Người & đất quê hương

17/01/2014 lúc 23:10

C





on đường từ "giai đoạn tìm hiểu" đi đến hôn nhân gia đình của những đôi trai gái tộc người Bru - Vân Kiều là khá phức tạp nhưng trình tự thì khép kín bởi phải thực hiện nhiều lễ nghi theo quy định của luật tục. Chặng đường đó dài hay ngắn phụ thuộc vào nhiều yếu tố khách quan và chủ quan, nhưng nó là không bằng phẳng vì đôi trai gái phải vượt qua nhiều thử thách cam go và tất nhiên trình tự là không thể rút ngắn, "đánh nhanh thắng nhanh" như những cuộc hôn nhân trong xã hội văn minh hiện đại được.
Muốn có được hạnh phúc lứa đôi thì phải dựa vào tình yêu chân chính, mà có được tình yêu chân chính những đôi trai gái tộc người Bru- Vân Kiều phải trải qua giai đoạn tìm hiểu rất là nhiêu khê. Ở bài viết này chúng tôi chỉ đề cập đến một "công đoạn" gọi là tìm hiểu hay còn gọi là tập tục "đi sim", nó là bước đầu tiên của hôn nhân nhưng rất quan trọng đối với cuộc sống vợ chồng về sau. Hạnh phúc lứa đôi, hôn nhân và gia đình người Bru- Vâqn Kiều có bền vững hay không phần lớn phụ thuộc vào giai đoạn này...

17/04/2014 lúc 15:18

Đ





ó là mẹ Ngô Thị Diệm làng Hiền Lương xã Vĩnh Thành (Vĩnh Linh - Quảng Trị). một ngôi làng nhỏ nên thơ, khiêm nhường bên chiếc cầu Hiền Lương lịch sử bắc qua dòng sông lịch sử. Dòng sông không chỉ chảy vào lòng đất nước mà còn chảy giữa trái tim nhân loại.
Chồng mẹ, ông Lê Công Hồi chiến sỹ vệ quốc quân, năm 1949 vĩnh viễn ra đi sau một trận sốt rét ác tính.
Một nách hai con thơ, cảnh giặc giả loạn lạc, biết bao hiểm nguy, gian khổ, thiếu thốn đè nặng lên đôi vai gầy của người thiếu phụ goá bụa. Nhưng mẹ vẫn ở vậy thờ chồng nuôi con. Mặc dù không ít người đàn ông đứng đắn đến ngõ lời cầu hôn mẹ.
Cuộc kháng chiến chống Pháp ngày càng quyết liệt, làng Hiền Lương lại là vùng tạm chiếm, Đồn Võ Xá của địch bên kia cầu chỉ cách làng chưa đầy 400m. Song, dù địch cố lập tề, hết mua chuộc, dụ dỗ, đến đàn áp khủng bố, nhưng lòng người dân Hiền Lương trước sau vẫn hướng về Cách mạng, về Đảng và Bác Hồ. Làng chỉ có 78 hộ dân, mà có đến 27 thanh niên trai tráng tòng quân nhập ngũ và nhiều người vĩnh viễn nằm lại ở các chiến trường...

17/01/2014 lúc 22:50

S





ự học nhất là bậc đại học từ xưa đã quan trọng, ngày nay càng quan trọng hơn. Đây là điều kiện, là cơ hội lớn cho sự phát triển mỗi người và là nỗi mong chờ của toàn xã hội. Nhưng đối với những gia đình nghèo khó thì đây lại là bài toán khó giải. Trong thực tế có nhiều em thi đỗ, thậm chí đỗ cao từ 2-3 trường song không thể nhập học được vì không đủ tiền. Vì vậy xã hội cần hành động một cách thiết thực để tiếp sức cho con em chúng ta đến giảng đường.
Trong bốn năm qua, chúng ta đã thực hiện năm chương trình tiếp sức đến trường cho 304 cháu. Hôm nay (20/8/2007) Hội khuyến học và các cơ quan đồng tổ chức thực hiện chương trình tiếp sức đến trường lần thứ VI với quy mô lớn hơn (cho một trăm bốn mươi cháu) và mức tiếp sức cao hơn (ba triệu đồng cho sinh viên năm đầu, hai triệu đồng cho sinh viên đang học). Cùng với đồng tiền là tình thương và niềm tin của xã hội dành cho tuổi trẻ quê nhà, là sự khích lệ lớn cho các cháu trong thời gian theo học.
Xung quanh chương trình đạo lý và nhân văn này, CV. Xin được chuyển tải đến bạn đọc gần xa những thông tin cần thiết nhất...

17/01/2014 lúc 22:49

C





ũng như mọi năm, chuẩn bị bước vào năm học mới tôi lại về trường cũ. Trường cấp III Vĩnh Linh, khoá học đầu tiên của chúng tôi khai giảng vào 25/8/1959. Đó là một ngôi trường hai tầng toạ lạc trên đồi đất đỏ ba zan ở thị trấn Hồ Xá. Trước mặt là đường quốc lộ 1A, cùng con sông nhỏ Hồ Xá lặng lờ trôi, hoà vào dòng nước của sông Bến Hải đổ ra biển Đông qua Cửa Tùng.
Ngày ấy, chúng ta là những đứa trẻ mười bốn mười lăm tóc vấn đuôi gà, quần treo trên mắt cá, đầu trần chân đất, đa số từ nông thôn, năm đầu lên thị trấn học cấp III. Mười bốn giờ chiều ngày 8/2/1965 (ngày mùng 7 Tết Ất Tỵ) buổi chiều tựu trường sau những ngày nghỉ Tết Nguyên đán, lúc đó chúng ta đang học lớp tám. Giặc Mỹ mở cuộc tấn công miền Bắc XHCN bằng những trận ném bom ác liệt. Trong đó thị trấn Hồ Xá, Vĩnh Linh là một trong những toạ độ mà chúng đã lựa chọn...

13/05/2014 lúc 09:38

C






ầm tờ quyết định lên đường nhận nhiệm vụ mà lòng rộn ràng bao nỗi mừng lo xao xuyến. Xe bắt đầu chuyển bánh về phương Nam. Thế là mở đầu những ngày sống xa mẹ, xa quê hương, xa bạn bè thân thuộc để lên đường đi công tác. “Đâu có giặc là ta cứ đi” câu hát một thời ngân vang giục giã bước chân tuổi trẻ. Cả khóa học chúng con hôm nay đều lên đường đi B. Mẹ ơi! Con đi B lần này không chỉ đánh giặc ngoại xâm, mà đánh cả giặc dốt nữa mẹ ạ. Bác Hồ kính yêu đã dạy: “Giặc dốt là một trong ba thứ giặc đã làm cho dân tộc đói nghèo, lầm than đau khổ”. Con gái mẹ tuổi 18 ăn chưa no, lo chưa đến mà đã xa mẹ rồi. trước mắt bao cái ngỡ ngàng thấp thỏm lo âu. Nhưng mẹ đừng lo, bên con đã có bạn bè đồng đội. Tiền tuyến gọi hậu phương đáp lời. Quảng Trị đã giải phóng, các em thơ đói chữ đang chờ. Bao năm sống trong rào gai kẽm sắt của giặc, các em phập phồng lo âu nghe tiếng súng giặc nổ nhiều hơn tiếng giảng bài. Nên chúng con phải đến đó.
Chiều, xe dừng bánh ở đất Quảng Trị, chúng tôi xuống bến xe Đông Hà. Đông Hà một thị xã mới giải phóng còn ngổn ngang đổ nát hoang tàn. Đứng trên gò đất cao nhìn về bốn phía: Cây cỏ xác xơ, mặt đất loang lổ, hố bom, hố đạn chằng chịt khắp nơi. Nhìn cảnh tượng ấy mà lòng đau như cắt. Đường về Triệu Trung không có xe chở khách mà phải đi vòng vèo bằng đường thủy...hỏi địa chỉ để tới được nơi trường đóng phải mò mẫm vất vả vô cùng...
 

13/05/2014 lúc 09:38

V






ào một buổi sáng thu 2001, trời xanh trong, tôi tìm đến nhà anh Đặng Hữu Tuệ ở đường Lê Đại Hành thị xã Ninh Bình. Anh Tuệ đi vắng, chị Nguyễn Thị Tuyết Vân – vợ anh tiếp tôi. Chúng tôi nói chuyện xã giao. Nghe giọng nói miền trung vui tính của chị, tôi hỏi: “Có phải xưa chị cùng đơn vị với anh?” Chị Vân cười bảo: “Không! Em ở đơn vị bạn, bị thương rồi đến điều trị chỗ anh Tuệ, anh ấy là bác sỹ mà anh”. Tôi nói vui: “Tức là chữa xong vết thương thì tình yêu đến?” Chị cười e lệ, nhưng nói thì lại mạnh bạo đúng cái lúc anh Tuệ về: “Anh ấy chữa khỏi vết thương cho em xong, thế là anh ấy “cuỗm” em luôn”. Chúng tôi cùng cười vang. Vậy là vừa quen nhau mà đã vui như tết.
Đã biết tác phong người lính, không vòng vo, tôi đưa anh xem thẻ, chị cáo bận ra ngoài phố, tôi nói:
- Được biết anh là Trưởng ban liên lạc Ban chiến đấu trung đoàn 90 – Trung đoàn Do An anh hùng – Ninh Bình. Anh có thể cho độc giả Ninh Bình quê hương, độc giả Quảng Trị có vùng Do An lừng danh, mà các anh là những người trực tiếp chiến đấu cùng với dân quân Quảng Trị trong cuộc chiến tranh chống Mỹ cứu nước, biết về chiến công của trung đoàn được không ạ?
Anh Tuệ dè dặt, hình như anh ngại: “Nhưng tôi là bác sỹ thì kể làm sao được hả đồng chí?”...
 

17/01/2014 lúc 22:48

1. KHÁI QUÁT VỀ  MẢNH ĐẤT VÀ CON NGƯỜI CAM LỘ
Trải qua nhiều thời đại, con người trên mảnh đất này - với tư cách là chủ thể sáng tạo đã vượt qua mọi thử thách gian nan để làm nên những kì tích hào hùng trong đấu tranh và xây dựng, để lại nhiều di tích lịch sử và di sản văn hoá truyền thống vô cùng quý báu mà ngày nay đang được phát huy hoặc vẫn còn vọng mãi trong tâm thức và đời sống của người dân nơi này.
Trong cuốn "Cam Lộ phủ chí" (bản chép tay của một viên quan làm việc ở phủ Cam Lộ) đã viết: Các vua đời trước đặt dinh Ai Lao, trong thời Gia Long đặt đạo Cam Lộ. Nguyên đạo Cam Lộ đặt tại làng Nghĩa An (Đông Thanh hiện nay). Đến năm Minh Mạng thứ Chín, xây dựng thành Vĩnh Ninh tại làng Cam Lộ; rồi sau đổi đạo Cam Lộ thành phủ Cam Lộ (Phủ Cam Lộ bao gồm cả huyện Cam Lộ, huyện Đakrông, huyện Hướng Hoá và một phần đất của tỉnh Savanakhet - thuộc nước Lào)...

17/04/2014 lúc 15:19

Từ ngày nước nhà thống nhất, mỗi lần có dịp qua cầu Lai Phước (thuộc địa phận huyện Triệu Phong) người dân Vĩnh Linh không khỏi nhói đau tưởng nhớ đến cái chết vô cùng anh dũng của đảng viên trẻ Trần Công Ái. Bởi chính tại vị trí của chiếc cầu này, cùng làn nước vô tư xanh ngắt kia đã từng chứng kiến sự hy sinh của ông - sáng mồng Một tết năm 1941 để bảo toàn mọi bí mật cho Đảng.

04/08/2014 lúc 08:48

20





.6.50: Mới sáng, hai chiếc máy bay bà đầm già đã nối đuôi nhau liệng liên hồi. Rồi đến lượt Spitfire từng đợt từng đợt bắn phá, hết nơi này sang nơi khác, không lúc nào ngớt tiếng máy bay nghe như tiếng chiêng rung trên đầu mình.
Bao nhiêu đồ đạc trong nhà, dân xóm đã đưa ra dấu ngoài bờ ngoài bụi gần hết, chỉ để lại những thứ cần dùng nhất. Hầm tránh máy bay được đào sâu thêm. Trưa, đến lượt thôn chúng tôi đang trú quân. Gầm rú, bắn phá. Tôi dụt vào một căn hầm của gia đình. Hầm khá rộng. Bên trên lát gỗ ván, rồi đè chồng lên cả một cỗ hậu sự của bà mệ. Mấy đứa nhỏ chiu tọt vào trong một góc. Ông lão ngồi xổm. Hai cô con dâu nằm chùm hum, hai tay kê dưới đầu cho đỡ lấm tóc. Mỗi lần máy bay chúc xuống rú to, hai chị em lấy tay che mắt và nép sát hơn nữa vào nhau. Ông lão nhô lên nhổm xuống  nhìn ngó. Một chị hỏi trống không:
- Đạn hắn bắn có xuyên qua được gỗ ni không, hè?
Anh vệ quốc đoàn cùng nấp trong hầm đáp:
- Có ra chi đồ ni...........

17/04/2014 lúc 15:19

LTS: Kỷ niệm 60 năm ngày Thương binh - Liệt sĩ trong những ngày tháng bảy thiêng liêng này cả nước đang có nhiều hoạt động hướng về anh linh các anh hùng liệt sĩ. Tại Quảng Trị đã diễn ra các hoạt động như nối cầu truyền hình “Lễ tri ân tháng bảy”, Lễ hội văn hoá du lịch “Nhịp cầu Xuyên á” lần thứ II chứa đựng nhiều hoạt động giao lưu, hợp tác cùng phát triển: Hội thảo du lịch, hoạt động lễ hội văn hoá nghệ thuật, thi đấu thể thao…
Trong khuôn khổ Lễ hội văn hoá du lịch “Nhịp cầu Xuyên á” lần thứ II, ngày 26/7/2007, tại khách sạn Đông Trường Sơn, UBND tỉnh Quảng Trị phối hợp với Tổng cục Du lịch Việt Nam tổ chức Hội thảo quốc tế “Du lịch Quảng Trị - Hội nhập và phát triển”. Có 25 bài phát biểu và tham luận của các bộ ngành Trung ương, các cơ quan quản lý du lịch, đại sứ quán, chính quyền của các nước bạn: Lào, Thái Lan, Myanmar, Trung Quốc; lãnh đạo UBND tỉnh Quảng Trị và nhiều tỉnh, thành phố bạn cùng các nhà khoa học đại diện các vụ, viện nghiên cứu, các trường đại học, cao đẳng trong và ngoài nước được trình bày tại Hội thảo.
Do khuôn khổ số báo có hạn, CV lược thuật, thông tin nhanh đến bạn đọc một số ý kiến đáng quan tâm tại Hội thảo quốc tế này.
 
 
Tiến sỹ lê hữu phúc- uv trung ương đảng-
Chủ tịch UBND tỉnh quảng trị
 
Tạo sự  liên kết du lịch giữa các nước
trong tuyến Hành lang kinh tế Đông - Tây
 
Quảng Trị nằm giữa miền Trung Việt Nam, tuy đất không rộng, dân không đông nhưng lại có vị trí hết sức đắc địa: Là giao điểm của tuyến Quốc lộ Xuyên việt cả đường bộ, đường sắt, đường biển và tuyến Hành lang Đông - Tây qua Đường 9 cửa khẩu quốc tế Lao Bảo. Quảng Trị là cầu nối quan trọng của các chương trình du lịch “Con đường Di sản miền Trung”, “Con đường huyền thoại” và du lịch Hành lang Đông Tây.
Trong những năm qua được sự quan tâm hỗ trợ của Trung ương, các tỉnh bạn, các tổ chức quốc tế và bằng nổ lực của mình, Quảng Trị đã đổi mới và vươn lên mạnh mẽ. Tốc độ tăng trưởng trung bình 5 năm gần đây đạt 8,7%, đặc biệt năm 2006 đạt 11,54%. Cơ cấu kinh tế chuyển dịch theo hướng tăng tỷ trọng công nghiệp, thương mại dịch vụ- du lịch. Cơ sở hạ tầng được nâng cấp và phát triển mới; Đời sống văn hoá và vật chất của nhân dân được nâng lên đáng kể. Ngành Du lịch chuyển biến rõ rệt; Cơ sở hạ tầng du lịch dịch vụ tăng khá; Di tích, danh thắng được bảo vệ, trùng tu, nâng cấp; Công tác quảng bá xúc tiến du lịch được triển khai liên tục và rộng khắp. Đặc biệt các lễ hội, hội thảo, hội chợ được tổ chức quy mô, độc đáo thu hút sự quan tâm chú ý của cả trong nước và quốc tế.
Quảng Trị là cửa ngõ quan trọng hút khách du lịch các nước trong Tiểu vùng sông MêKông đặc biệt các nước trên Hành lang kinh tế Đông- Tây và các nước thứ ba vào miền Trung Việt Nam. Quảng Trị là đầu mối, điểm giao lưu, kết nối giữa ba sản phẩm du lịch là Hành lang Đông Tây, Con đường di sản, Con đường huyền thoại. Vai trò vị trí đó của du lịch Quảng Trị được khẳng định do đó du lịch Quảng Trị phát triển sẽ tạo điều kiện cho du lịch Tiểu vùng tiếp cận với các sản phẩm đặc thù của du lịch miền Trung, kéo dài ngày lưu trú, góp phần đưa miền Trung trở thành một điểm đến nổi trội của du lịch Việt Nam. Đồng thời du lịch Quảng Trị chỉ có thể phát triển mạnh trong thế liên kết với các tỉnh miền Trung Việt Nam, các nước trong khu vực. Với chủ đề “Du lịch Quảng Trị- Hội nhập và phát triển”, chúng tôi rất hy vọng thông qua các bài tham luận và các ý kiến trao đổi tại diễn đàn hội thảo này, sẽ giúp Quảng Trị có những hướng đi rõ ràng, những giải pháp hữu hiệu và niềm tin mới góp phần đẩy nhanh tốc độ phát triển du lịch, đưa du lịch Quảng Trị nhanh chóng hội nhập với khu vực miền Trung, các địa phương trên tuyến Hành lang Đông Tây.
Trong khuôn khổ hội thảo, tôi xin được nêu lên một số vấn đề mong quý vị cùng quan tâm:
1. Đánh giá, khẳng định tiềm năng, lợi thế và cơ hội to lớn của Hành lang kinh tế Đông- Tây trong phát triển kinh tế- xã hội, nhất là phát triển du lịch dịch vụ, trước hết là các địa phương của bốn quốc gia hưởng lợi trực tiếp.
2. Đánh giá tiềm năng tài nguyên du lịch, lợi thế vị trí đầu cầu về phía Việt Nam của Quảng Trị trên tuyến Hành lang Đông- Tây trong giao lưu, phát triển kinh tế- đầu tư, nhất là xác định giải pháp sát thực để phát triển du lịch và dịch vụ Quảng Trị mạnh mẽ hơn và có hiệu quả hơn.
3. Khẳng định mối quan hệ gắn kết giữa du lịch Hành lang Đông- Tây với chương trình du lịch “Con đường Di sản miền Trung”, “Con đường huyền thoại” và Chương trình du lịch “Hoài niệm về chiến trường xưa và đồng đội”, du lịch sinh thái biển, du lịch lễ hội, văn hoá tâm linh… ở Quảng Trị.
4. Xác định các luận cứ khoa học làm căn cứ để ra chủ trương, chính sách và giải pháp để các địa phương trên tuyến Hành lang Đông- Tây xây dựng hoàn chỉnh và nâng cao chất lượng sản phẩm du lịch, chất lượng dịch vụ; Thu hút đầu tư; Đào tạo nguồn nhân lực và bổ sung lợi thế liên kết tạo ra sản phẩm đặc thù từng vùng.
Hàng lang kinh tế Đông- Tây là quà tặng quý giá dành cho các quốc gia trong Tiểu vùng sông MêKông, trước hết là các tỉnh, thành phố nằm trên giao lộ huyết mạch này. Quảng Trị vinh hạnh là cửa ngõ, trạm đầu cầu của Việt Nam, là cầu nối, điểm hẹn và mắt xích quan trọng liên kết của các nền văn hoá, giá trị truyền thống và bản sắc của các địa phương các quốc gia trong vùng. Với vị trí đó, Quảng Trị sẽ tạo mọi điều kiện thuận lợi nhất, làm tốt nhất những gì có thể để mời gọi các nhà đầu tư, thương gia, khách du lịch… đến đầu tư, làm ăn và tham quan, nghỉ dưỡng… Chắc chắn Quảng Trị là điểm dừng chân lý tưởng và mến khách để các bạn đến với các vùng miền của Việt Nam tiềm ẩn bao điều khát khao khám phá...

17/04/2014 lúc 15:18

L





ý bỗng giật mình rồi ngồi phắt dậy. Mồ hôi ướt đẫm toàn thân. Em đưa mắt nhìn quanh nhà một lượt và dịch người về một góc giường nín thở, nghe ngóng. Mẹ em cũng đã thức giấc, thò đầu ra khỏi chăn, căng mắt nhìn vào màn đêm.
- Răng không ngủ mà dậy ngồi đó?- Bà Thí nhìn con hỏi.
- Mạ vừa đánh con à?- Lý hỏi lại.
- Con nằm mơ đó, chứ có ai đánh, nằm xuống mà ngủ đi. Trời, mi chộ chi mà mồ hôi, mồ kê đổ ra ướt cả người rứa?.
Lý im lặng nằm xuống. Đúng là em đã nằm mơ, đã giật mình khi những hình ảnh bọn lính nguỵ tập trung đánh em như giã gạo trên người lúc chiều, vì em không chịu khai báo, bảo vệ cán bộ cách mạng trong nhà mình. Em lại cười tủm tỉm một mình trong bóng tối...

17/04/2014 lúc 15:18

T





heo kế hoạch của cơ quan ngoại vụ thành phố Hồ Chí Minh và cơ quan ngoại vụ tỉnh Quảng Trị sáng ngày 7-7-2005 tôi bắt đầu tiếp xúc trò chuyện với họ.
Ngồi dự có anh Nguyễn Đình Ân cán bộ cơ quan ngoại vụ tỉnh Quảng Trị, chị Nguyệt Hà cán bộ cơ quan ngoại vụ thành phố Hồ Chí Minh, anh Lê Hào, anh Sỹ Lợi phóng viên quay phim và ghi âm cuộc giao lưu.
Về phía Mỹ có Darrel Harclot cựu phi công Mỹ và anh thanh niên scott phóng viên quay phim Mỹ, trong lúc Darrel dở tấm bản đồ và chuẩn bị tài liệu tôi suy nghĩ và cười thầm. Cách đây 33 năm anh ta ngồi trên máy bay đánh phá đất nước mình còn mình là người chỉ huy pháo phòng không bắn anh ta để bảo vệ đất nước mình.
Bây giờ ngồi lại với nhau giao lưu ôn lại quá khứ để rồi gác lại quá khứ, hợp tác với nhau xây dựng cuộc sống mới là một việc rất cần nên làm...

14/12/2013 lúc 22:21

N





gày xưa các bậc nhà nho thường chơi câu đối. Có thể tự viết cho mình, hoặc tặng bạn bè trong các dịp được thăng quan tiến chức, trong phúng điếu, mừng thọ, nhà chùa. Nói chung câu đối thường để ca tụng khen nhiều, chê ít. Mà thường phần chê là câu đối truyền miệng, ít khi viết trên giấy, trên vải.
Cũng có câu mang tính địa phương rõ rệt. Ví dụ ở Quảng Bình, các cụ lấy mỗi chữ trong các làng nổi tiếng ở quê ghép lại thành câu đối. Lúc này câu đối lại mang một dạng khác, nhưng vẫn gợi một ý tốt đẹp, tự hào về quê hương. Đó là câu:
Sơn, Hà, Cảnh, Thổ
Văn, Võ, Cổ, Kim
Đại ý là nói về núi sông, đất nước, và văn võ xưa nay- nói theo từ ngữ bây giờ là “làng văn hóa”...

08/07/2014 lúc 15:32

L.T.S: Nửa thế kỷ trước. Phối hợp hoạt động với quân nhân Việt Bắc qua Chiến thắng biên giới lẫy lừng, tiêu diệt mấy binh đoàn cơ động của quân xâm lược Pháp, đập tan mưu đồ của chúng bao vây phong tỏa đất nước ta, mùa hè năm 1950 trên đất Quảng Trị và Nam Quảng Bình đã diễn ra chiến dịch Phan Đình Phùng. Trung đoàn 95, trung đoàn chủ lực của tỉnh Quảng Trị được giao nhiệm vụ chủ công. Cùng phối hợp có trung đoàn 18  Quảng Bình và nhiều đơn vị bộ đội địa phương, dân quân du kích. Nhân dân Quảng Trị đã hết lòng tham gia chiến  đấu và phục vụ chiến dịch.





C





hiến dịch mang tên Phan Đình Phùng là một chiến thắng vang dội của quân dân Quảng Trị dưới sự chỉ đạo trực tiếp của Phân khu ủy và Bộ chỉ huy Phân khu Bình Trị Thiên trong cuộc kháng chiến trường kỳ chống thực dân Pháp xâm lược.
Tạp chí Cửa Việt trích đăng dưới đây một số trang sổ tay - nhật ký của nhà báo Phan Quang, đặc phái viên báo Cứu quốc Liên khu 4, hành quân theo chiến dịch.
...16.6.1950 – Ngày cuối cùng trước khi ra trận
Đến nơi nghỉ, đã có ngọn đèn con thắp sáng và nồi nước chè đun sẵn. Lại có cả rá khoai lang nữa chứ. Nền nhà quét sạch sẽ, đã trải sẵn phên liếp cho anh em nằm, Bà mẹ lụm đụm dậy đón bộ đội.
Các trung đội trưởng đã dẫn cán bộ tiểu đội đi xem nơi phục kích từ chập tối. Tôi không ngủ, ngồi chờ họ trở về. Hỏi một tiểu đội trưởng nhiệm vụ tiểu đội anh. Anh đáp: “Xung phong, phải xung phong rất mạnh bởi địch có ưu thế về địa vật hơn ta. Xung phong không tích cực thì có thể nguy với chúng”. Anh em có người hơi băn khoăn về địa điểm giấu quân của mình. Tiểu đội trưởng thanh nói: “Nhiệm vụ của chúng tôi là phải chiếm được đồi cao, anh ạ. Chỗ ấy trong tầm pháo, mỗi lần công phá nó đi là nó bắn dọn đường, ở đấy hiện còn vết ca nông lỗ chỗ, cứ cách 15-20 mét một quả”. Tiểu đội trưởng Tâm, vết viên đạn xuyên qua tay lần trước ở đường số 9 nay đã teo miệng sẹo lại: “Anh muốn coi (trận đánh) thì cứ đứng chỗ tiểu đội chúng tôi bố trí là nhìn rõ hơn đâu hết” - “Cũng không bằng chỗ tiểu đội tôi”, một anh khác cãi. - “Cảnh bộ đội xung phong đẹp lắm, anh ạ. .......
 

16/01/2014 lúc 22:45

N





hững năm sáu mươi của thế kỷ trước, khi trên chiến trường miền Nam cuộc chiến đấu giữa quân giải phóng với quân Mỹ và tay sai đã bước sang giai đoạn quyết liệt thì ở các đô thị miền Nam, phong trào phản chiến của các sinh viên và học sinh cũng sôi động hơn bao giờ hết.
Học sinh, sinh viên xuống đường biểu tình chống Mỹ xâm lược diễn ra thường ngày với khẩu hiệu “US ARMY go home now” được viết lên tường vôi và căng thành biểu ngữ ngang tàng trên đường phố. Anh chị em phản chiến bằng nhiều hình thức mang đặc trưng tuổi trẻ, trí thức yêu nước như Hát cho đồng bào tôi nghe, những đêm thức trắng, bãi học, ra sách báo. Hồi ấy, phần đông anh chị em chưa hiểu sâu về cách mạng, chỉ thấy Mỹ ném bom, bắn phá làng mạc, giết hại đồng bào nên căm thù, từ đó có tình cảm với quân giải phóng. Ở trong lòng thị xã, thành phố, anh chị em vẫn tìm đọc các báo của miền Bắc đưa vào và nghe lén đài Hà Nội để biết tin tức.
Để tránh những cuộc vây bắt đôn lính, nhiều anh chị em đã tìm đến cơ sở cách mạng xin tình nguyện lên rừng.
Năm ấy, đang học tại trường Nguyễn Hoàng thị xã Quảng Trị, tôi trở về quê, cùng mấy cậu bạn học cùng lớp là dân Mai Xá có máu cách mạng. Vốn là cơ sở cách mạng, tôi bắn tin và chỉ mấy hôm sau đã gặp được các chú cán bộ ta về vùng sâu. Đêm ấy, sau khi tôi bày tỏ ý nguyện xin tham gia cách mạng, các chú đã đồng ý đưa tôi lên rừng. Trong bộ quần áo học sinh, tôi được các chú trao cho hai trái lựu đạn rồi cùng đi theo.
Đêm tối mịt mùng, trời lác đác ánh sao, quần xắn tới bắp chân, tôi dò từng bước, rời làng quê, theo các chú tìm rừng. Vượt qua con đường quê đất đỏ lằng ngoằng, chốc chốc phải dừng lại, khẽ nhẹ nép vào vệ đường mỗi khi có pháo sáng soi mói. Không một tiếng động, tất cả đội hình hơn mười người lặng lẽ nối nhau lần đi từng bước, từng bước. Không biết đoạn đường từ làng quê lên căn cứ dài bao nhiêu nhưng chúng tôi phải đi hơn sáu giờ đồng hồ mới tới chân rừng. Vượt qua bãi cỏ sình, chúng tôi phải lom khom vạch lá rừng mà đi. Trong bóng đêm, rừng càng tối hơn, chúng tôi phải bám vào nhau mà đi. Hai bên lối mòn, cây gai cào cấu vào người đau rát rạt. Lom khom đi mãi, đi mãi bỗng đoàn dừng lại. Tôi biết, chắc đã đến hậu cứ. Chú Quyến trong đoàn bảo tôi theo chú xuống căn hầm chữ A. Chú bảo: “Cậu ở đây ngủ một lát, trời sáng rồi, ta gặp nhau”. Tôi xuống hầm, một đốm sáng tù mù, nhìn kỹ mới thấy chiếc dĩa nhỏ có dầu majut và cái bấc bằng que tăm được đốt cháy. Hầm được lót bằng lá cây bùi nhùi, không chăn chiếu. Trời ơi! Hậu cứ quân giải phóng là thế đó ư? Tôi không ngủ, ngồi tựa vào thành hầm suy nghĩ man mác. Hình dung lại lớp học mình bỏ dở với bao bè bạn...

17/04/2014 lúc 15:21

G





ọi là ‘tiền tuyến lớn” vì nó là nơi trực tiếp ngày đêm đối đầu với trên nửa triệu quân Mỹ (chưa kể hạm đội 7) và trên hai triệu quân nguỵ đủ các sắc lính trang  bị đến tận răng cùng hàng vạn tên ác ôn thiên nga, phượng hoàng, dân vệ.
Ngày ấy, năm 1965 tôi được lệnh tạm biệt mảnh đất tuyến lửa Vĩnh Linh để đi vào hoạt động ở tiền tuyến lớn miền Nam.
Tôi ra Hà Nội, sau khi dự cấp tốc lớp huấn luyện đi B, được quyết định phải vào ngay chiến trường để thành lập phân xã Thông tấn xã giải phóng. Tôi dẫn đầu một đoàn gồm 17 cán bộ đủ các ngành, có cả phóng viên Thông tấn  xã Việt Nam.
Có một chuyện tôi cần nói lại để biết về sự chỉ đạo chặt chẽ và tâm lý về công tác tổ chức của Đảng ta.
Số là sau khi dự xong lớp huấn luyện đi B, từng cán bộ đều được Ban tổ chức cho kiểm tra lại sức khoẻ và thẩm tra xem có ai biểu hiện diễn biến gì về tư tưởng để tổ chức quyết định kịp thời. Một số đồng chí sau khi dự huấn luyện được ăn uống bồi dưỡng đầy đủ ba tháng trời, đến lúc này tỏ ra dao động, sợ đi chiến trường, nên cứ khai hết bệnh này đến bệnh nọ. Thế là Ban tổ chức loại ngay và trả về cơ quan, có người gọi đó là loại "cán bộ cơ hội".
Tôi được Ban tổ chức gọi đến dặn dò: Phải vào gấp trong đó thành lập bộ phận Thông tấn xã Giải phóng để phát tin trực tiếp về Trung ương kịp thời cổ vũ quân dân ta đang trực tiếp chiến đấu ở chiến trường Trị Thiên Huế là nơi đối đầu của ta và địch đang diễn ra vô cùng khốc liệt.
Thế là một đoàn xe Comăngca vuông đít bịt bùng xuất phát từ Hà Nội trong một đêm tối trời mùa đông năm 1965 chạy vào tiền tuyến lớn. Biết đi vào tuyến lửa, cảnh hy sinh chết chóc bày ra trước mắt mà ai nấy đều tỏ ra vui mừng hào hứng đến lạ thường, nhiều đồng chí còn hài hước làm thơ "Tạm biệt sông Tô Lịch thân yêu". Lại còn hát ồn ào trên xe, nhưng bảo nhau hát nhỏ thôi kẻo "lộ bí mật".
Xe trả chúng tôi tại trạm Bãi Hà, bên bờ Bắc Xê Băng Hiêng chúng tôi chỉ nghỉ ngơi một ngày một đêm rồi bắt đầu mang vác lên đường. Mới chỉ leo dốc một ngày đầu thôi, chúng tôi mới thấm thía thế nào là gian khổ...

12/07/2021 lúc 10:51

Tìm hiểu hoạt động buôn bán và hệ thống các chợ làng thuộc địa bàn thị xã Đông Hà nói chung và chợ Đông Hà nói riêng, từ lịch sử ra đời, quy mô, hình thức hoạt động đến các mối quan hệ kinh tế... sẽ góp một phần không nhỏ vào sự hiểu biết lịch sử, văn hoá một vùng đất, vì nó là một thành tố tích tụ trong di sản văn hoá truyền thống ông cha ta gầy dựng đời này sang đời khác.

16/01/2014 lúc 21:56

LTS: NSƯT Tân Nhân quê ở làng Mai Xá, xã Gio Mai, huyện Gio Linh. Năm 1949 tham gia Đoàn Văn công Quân đội mặt trận Bình Trị Thiên, năm 1954 là nghệ sĩ đơn ca của Đoàn Ca múa Trung ương. Tốt nghiệp Đại học thanh nhạc năm 1963-1968, tu nghiệp tại Xôphia (Bungari 1969-1972). Năm 1973 công tác tại Đài Giải phóng, Đài Tiếng nói Việt Nam…
Là giọng nữ cao trữ tình, NSƯT Tân Nhân đã biểu diễn và thu thanh thành công nhiều bài hát nổi tiếng như  “Câu hò bên bến Hiền Lương”, “Xa khơi”, “Tình quê hương”,“Ru con”… Cho đến nay vẫn để lại nhiều dư âm trong lòng công chúng.
Xin trân trọng giới thiệu với bạn đọc trích đoạn hồi ký nghệ thuật của bà sắp xuất bản.
VỚI BÁC HỒ:
Lớp diễn viên chúng tôi thường có vinh dự được gặp Bác Hồ. Lần đầu tiên sau khi tiếp quản Thủ đô, văn công lập nhiều thành tích nên được khen ngợi. Một hôm, chúng  tôi được mời vào Chủ tịch phủ.
Tôi nhớ hôm đó có mặt các giọng hát tên tuổi: Lệ Thi, Châu Loan, Ngọc Dậu và nhiều diễn viên múa nhạc. Khi Bác Hồ xuất hiện, chúng tôi mừng rỡ quá ùa tới vây quanh. Bác hỏi từng người... Các anh chị cảm động quá cứ khóc lây lan nhau... Bác Hồ cho chúng tôi xem phim, khi ra về lại cho kẹo. Tôi được ngồi gần Bác, thấy thỉnh thoảng Bác lại ho khan, tôi áy náy lắm. Có lúc không dừng được, tôi ghé gần hỏi "Bác ơi! Bác ốm rồi". Bác bấm nhẹ tay tôi ra hiệu đừng làm mất tập trung mọi người. Thế là sau này tôi nhớ lại là ngày từ Việt Bắc về Hà Nội, Bác đã chịu đựng biết bao nhiêu lao khổ để đưa cuộc kháng chiến tới thành công. Bác luôn giấu đi những khó khăn đau đớn của mình.
Một lần, nhân rút từ túi gì đó tôi làm rơi một tờ bạc giấy (bao nhiêu tôi không nhớ rõ), Bác hỏi cái gì và cầm xem. Tôi bật hỏi tự nhiên: "Bác có tiền không Bác?".
Bác dịu dàng: "Bác không dùng tiền. Nhà nước đã cho Bác mọi thứ."
Tôi nhìn quanh Bác, đúng là Bác không cần bao nhiêu. Một tấm giường không nệm, một ghế mây để ngã mình đọc sách báo, một tủ áo có mấy bộ kaki bạc màu, cổ áo đã sờn. Ra cầu thang thì có tiếng chuông reo khi đẩy cửa. Xuống dưới là ao cá mà thường ngày Bác ra ném mồi cho cá ăn. Bác chẳng có bao nhiều, cuộc sống của Bác như một ẩn sĩ giữa thiên nhiên với hoa lá, cả một vườn cây cổ thụ và bao nhiêu là cá tung tẩy dưới hồ...