày. Đầu đề do Tòa soạn đặt.

Trong không khí vui tươi, phấn khởi, tràn đầy niềm tin của những ngày đầu xuân Kỷ Hợi, hôm nay, Tỉnh ủy, HĐND, UBND, Ủy ban MTTQVN tỉnh long trọng tổ chức Lễ kỷ niệm 60 năm ngày truyền thống Bộ đội Biên phòng và 30 năm “Ngày Biên phòng toàn dân”;

Thay mặt Tỉnh ủy, HĐND, UBND, Ủy ban MTTQVN tỉnh, tôi xin gửi đến các đồng chí đại biểu, các vị khách quý, các thế hệ cán bộ, chiến sĩ Bộ đội Biên phòng và toàn thể nhân dân trong tỉnh lời chúc mừng nồng nhiệt nhất; chúc các đồng chí mạnh khoẻ, hạnh phúc và thành công.

Kính thưa quý vị đại biểu, thưa đồng bào, đồng chí!

Lãnh thổ quốc gia Việt Nam được hình thành và tồn tại suốt hàng nghìn năm lịch sử; các thế hệ người Việt Nam đã phải chịu nhiều hy sinh, mất mát để bảo vệ độc lập chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ thiêng liêng của Tổ quốc.

Từ khi Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời, một trang mới trong lịch sử dân tộc đã mở ra. Đảng đã lãnh đạo toàn dân ta đánh đuổi thực dân, đế quốc giành lại non sông đất nước và đưa cả nước đi lên chủ nghĩa xã hội.

Kết thúc 9 năm kháng chiến chống thực dân Pháp đầy hy sinh và anh dũng, ngày 20/7/1954, Hiệp định Giơ-ne-vơ được ký kết, hòa bình được lập lại. Cách mạng nước ta chuyển sang giai đoạn mới với hai nhiệm vụ chiến lược là xây dựng CNXH ở miền Bắc và đấu tranh thống nhất nước nhà. Để có một lực lượng vũ trang thống nhất, chuyên trách, vững mạnh về chính trị, chặt chẽ về tổ chức; nắm vững đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước; hiểu biết sâu về pháp luật, có năng lực quản lý, bảo vệ biên giới, giới tuyến, nội địa bằng các biện pháp nghiệp vụ chuyên sâu và khả năng chiến đấu vũ trang giỏi; ngày 19/11/1958, Bộ Chính trị Ban Chấp hành Trung ương Đảng (Khóa II) ra Nghị quyết số 58/NQ-TW và ngày 03/3/1959, Thủ tướng Chính phủ ra Nghị định số 100/TTg về việc thống nhất các đơn vị của Bộ đội quốc phòng, Công an biên phòng, Cảnh sát vũ trang thành Công an nhân dân vũ trang đặt dưới sự lãnh đạo của Bộ Công an.

Tại buổi lễ thành lập lực lượng Công an nhân dân vũ trang ngày 28/3/1959, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã tới dự và huấn thị toàn lực lượng phải: “Đoàn kết cảnh giác - Liêm chính, kiệm cần - Hoàn thành nhiệm vụ - Khắc phục khó khăn - Dũng cảm trước địch - Vì nước quên thân - Trung thành với Đảng - Tận tuỵ với dân”.

Thấm nhuần lời dạy của Người, suốt 60 năm qua, trong những thời kỳ khác nhau của cách mạng, trong chiến tranh cũng như trong hoà bình, cán bộ, chiến sĩ Bộ đội Biên phòng không một chút lơ là mất cảnh giác, luôn làm tròn nhiệm vụ được Đảng, nhà nước giao. Đó là những năm tháng người lính biên phòng bám trụ tại những vùng đất xa xôi, hiểm trở, thiếu thốn mọi mặt... Lớp lớp cán bộ, chiến sĩ Bộ đội Biên phòng đã nêu cao ý chí tự lực, tự cường, tinh thần quyết thắng vượt lên tất cả, đứng vững nơi tuyến đầu biên giới, biển đảo của Tổ quốc. Kiên quyết, chủ động tiến công, cùng toàn quân và toàn dân chiến thắng mọi kẻ thù, lập nên những chiến công xuất sắc.

Lật lại những trang sử của lực lượng Bộ đội Biên phòng, chúng ta còn mãi ghi nhớ những năm tháng tiểu phỉ và truy bắt thám báo biệt kích, những cuộc truy lùng - triệt phá các vụ án tình báo, gián điệp, các tổ chức phản động. Khó có thể quên được chí khí quật cường, dũng cảm, sáng tạo của những chiến sĩ An ninh vũ trang nằm trong lòng địch để đánh địch; hay hình ảnh hiên ngang của người chiến sĩ Công an vũ trang nơi đầu cầu giới tuyến Hiền Lương, sông Bến Hải trong những năm tháng đánh Mỹ và tham gia chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước.

Những hình ảnh đó tiếp tục được tỏa sáng trong những ngày hòa bình vẫn thường trực chiến đấu truy quét tàn quân FULRO, chiến đấu bảo vệ chủ quyền lãnh thổ tuyến biên giới phía Tây Nam và biên giới phía Bắc, làm tròn nhiệm vụ quốc tế với nước bạn Lào và Campuchia.

Bước vào thời kỳ đổi mới, Bộ đội Biên phòng luôn là lực lượng nòng cốt ở khu vực biên giới, biển đảo để bảo vệ vững chắc chủ quyền lãnh thổ quốc gia; tích cực xây dựng phòng tuyến nhân dân làm nền tảng xây dựng và bảo vệ biên giới, bảo vệ Tổ quốc. Lực lượng Bộ đội Biên phòng đã phối hợp chặt chẽ và tích cực tham mưu cho cấp uỷ, chính quyền địa phương, các ban ngành đẩy mạnh công tác tuyên truyền đường lối chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của nhà nước, các Hiệp định, Quy chế biên giới, vùng biển... không ngừng nâng cao nhận thức cho quần chúng nhân dân về chủ quyền lãnh thổ, an ninh biên giới quốc gia. Củng cố niềm tin của nhân dân vào Đảng, Nhà nước, nêu cao ý thức cảnh giác phòng chống âm mưu “Diễn biến hòa bình” của các thế lực thù địch hòng kích động chia rẽ khối đại đoàn kết dân tộc. Thông qua công tác tham mưu, củng cố cơ sở chính trị, vai trò lãnh đạo của tổ chức Đảng, năng lực quản lý điều hành của chính quyền địa phương khu vực biên giới, biển đảo ngày càng đi vào nề nếp, phát huy được sức mạnh của cơ chế “Đảng lãnh đạo, chính quyền quản lý điều hành, nhân dân làm chủ” trong thực hiện các chủ trương phát triển kinh tế xã hội, củng cố quốc phòng an ninh ở địa phương.

Trên chặng đường 60 năm lịch sử vẻ vang đó, lực lượng Bộ đội Biên phòng đã kế thừa và phát huy truyền thống vẻ vang của Dân tộc, của Quân đội, của Công an để xây dựng nên những trang sử hào hùng, truyền thống tốt đẹp, đó là: “Tận trung với Đảng, tận hiếu với dân, sẵn sàng hy sinh vì sự nghiệp bảo vệ Đảng, bảo vệ tổ quốc, kiên quyết vượt qua mọi khó khăn gian khổ. Chiến đấu dũng cảm, mưu trí, đấu tranh bền bỉ, sắc bén; công tác tận tụy, sáng tạo; nội bộ đoàn kết nhất trí, hợp đồng chặt chẽ với các ngành và các lực lượng vũ trang nhân dân khác; gắn bó máu thịt với đồng bào các dân tộc; nêu cao tinh thần quốc tế trong sáng, quyết thắng mọi kẻ thù, hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ”. Lực lượng Bộ đội Biên phòng đã 02 lần được Đảng, Nhà nước ghi nhận, tuyên dương danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân; 01 Huân chương Sao vàng, 03 Huân chương Hồ Chí Minh, 02 Huân chương Độc lập, 02 Huân chương Quân công cùng với nhiều phần thưởng cao quý khác.

Kính thưa quý vị đại biểu, thưa toàn thể các đồng chí!

Đối với tỉnh ta, Khu Công an nhân dân vũ trang Vĩnh Linh ra đời trên cơ sở Nghị định số 153 ngày 26/4/1959 của Bộ Công an (gồm những đơn vị bảo vệ giới tuyến tạm thời sau hiệp định Giơ-ne-vơ). Đây là tiền thân của lực lượng Bộ đội Biên phòng Quảng Trị ngày nay. Ngay từ những ngày đầu lực lượng mới thành lập, vừa tổ chức bảo vệ biên giới, giới tuyến, bờ biển, nội địa; vừa phải xây dựng đơn vị, vừa phải tìm dân, tìm đất xây dựng địa bàn hoạt động... tuy gặp không ít khó khăn, nhất là các đơn vị miền núi phải hành quân bộ hàng chục ngày đường đi tìm dân, tìm đất trên các vùng rừng núi biên cương hẻo lánh, hiểm trở, song cán bộ chiến sĩ đã đoàn kết một lòng, thương yêu giúp đỡ nhau, khắc phục khó khăn, thiếu thốn để xây dựng nhà cửa, đồn, trạm, đẩy mạnh tăng gia sản xuất bảo đảm sinh hoạt để hoàn thành nhiệm vụ. Mặt khác, cuộc đấu tranh bảo vệ giới tuyến quân sự tạm thời tuy thầm lặng nhưng hết sức gay go, quyết liệt trên nhiều mặt. Công an nhân dân vũ trang Vĩnh Linh đã vượt qua muôn vàn gian lao thử thách, ngoan cường dũng cảm trong chiến đấu, mềm dẻo, linh hoạt trong thực hiện các nguyên tắc, phương châm đối sách, mưu trí, bền bỉ trong đấu tranh chính trị với kẻ thù và các loại đối tượng, bám trụ kiên cường trên mảnh đất “Vĩnh Linh luỹ thép” gắn bó máu thịt với đảng bộ, chính quyền và nhân dân địa phương. Xây dựng phòng tuyến nhân dân vững chắc bảo vệ chủ quyền biên giới, giới tuyến, bờ biển, nội địa làm tròn nghĩa vụ của hậu phương lớn Miền Bắc đối với tiền tuyến lớn Miền Nam.

Cùng với Công an nhân dân vũ trang Vĩnh Linh, An ninh vũ trang Quảng Trị ra đời do yêu cầu, nhiệm vụ bảo vệ các tổ chức đảng ở phía nam giới tuyến; đồng thời, chiến đấu bảo vệ và mở rộng vùng giải phóng, diệt ác, trừ gian, hỗ trợ phong trào cách mạng của quần chúng, tham gia với các lực lượng vũ trang để giải phóng Quảng Trị. Tháng 5/1959, trước yêu cầu của Tỉnh ủy Quảng Trị, Quân khu 4 và Khu ủy Vĩnh Linh đã chuyển giao 12 đồng chí cán bộ quân đội vào làm nòng cốt, lấy phiên hiệu Đội 59 có nhiệm vụ: Bảo vệ cơ quan Tỉnh ủy và cán bộ Tỉnh ủy đi công tác, tổ chức nắm tình hình địch, diệt ác, trừ gian, hỗ trợ phong trào đấu tranh chính trị của quần chúng; và đây chính là những đơn vị tiền thân của lực lượng an ninh vũ trang Quảng Trị. Theo thời gian, lực lượng an ninh vũ trang Quảng Trị từng bước lớn mạnh, trực tiếp tham gia nhiều trận đánh, tiêu diệt địch và đóng góp nhiều chiến công trong sự nghiệp giải phóng quê hương. Trong suốt chặng đường lịch sử, được sự lãnh đạo trực tiếp của Đảng bộ, sự cưu mang đùm bọc của nhân dân, sự giúp đỡ của các lực lượng, đặc biệt là sự chi viện rất to lớn kịp thời của Đảng bộ và quân dân Vĩnh Linh, Quảng Bình, Bộ Tư lệnh Công an nhân dân vũ trang, lực lượng An ninh vũ trang Quảng Trị (trong vùng tạm chiến) đã kề vai sát cánh, chịu đựng muôn vàn khó khăn, gian khổ và hy sinh; một lòng, một dạ kiên trung, bất khuất, chỉ biết “Còn Đảng là còn mình”, vừa chiến đấu vừa xây dựng và trưởng thành, xứng đáng là lực lượng tin cậy của Đảng, góp phần cùng quân dân Quảng Trị làm nên những chiến công hiển hách.

Sau ngày miền Nam hoàn toàn giải phóng, Công an nhân dân vũ trang Quảng Bình, Vĩnh Linh, An ninh vũ trang Quảng Trị, Thừa Thiên được hợp nhất thành Công an nhân dân vũ trang Bình Trị Thiên. Với biên chế tổ chức mới, lực lượng Công an nhân dân vũ trang Bình Trị Thiên đã nhanh chóng ổn định tổ chức, triển khai lực lượng thành lập các đồn, trạm ở những vùng vừa mới được giải phóng. Củng cố, xây dựng chính quyền địa phương, xây dựng hệ thống chính trị của đảng, chính quyền thôn, bản trên 2 tuyến biên giới, tăng cường các biện pháp nghiệp vụ nắm tình hình, phát hiện, trừng trị nhiều đối tượng chống phá cách mạng, phòng chống xâm nhập, vượt biển trốn ra nước ngoài trái phép. Khi tuyến biên giới Tây Nam và phía Bắc xảy ra chiến tranh xâm lược, lực lượng Công an nhân dân vũ trang Bình Trị Thiên đã có hàng trăm cán bộ chiến sĩ lên đường chi viện cho biên giới Tây Nam và phía Bắc… Với những thành tích đặc biệt xuất sắc, ngày 19/12/1979 lực lượng Công an nhân dân vũ trang Bình Trị Thiên đã được Đảng và Nhà nước tuyên dương đơn vị “Anh hùng lực lượng vũ trang Nhân dân”.

Năm 1989, tỉnh Quảng Trị được lập lại trong hoàn cảnh cơ sở vật chất, mọi yêu cầu đảm bảo đều thiếu thốn, nhưng cán bộ chiến sĩ đã nêu cao ý thức trách nhiệm, tinh thần tự lực, tự cường phát huy truyền thống của đơn vị, của tỉnh nhà đoàn kết nhất trí, chịu đựng gian khổ, khắc phục khó khăn ra sức xây dựng đơn vị vững mạnh về mọi mặt để hoàn thành nhiệm vụ được giao với chất lượng cao nhất. Trong mọi hoạt động, công tác, Bộ đội Biên phòng tỉnh luôn thực hiện đúng vai trò là lực lượng chuyên trách, làm nòng cốt trong sự nghiệp bảo vệ biên giới, biển đảo của Tổ quốc. Lực lượng Bộ đội Biên phòng tỉnh đã tập trung phát huy sức mạnh tổng hợp của các biện pháp công tác biên phòng, trong đó xác định công tác trinh sát là mũi nhọn, công tác vận động quần chúng là cơ bản, công tác tuần tra vũ trang là quan trọng, kết hợp chặt chẽ an ninh, quốc phòng và đối ngoại, lấy xây dựng nền biên phòng toàn dân làm cơ sở nền tảng, tích cực tham gia phát triển kinh tế, xã hội, xoá đói, giảm nghèo ở khu vực biên giới với giúp đỡ nhân dân, khắc phục hậu quả thiên tai... Kết hợp chặt chẽ giữa xây dựng và bảo vệ biên giới với thực hiện phương châm bảo vệ biên giới từ xa, vươn ra bảo vệ chủ quyền các vùng biển, đảo. Phát huy truyền thống chủ động tiến công kẻ địch, tháng 2/1990, Bộ đội Biên phòng tỉnh đã đập tan kế hoạch “Vượt sóng” của tổ chức phản động người Việt do Đặng Văn Thanh ở Thái Lan cầm đầu, lập nên chiến công mới. Trong quá trình công tác, Bộ đội Biên phòng tỉnh thường xuyên và không ngừng đổi mới, nâng cao chất lượng các hoạt động nghiệp vụ để đấu tranh với các đối tượng phản động, tội phạm; hàng trăm chuyên án, vụ án, vụ việc được ngăn chặn, đấu tranh thành công trong những năm qua đã khẳng định được tinh thần dũng cảm, quyết tâm, sáng tạo mưu trí, chủ động vượt qua gian khổ, khó khăn của cán bộ, chiến sĩ Bộ đội Biên phòng Quảng Trị đối với nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền lãnh thổ quốc gia.

Thực hiện đường lối đổi mới của Đảng; chấp hành sự lãnh đạo, chỉ đạo trực tiếp của Đảng ủy - Bộ Tư lệnh Bộ đội Biên phòng, Tỉnh ủy, Ủy ban nhân dân tỉnh, xuất phát từ yêu cầu nhiệm vụ mới của công tác biên phòng, Bộ đội Biên phòng tỉnh đã tích cực nghiên cứu, đổi mới toàn diện các biện pháp. Trong đó, tập trung đổi mới tư duy lý luận về công tác biên phòng; đối sách đấu tranh với các loại đối tượng; bố trí, sử dụng lực lượng, phương tiện bảo vệ biên giới; hình thức, biện pháp phối hợp với các ngành, các lực lượng trong bảo vệ biên giới quốc gia. Nhờ vậy, Bộ đội Biên phòng tỉnh đã hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao, phục vụ tốt chủ trương mở cửa, hội nhập quốc tế của Đảng, Nhà nước và địa phương trong tình hình mới.

Kính thưa quí vị đại biểu, thưa các đồng chí!

Nhận thức rõ vị trí, tầm quan trọng của nhiệm vụ xây dựng, quản lý, bảo vệ chủ quyền, an ninh biên giới quốc gia trong tình hình mới; Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo các cấp ủy Đảng, chính quyền, các ngành, đoàn thể địa phương tổ chức quán triệt sâu sắc đường lối chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của nhà nước về nhiệm vụ quốc phòng, an ninh trong tình hình mới. Đồng thời, cụ thể hóa 5 nội dung “Ngày Biên phòng” vào nghị quỵết lãnh đạo nhiệm kỳ, hàng năm và các chương trình kế hoạch phát triển kinh tế, văn hóa xã hội của địa phương. Trong quá trình lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện “Ngày Biên phòng toàn dân” Tỉnh ủy, UBND tỉnh không ngừng quan tâm nâng cao chất lượng, đồng thời huy động tối đa các nguồn lực để xây dựng, quản lý và bảo vệ chủ quyền, an ninh biên giới, vùng biển thuộc tỉnh.

Qua 30 năm thực hiện “Ngày Biên phòng toàn dân” trên địa bàn tỉnh, đã cho thấy chuyển biến về nhận thức, trách nhiệm của cán bộ, nhân dân về biên giới lãnh thổ không ngừng được nâng lên. Xuất hiện nhiều phong trào, mô hình nhân dân tham gia xây dựng, quản lý, bảo vệ biên giới, biển, đảo mang ý nghĩa chính trị sâu sắc, hiệu quả thiết thực, đã huy động được sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị tham gia xây dựng và bảo vệ vững chắc chủ quyền biên giới, vùng biển, đảo của tỉnh. Mặt khác, các hoạt động “Ngày Biên phòng toàn dân” được triển khai trong những năm qua đã góp phần cổ vũ, động viên lực lượng Bộ đội Biên phòng và nhân dân khu vực biên giới của tỉnh nỗ lực vượt qua khó khăn để quản lý, bảo vệ chủ quyền thiêng liêng của Tổ quốc trong tình hình mới; tạo môi trường thuận lợi cho nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, xây dựng tỉnh nhà ngày càng giàu đẹp.

Kính thưa quí vị đại biểu, thưa các đồng chí!

Trải qua 60 năm chiến đấu, xây dựng và trưởng thành, cán bộ chiến sĩ lực lượng Công an nhân dân vũ trang nay là Bộ đội Biên phòng đã phải vượt qua muôn vàn khó khăn gian khổ, nhiều tấm gương anh dũng hy sinh trong sự nghiệp bảo vệ toàn vẹn chủ quyền biên giới, lãnh thổ của Tổ quốc. Ghi nhận chiến công và những thành tích to lớn của lực lượng Bộ đội Biên phòng tỉnh Quảng Trị: Đảng, Nhà nước đã phong tặng danh hiệu cao qúy “Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân” cho 8 tập thể và 14 cá nhân (trong đó Đồn Biên phòng 605 - Cù Bai 2 lần được tuyên dương; Đồn Biên phòng 617 - Tam Thanh được phong tặng trong thời kỳ đổi mới); Lực lượng Bộ đội Biên phòng tỉnh được phong tặng danh hiệu “Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân” năm 1979; Chủ tịch nước tặng Huân chương Bảo vệ Tổ quốc hạng Ba cho Cán bộ, chiến sĩ Bộ đội Biên phòng Quảng Trị; Nhiều tập thể, cá nhân được tặng thưởng Huân, Huy chương, Kỷ niệm chương, bằng khen, giấy khen và các danh hiệu cao quý khác…

Trong chặng đường xây dựng, phấn đấu và trưởng thành của lực lượng Bộ đội Biên phòng cả nước; Bộ đội biên phòng Quảng Trị luôn xứng đáng là một bộ phận quan trọng trong đội hình chung của lực lượng vũ trang tỉnh nhà. Bên cạnh đó, qua 30 năm thực hiện “Ngày Biên phòng toàn dân” đã tiếp tục khẳng định vai trò vô cùng to lớn của mọi tầng lớp nhân dân đối với sự nghiệp bảo vệ chủ quyền lãnh thổ của Tổ quốc; khẳng định đường lối đúng đắn của Đảng, Nhà nước ta trong phát huy sức mạnh của quần chúng vào công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới.

Tại Lễ kỷ niệm hôm nay, Đảng bộ, Chính quyền và nhân dân tỉnh Quảng Trị ghi nhận, biểu dương những chiến công Bộ đội Biên phòng tỉnh đã nỗ lực phấn đấu giành được trong suốt chặng đường 60 năm qua. Xin được bày tỏ lòng biết ơn đối với các anh hùng, liệt sĩ, các thương binh, bệnh binh của lực lượng Bộ đội Biên phòng đã không tiếc máu xương cống hiến cho sự nghiệp bảo vệ biên giới, biển đảo thiêng liêng của Tổ quốc.

Kính thưa quí vị đại biểu, thưa các đồng chí!

Trong những năm tới, đất nước ta nói chung, tỉnh ta nói riêng sẽ tiếp tục phát triển nhanh chóng về mọi mặt; chúng ta phấn khởi, tự hào về những thành tựu đã đạt được, đồng thời cũng phải nhận thức đầy đủ những khó khăn, thách thức trong thời gian tới, đó là: Tình hình thế giới và khu vực tiềm ẩn nhiều yếu tố gây mất ổn định, chủ nghĩa đế quốc và các thế lực thù địch vẫn ráo riết thực hiện chiến lược “Diễn biến hoà bình”, bạo loạn lật đổ nhằm chống phá cách mạng nước ta với phương thức, thủ đoạn tinh vi, xảo quyệt hơn; tình hình tranh chấp chủ quyền biển đảo vẫn tiềm ẩn nhiều vấn đề khó khăn, phức tạp; Tình hình trên hai tuyến biên giới của tỉnh sẽ có những vấn đề phức tạp mới nảy sinh.

Phát huy truyền thống vẻ vang 60 năm chiến đấu, xây dựng, trưởng thành của lực lượng Bộ đội Biên phòng và kết quả 30 năm thực hiện “Ngày biên phòng toàn dân”, trong thời gian tới, các cấp, các ngành trong toàn tỉnh cần tập trung thực hiện tốt một số nhiệm vụ sau đây:

Thứ nhất, Đảng ủy, Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh phải quán triệt và nắm vững tình hình nhiệm vụ được giao; tập trung lãnh đạo, chỉ huy làm tốt công tác nắm và dự báo tình hình; chủ động tham mưu cho Tỉnh ủy, Ủy ban nhân dân tỉnh các chủ trương, giải pháp quản lý nhà nước ở khu vực biên giới và trên biển có hiệu quả, sát thực tế, đúng pháp luật. Trước mắt là tham mưu việc quán triệt, phổ biến Nghị quyết số 33-NQ/TW của Bộ Chính trị Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa XII) về chiến lược bảo vệ biên giới quốc gia đến các tầng lớp nhân dân, trước hết là nhân dân khu vực biên giới biển, đảo của tỉnh.

Thứ hai, duy trì nghiêm túc các chế độ sẵn sàng chiến đấu; đẩy mạnh thực hiện đồng bộ, toàn diện các biện pháp công tác Biên phòng. Phối hợp, hiệp đồng chặt chẽ với các lực lượng, nắm chắc tình hình, đấu tranh có hiệu quả với các hoạt động tình báo, gián điệp và các loại tội phạm khác ở khu vực biên giới, trên biển; chủ động và tích cực tham gia phòng chống thiên tai, cứu hộ cứu nạn.

Thứ ba, phối hợp chặt chẽ với cấp ủy Đảng, chính quyền địa phương, các lực lượng đứng chân trên địa bàn làm tốt công tác vận động quần chúng; tập trung nguồn lực cho nâng cao chất lượng của các phong trào quần chúng bảo vệ biên giới đã phát động để xây dựng thế trận biên phòng toàn dân vững mạnh.

Thứ tư, Cấp ủy, chính quyền các địa phương; lãnh đạo các ngành, các cơ quan, đơn vị; chỉ huy các lực lượng vũ trang trong tỉnh cần chủ động và tăng cường tuyên truyền, giáo dục nâng cao nhận thức cho cán bộ và nhân dân góp phần nâng cao trách nhiệm của nhân dân trong bảo vệ chủ quyền toàn vẹn lãnh thổ của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.

Thứ năm, trong khả năng và thẩm quyền của mình, Ủy ban nhân dân các cấp, lãnh đạo các cơ quan, đơn vị cần có sự quan tâm hỗ trợ, tạo điều kiện cho lực lượng Bộ đội Biên phòng tổ chức và không ngừng nâng cao chất lượng các hoạt động quản lý và bảo vệ biên giới sát với tình hình đặt ra. Đồng thời, quan tâm thúc đẩy phát triển các phong trào, các mô hình quần chúng tham gia bảo vệ biên giới đã phát động tại địa phương để xây dựng nền Biên phòng toàn dân phát triển vững chắc.

Cán bộ và nhân dân tỉnh nhà luôn đặt trọn niềm tin yêu vào lực lượng Bộ đội Biên phòng tỉnh và tin tưởng rằng: Dù trong bất cứ điều kiện, hoàn cảnh nào lực lượng Bộ đội Biên phòng tỉnh cũng phát huy truyền thống 60 năm chiến đấu và trưởng thành, phấn đấu hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ, góp phần thực hiện thắng lợi sự nghiệp xây dựng và bảo vệ vững chắc chủ quyền biên giới quốc gia, đóng góp công sức xây dựng tỉnh Quảng Trị anh hùng ngày càng phát triển vững mạnh, giàu đẹp; xứng đáng với lòng tin của Đảng của nhân dân.

Một lần nữa, thay mặt Tỉnh ủy, HĐND, UBND và UBMTTQVN tỉnh, cảm ơn và chúc quý vị đại biểu, cùng toàn thể đồng bào, đồng chí mạnh khoẻ, hạnh phúc và thành đạt.

Chúc lực lượng Bộ đội Biên phòng nói chung và Bộ đội Biên phòng tỉnh nhà thu được nhiều thành tích mới!

Xin trân trọng cảm ơn!

N.Đ.C

1/10/2018

• Bắc Hà

TCCV Online - Chế độ dân chủ xã hội chủ nghĩa (XHCN) ở Việt Nam ngày nay do Chủ tịch Hồ Chí Minh và Đảng Cộng sản Việt Nam khởi xướng. Bản chất của chế độ đó là quyền làm chủ của nhân dân gắn liền với bảo vệ độc lập dân tộc do Đảng Cộng sản Việt Nam lãnh đạo theo con đường của Chủ nghĩa Mác-Lênin.

 Tư tưởng đó xuyên suốt các giai đoạn cách mạng Việt Nam từ khi Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời (năm 1930), qua các cuộc kháng chiến chống thực dân, đế quốc xâm lược cho đến ngày nay-sự nghiệp xây dựng đất nước, hội nhập quốc tế. Thế nhưng, vì những mục tiêu xấu độc, trên internet, mạng xã hội (MXH) có kẻ cho rằng “Nhà nước Việt Nam theo mô hình Xô viết”, chế độ “độc tài toàn trị'', ''lệ thuộc vào nước ngoài''... Vậy lịch sử và thực tiễn chế độ xã hội XHCN ở Việt Nam đã vận động và phát triển như thế nào?

Cương lĩnh đầu tiên của Đảng Cộng sản Việt Nam do Chủ tịch Hồ Chí Minh khởi thảo-Chính cương vắn tắt của Đảng (năm 1930)-xác định mục tiêu trước mắt của Đảng Cộng sản Việt Nam là: “Làm tư sản dân quyền cách mạng và thổ địa cách mạng để đi tới xã hội cộng sản”. Về xã hội: “Dân chúng được tự do tổ chức; nam, nữ bình quyền”… Về chính trị: “Đánh đổ đế quốc chủ nghĩa Pháp và bọn phong kiến; làm cho nước Việt Nam hoàn toàn độc lập”…

Sau thắng lợi của cuộc Cách mạng Tháng Tám, trong Tuyên ngôn Độc lập ngày 2-9-1945, tư tưởng gắn chế độ dân chủ với nền độc lập dân tộc được Chủ tịch Hồ Chí Minh nâng cao từ những giá trị tư tưởng lớn trong Tuyên ngôn Độc lập của Hoa Kỳ (năm 1776) và Tuyên ngôn Nhân quyền và Dân quyền của Pháp (năm 1789). Chủ tịch Hồ Chí Minh viết: “Tất cả mọi người đều sinh ra có quyền bình đẳng. Tạo hóa cho họ những quyền không ai có thể xâm phạm được; trong những quyền ấy, có quyền được sống, quyền tự do và quyền mưu cầu hạnh phúc”… “Suy rộng ra, câu ấy có ý nghĩa là: Tất cả các dân tộc trên thế giới đều sinh ra bình đẳng; dân tộc nào cũng có quyền sống, quyền sung sướng và quyền tự do. Đó là những lẽ phải không ai chối cãi được”.

Vào năm 1966, giữa lúc cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước của nhân dân Việt Nam đang ở giai đoạn quyết liệt, kế thừa, phát triển tư tưởng gắn liền chế độ dân chủ với độc lập dân tộc, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã khái quát một chân lý thời đại: “Không có gì quý hơn độc lập, tự do”!

Sau khi đất nước được hoàn toàn giải phóng, Bắc-Nam sum họp một nhà (năm 1975), mục tiêu của Đảng Cộng sản Việt Nam là “Dân giàu, nước mạnh”. Tuy nhiên, nhận thức về chế độ dân chủ có lúc cũng phạm những sai lầm. Thời kỳ từ khi đất nước được hoàn toàn giải phóng đến trước Đại hội VI (1975-1985), Đảng Cộng sản Việt Nam chủ trương xây dựng xã hội theo mô hình cũ của CNXH. Về chính trị, đó là xây dựng “Nhà nước chuyên chính vô sản”; về kinh tế đó là xây dựng “nền kinh tế kế hoạch hóa, tập trung” với hai thành phần duy nhất là kinh tế tập thể và kinh tế nhà nước. Do đó, nhiều quyền về chính trị, kinh tế của người dân không được tôn trọng, bảo đảm.

Từ Đại hội VI (năm 1986) đến Đại hội XI (năm 2011) và Đại hội XII (năm 2016), Đảng Cộng sản Việt Nam đã chuyển sang đường lối đổi mới. Mục tiêu của Đảng Cộng sản Việt Nam là xây dựng chế độ XHCN gắn với độc lập dân tộc. “Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội (Bổ sung, phát triển năm 2011)” được Đại hội XI của Đảng thông qua, xác định mục tiêu tổng quát của Đảng Cộng sản Việt Nam và dân tộc Việt Nam là xây dựng xã hội: Dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh; do nhân dân làm chủ; con người có cuộc sống ấm no, tự do, hạnh phúc, có điều kiện phát triển toàn diện;… có Nhà nước pháp quyền XHCN của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân do Đảng Cộng sản lãnh đạo; có quan hệ hữu nghị và hợp tác với các nước trên thế giới.

Thể chế hóa Cương lĩnh của Đảng Cộng sản Việt Nam năm 2011, Hiến pháp năm 2013 quy định cụ thể hơn các quyền con người, quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân. Có thể khẳng định Hiến pháp năm 2013 và hệ thống pháp luật của Việt Nam không chỉ tương thích với pháp luật quốc tế mà còn tiên tiến hơn nhiều quốc gia, trong đó có việc ký kết các công ước quốc tế về quyền con người. Thực tế, có quốc gia phát triển cao nhưng chưa phê chuẩn “Công ước quốc tế về các quyền kinh tế, xã hội và văn hóa”, hoặc có quốc gia không gia nhập “Công ước quốc tế về các quyền dân sự và chính trị”. Trong khi đó, Việt Nam đã gia nhập cả hai công ước nói trên.

Không phải ngẫu nhiên Điều 4, Hiến pháp 2013 quy định Đảng Cộng sản Việt Nam là lực lượng lãnh đạo xã hội và Nhà nước. Lịch sử hơn 80 năm, từ khi ra đời đến nay (1930-2018), Đảng Cộng sản Việt Nam là đảng chính trị duy nhất lãnh đạo cuộc đấu tranh giành và bảo vệ độc lập dân tộc của nhân dân Việt Nam; đồng thời, cũng là tổ chức chính trị dẫn dắt dân tộc Việt Nam sớm đi vào trào lưu văn minh của nhân loại.

Đại hội XII của Đảng xác định đường lối đối ngoại, quan hệ quốc tế của Việt Nam là “Bảo đảm lợi ích tối cao của quốc gia-dân tộc, trên cơ sở các nguyên tắc cơ bản của luật pháp quốc tế, bình đẳng và cùng có lợi, thực hiện nhất quán đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, hòa bình, hợp tác và phát triển... Trên cơ sở vừa hợp tác, vừa đấu tranh, nhằm phục vụ mục tiêu giữ vững hòa bình, ổn định, tranh thủ tối đa các nguồn lực bên ngoài để phát triển đất nước”(1).

Trong giai đoạn 1989-1991, Việt Nam luôn phải đối diện với nhiều nguy cơ, thách thức, việc xác định “đối tác”, “đối tượng” của cách mạng là vấn đề chính trị mới và nhạy cảm. Hội nghị Trung ương 8, khóa IX của Đảng đề ra “Chiến lược bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới”. Trên tinh thần thêm bạn, bớt thù, phân hóa, cô lập các thế lực thù địch, Đảng Cộng sản Việt Nam xác định “đối tác” và “đối tượng” của cách mạng Việt Nam có nguyên tắc và linh hoạt: “Những ai chủ trương tôn trọng độc lập, chủ quyền, thiết lập và mở rộng quan hệ hữu nghị và hợp tác bình đẳng, cùng có lợi với Việt Nam đều là đối tác của chúng ta. Bất kể thế lực nào có âm mưu và hành động chống phá mục tiêu của nước ta trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc đều là đối tượng đấu tranh…”, trong đối tác có thể có đối tượng và ngược lại. Như vậy, thay vì quan điểm chính trị trong thời kỳ chiến tranh lạnh-lấy ý thức hệ làm tiêu chí “bạn”, “thù”, thì nay Đảng Cộng sản Việt Nam lấy lợi ích quốc gia, dân tộc làm tiêu chí bạn-thù. Đồng thời, lấy nguyên tắc tôn trọng chế độ chính trị, hai bên cùng có lợi làm tiêu chí để hợp tác với các quốc gia không phân biệt chế độ chính trị, ý thức hệ.

Ngày nay, sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc đặt trong bối cảnh chính trị quốc tế, khu vực và sự ra đời của internet, MXH, nguy cơ những cuộc chiến tranh xâm lược bằng vũ trang cổ điển dường như giảm đi, thì nguy cơ mất chế độ xã hội từ những chiến lược “mềm”-chiến lược “diễn biến hòa bình” với thủ đoạn lợi dụng internet, MXH có xu hướng tăng lên. Ứng phó với cuộc chiến này, vũ khí của chúng ta không chỉ bằng công tác tư tưởng, chính trị, mà còn bằng pháp luật và các chế tài theo luật định.

Các thế lực thù địch trong và ngoài nước gần đây đã tăng cường hoạt động nhằm từng bước chuyển hóa chế độ xã hội ở Việt Nam sang con đường tư bản chủ nghĩa. Những vụ án liên quan đến tội “lợi dụng quyền tự do ngôn luận…” gần đây là một ví dụ. Chẳng hạn, Tòa án Nhân dân (TAND) tỉnh Nghệ An xét xử sơ thẩm bị cáo Lê Đình Lượng về tội “Hoạt động nhằm lật đổ chính quyền nhân dân” (ngày 16-8-2018). Trước đó, vụ Trần Thị Nga (Hà Nam), Nguyễn Ngọc Như Quỳnh (Đà Nẵng) cùng tội danh và cùng thủ đoạn sử dụng internet, MXH để tung tin xuyên tạc chế độ xã hội và Nhà nước Việt Nam. Gần đây nhất, ngày 19-9-2018, TAND tỉnh Hòa Bình xét xử bị cáo Đào Quang Thực về tội danh “Hoạt động nhằm lật đổ chính quyền nhân dân”. Những bản án nghiêm khắc cho các đối tượng chống phá chế độ nói trên để bảo vệ an ninh quốc gia, trật tự công cộng, bảo vệ cuộc sống bình yên cho nhân dân là cần thiết.

Chế độ dân chủ nhân dân, nay là dân chủ XHCN do Chủ tịch Hồ Chí Minh và Đảng Cộng sản Việt Nam khởi xướng. Bản chất của chế độ là bảo đảm quyền làm chủ của nhân dân gắn liền với bảo vệ độc lập dân tộc. Chế độ đó đã trải qua nhiều thời kỳ lịch sử và phát triển cùng với nền văn minh nhân loại. Toàn thể dân tộc Việt Nam không cho phép bất cứ ai, với bất cứ lý do gì để xuyên tạc, bôi nhọ chế độ xã hội mà cả dân tộc đã đổ không biết biết bao nhiêu mồ hôi, xương máu để giành và bảo vệ chế độ đó.

B.H

(1) Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII, NXB Chính trị Quốc gia, 2016, tr.153.