Tại một bệnh viện nhỏ ở ngoại ô thành phố có hai người mẹ đang nằm chữa bệnh. Đó là người mẹ Tóc Vàng và người mẹ Tóc Đen. Họ đều có con trai, hai cậu bé được sinh ra cùng một ngày. Cả hai người mẹ đều cảm thấy hạnh phúc. Họ mơ ước về tương lai của con trai mình.
Tôi muốn con tôi sẽ trở thành một người xuất chúng – Người mẹ Tóc Vàng nói – là một nhạc sỹ hoặc một nhà văn nổi tiếng khắp thế giới. Hoặc sẽ là một nhà điêu khắc làm nên những tác phẩm nghệ thuật sống mãi cùng thế kỷ. Hoặc là một kỹ sư tạo nên một con tàu vũ trụ bay đến ngôi sao xa xôi… Tôi muốn sống vì điều đó.
Còn tôi thì muốn con trai tôi trở thành một người tốt – Người mẹ Tóc Đen nói – Để nó không bao giờ quên mẹ và ngôi nhà thân thuộc, biết yêu Tổ quốc và căm ghét kẻ thù.
Hai người cha hàng ngày đều đến thăm hai người mẹ trẻ. Họ nhìn hồi lâu vào khuôn mặt bé nhỏ của con trai mình, trong mắt họ ánh lên niềm hạnh phúc, sự ngạc nhiên, trìu mến. Sau đó hai người ngồi bên giường vợ mình một lúc lâu và nói thì thầm điều gì đó với họ. Bên chiếc nôi của đứa con mới sinh họ đã mơ ước về tương lai, tất nhiên là về một tương lai hạnh phúc. Một tuần lễ sau, hai người chồng hạnh phúc, bây giờ là những người cha, đưa vợ con mình về nhà.
*
30 năm đã trôi qua. Hai người phụ nữ Tóc Vàng và Tóc Đen lại đến bệnh viện nhỏ năm xưa ở ngoại ô thành phố. Trên mái tóc của họ đã có lốm đốm những sợi bạc, khuôn mặt họ cũng hằn những vết nhăn nhưng hai người phụ nữ trông vẫn đẹp như 30 năm về trước. Họ nhận ra nhau. Cả hai đều được xếp nằm điều trị ở cùng một phòng, nơi mà 30 năm trước họ đã sinh ra những đứa con trai. Họ kể chuyện về cuộc đời mình. Cả hai đều có nhiều niềm vui và cả những nỗi đau khổ lớn lao. Hai người chồng của họ đã hy sinh ngoài mặt trận để bảo vệ Tổ quốc. Nhưng vì một lý do nào đó mà khi kể về cuộc đời của mình họ lại im lặng không nhắc đến những đứa con trai…
Cuối cùng thì người mẹ Tóc Đen đã hỏi:
- Con trai chị trở thành người thế nào?
- Là một nhạc sỹ xuất chúng – Người mẹ Tóc Vàng tự hào trả lời – Bây giờ nó điều khiển một dàn nhạc và biểu diễn tại nhà hát lớn nhất của thành phố chúng tôi. Nó đã rất thành công. Không lẽ chị không biết con trai tôi sao? – Và người mẹ Tóc Vàng nói tên của người nhạc sỹ.
Phải, tất nhiên là người mẹ Tóc Đen biết rõ cái tên đó và nó cũng được nhiều người biết đến. Mới đây bà đã đọc về thành công tuyệt vời của người nhạc sỹ này ở nước ngoài.
- Thế con trai chị là người thế nào? – Người mẹ Tóc Vàng hỏi.
- Nó là người thợ làm bánh mỳ. Vâng, để tôi nói rõ hơn với chị, nó là thợ cơ khí tại nông trang tập thể, rồi sau đó là thợ lái máy gặt đập liên hợp làm việc tại một trang trại chăn nuôi. Ngay từ đầu mùa xuân cho đến cuối thu khi mà tuyết phủ trên mặt đất thì con trai tôi cày xới đất, gieo hạt, thu hoạch và lại cày, gieo hạt một lần nữa rồi lại gặt hái… Chúng tôi sống ở làng quê cách nơi đây 100 cây số. Con trai tôi có hai đứa con, một bé trai 3 tuổi và một bé gái mới sinh gần đây…
- Dẫu sao thì hạnh phúc đã bỏ rơi chị – Người mẹ Tóc Vàng nói – Con trai chị trở thành một người đơn giản chẳng được ai biết đến.
Người mẹ Tóc Đen không nói gì.
Mấy ngày sau, con trai người mẹ Tóc Đen từ làng quê đến thăm mẹ. Anh mặc chiếc áo choàng trắng, ngồi trên chiếc ghế băng trắng, nói thì thầm điều gì đó với mẹ suốt một lúc lâu. Trong đôi mắt của người mẹ Tóc Đen ánh lên niềm vui. Có lẽ, trong những khoảnh khắc đó bà đã quên đi mọi thứ trên thế gian. Bà nắm lấy bàn tay mạnh mẽ rám nắng của con trai trong tay mình và mỉm cười. Khi chia tay mẹ, người con trai, như thể có lỗi, lấy từ trong chiếc túi xách ra những chùm nho, mật ong, bơ đặt lên chiếc bàn nhỏ. “Mẹ hãy khỏe lại nhé” – Anh nói khi tạm biệt và hôn mẹ.
Còn người mẹ Tóc Vàng thì chẳng có ai đến thăm cả. Vào buổi tối sự tĩnh lặng bao trùm căn phòng và người mẹ Tóc Đen lên giường nằm, lặng lẽ mỉm cười với những ý nghĩ của mình, người mẹ Tóc Vàng nói:
- Con trai tôi hiện đang có buổi hòa nhạc… Nếu không phải biểu diễn thì chắc chắn là nó đã đến rồi…
Mấy ngày sau nữa, trước khi trời tối cậu con trai là thợ làm bánh mỳ từ làng quê xa xôi lại đến thăm người mẹ Tóc Đen. Anh vẫn ngồi một lúc lâu trên chiếc ghế băng màu trắng và người mẹ Tóc Vàng nghe thấy họ nói rằng hiện giờ đang là thời vụ, người ta làm việc cả ngày lẫn đêm… Khi chia tay mẹ, người con trai đặt lên chiếc bàn nhỏ chiếc lược hình tổ ong, món thịt hầm và những trái táo. Khuôn mặt của người mẹ Tóc Đen sáng lên vì hạnh phúc và những nếp nhăn dãn ra.
Chẳng có ai đến thăm người mẹ Tóc Vàng cả.
Buổi tối, hai người phụ nữ nằm im lặng. Người mẹ Tóc Đen mỉm cười, còn người mẹ Tóc Vàng thì thở dài khe khẽ vì sợ rằng người bên cạnh nghe thấy tiếng thở dài của mình.
Lại mấy ngày sau nữa, trước khi trời tối người con trai lại đến thăm người mẹ Tóc Đen. Đi cùng với anh là đứa con trai 3 tuổi mắt đen. Anh con trai và đứa cháu nội của người mẹ Tóc Đen ngồi bên giường của bà, trong đôi mắt bà ánh lên niềm hạnh phúc, bà như trẻ hẳn ra. Người mẹ Tóc Vàng với nỗi đau trong tim nghe thấy đứa cháu kể chuyện cho bà nội rằng hôm qua nó cùng với cha mình ngồi trên “chiếc cầu gặt đập” của máy liên hợp chạy suốt nửa ngày.
- Cháu cũng sẽ trở thành công nhân lái máy kéo!
Cậu bé nói và bà nội hôn bé…
Hai người mẹ nằm viện một tháng. Vài ngày con trai của người mẹ Tóc Đen – người nông dân từ làng quê xa xôi đều đến thăm mẹ, mang theo nụ cười của đứa con hiếu thảo và dường như người mẹ đã bình phục vì điều này. Người mẹ Tóc Vàng vẫn chẳng có ai đến thăm cả.
Một tháng sau, người mẹ Tóc Đen đã bình phục và bà được nhận giấy xuất viện. Còn người mẹ Tóc Vàng thì bác sỹ bảo bà vẫn cần phải nằm viện.
Con trai của người mẹ Tóc Đen đã đến đón mẹ. Anh mang đến vài bó hoa hồng nhung. Anh tặng hoa cho các bác sỹ và các cô y tá. Tất cả mọi người trong bệnh viện đều mỉm cười.
Vasili Sukhomlinski (Nga)
Bích Nguyễn (dịch)
Nguồn: Tuần báo Văn nghệ TP Hồ Chí Minh
http://tuanbaovannghetphcm.vn/hai-nguoi-me-so-560/
