Người & đất quê hương

19/08/2023 lúc 16:57

C





hiếu phim lưu động phục vụ đồng bào các dân tộc miền núi, vùng sâu, vùng xa,… ở Quảng Trị (gọi ngắn gọn là chiếu bóng sự nghiệp) là mắt xích cuối cùng trong chương trình chấn hưng Điện ảnh của Bộ Văn hóa – Thông tin là một hoạt động được Nhà nước tài trợ nhằm truyền tải những chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước, những giá trị văn hóa tinh thần của nhân loại đến đồng bào các dân tộc vốn chịu nhiều gian khổ và thiệt thòi. Trong thời kỳ giao lưu và hội nhập với thế giới, hoạt động này trước tiên là góp phần cùng các phương tiện văn hóa khác tạo nên sự cân bằng tương đối trình độ dân trí của đồng bằng và miền núi, thành thị và nông thôn; mặt khác, nhằm ổn định chính trị tư tưởng, bảo vệ và giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc, chống lại một cách có hiệu quả nguy cơ “Diễn biến hòa bình” của các thế lực bên ngoài bằng văn hóa. Chính vì thế, trong nhiệm vụ chính trị-xã hội của mình, giữa thời kỳ kinh tế thị trường nhiều biến động, phức tạp thì công tác tuyên truyền chiếu phim lồng ghép phòng chống ma túy và tội phạm, phòng chống HIV/AIDS, phòng chống bệnh truyền nhiễm, qua hoạt động chiếu phim lưu động, đặc biệt là chiếu phim lưu động phục vụ miền núi, vùng sâu, vùng xa ở Trung tâm Phát hành phim và Chiếu bóng là một nhiệm vụ nặng nề cần phải gánh vác nhằm góp một phần nhỏ cùng các cấp ngành chức năng khác ổn định chính trị-kinh tế, văn hóa-xã hội của tỉnh nhà...

19/08/2023 lúc 16:57

C





ách đây 60 năm, cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp bước vào giai đoạn cuối thì tại chiến khu Việt Bắc (Khu Đồi Cọ Bản Bắc, xã Điềm Mặc, huyện Định Hóa, tỉnh Thái Nguyên), nơi căn cứ địa của đầu mối cách mạng đang hoạt động. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã ký sắc lệnh số 147/ SL thành lập Doanh nghiệp Quốc gia Chiếu bóng và Chụp ảnh Việt Nam vào ngày 15/3/1953.  Đó là đơn vị doanh nghiệp đầu tiên của ngành Văn hóa ra đời, đánh dấu một giai đoạn mới của nền Điện ảnh Cách mạng Việt Nam với nhiệm vụ chính là tuyên truyền, biểu dương và giáo dục nhân dân thông qua hai loại hình này.
Với sự ra đời đó, nước ta đã có thêm một thành viên trong đội ngũ những người xây dựng nền văn hóa mới của đất nước.
Trải qua hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ. Điện ảnh Việt Nam đã tích cực hoạt động cùng với những ngành khác và đã có nhiều dấu ấn để lại. Thời chiến tranh cũng như lúc hoà bình và hiện nay trong giai đoạn đất nước từng ngày được đổi mới, ngành điện ảnh đã làm nên những thành tựu đáng tự hào, góp phần không nhỏ vào công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội, giữ gìn bản sắc văn hoá dân tộc, thực sự là mũi nhọn trong lĩnh vực văn hoá và tư tưởng của Đảng...

19/08/2023 lúc 16:57

Đ





ịa bàn cư trú của người Pako có một mạng lưới sông, suối dày đặc; trong đó lớn nhất là sông Dakrông, mùa mưa nước dâng cao và chảy xiết, mùa hè lại khô cạn tạo ra vô số khe suối nhỏ.
Loại tài nguyên sông suối này có đặc điểm khác thường là “tất cả đều chảy”. Xuất phát từ hiện tượng tự nhiên này người Pako quy định các quyền sở hữu cũng như các quan hệ sinh hoạt đối với các chủ thể khi tham gia thực hiện quyền hạn của mình. Trong phạm vi địa vực cư trú của bản làng, một khúc sông, đoạn suối hoặc khe chảy qua là sở hữu của tập thể bản làng đó, cá nhân không có quyền chiếm hữu mà chỉ có quyền khai thác sử dụng với nghĩa vụ bảo vệ chung. Đây là quy định mang tính chất nguyên tắc bất di bất dịch, khúc sông đoạn suối nào chảy qua làng bản đó thì đó tài sản của tập thể dân làng đó; nhưng do “tất cả các con sông đều chảy...”, không thể ngăn sông lại được nên luật tục gắn chặt tài nguyên “sông, suối” này trong mối liên hệ với nhiều làng. Điều này cho thấy vốn liếng tri thức bản địa ban đầu là mộc mạc thô sơ nhưng do tích trữ từ đời này sang đời khác mà họ chuyển hoá thành quy ước, thành luật tục theo một quy chuẩn rất hồn nhiên nhưng ai ai cũng thừa nhận được vì cái lý lẽ thô sơ ấy. (Tất nhiên là trừ yếu tố “linh thiêng hoá” như đã trình bày ở phần tài nguyên rừng, tài nguyên đất đai)...

19/08/2023 lúc 16:57

N





gày 29/01/2013, UBND tỉnh Quảng Trị đã ban hành Quyết định số 03/2013/QĐ-UBND về việc Phê duyệt Quy hoạch phát triển ngành Xuất bản - In - Phát hành tỉnh Quảng Trị đến năm 2020. Mục tiêu của Quy hoạch là xây dựng ngành Xuất bản - In - Phát hành của tỉnh phát triển ngang tầm với yêu cầu, nhiệm vụ của tỉnh đặt ra, phát huy lợi khí sắc bén trên mặt trận tư tưởng, chính trị, tuyên truyền các chủ trương, đường lối lãnh đạo của Đảng bộ và chính quyền tỉnh Quảng Trị, bồi đắp nền tảng văn hoá thẩm mỹ, xây dựng lối sống lành mạnh, đáp ứng nhu cầu nâng cao dân trí, đưa thông tin đến vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo, giảm dần sự chênh lệch trong hưởng thụ thông tin trong tỉnh; phát triển các hoạt động xuất bản - in - phát hành phù hợp với cơ chế kinh tế thị trường, các đơn vị có sản phẩm chiến lược chủ lực, thị trường trong tỉnh ổn định và dần được mở rộng ra phạm vi ngoài tỉnh; đưa ngành Xuất bản - In - Phát hành của tỉnh tiếp cận trình độ của các tỉnh, thành phát triển trong nước và các nước phát triển trong khu vực.
Quy hoạch phát triển ngành Xuất bản - In - Phát hành tỉnh Quảng Trị đến năm 2020 gồm có 5 phần và kèm theo 13 bảng phụ lục chi tiết. Phần I đánh giá tổng quan điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội tỉnh Quảng Trị, trên cơ sở đó đánh giá tác động của các điều kiện này đến với sự phát triển của ngành Xuất bản - In - Phát hành tỉnh Quảng Trị. Phần II đề cập hiện trạng phát triển ngành Xuất bản - In - Phát hành tỉnh Quảng Trị đến năm 2012, nêu rõ những kết quả đạt được, những hạn chế và nguyên nhân, bên cạnh đó đánh giá tác động của ngành Xuất bản - In - Phát hành đến sự phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. Phần III dự báo những yếu tố tác động đến sự phát triển ngành Xuất bản - In - Phát hành đến năm 2020. Phần IV nêu rõ quan điểm phát triển, mục tiêu phát triển và nội dung quy hoạch cụ thể của từng lĩnh vực: Xuất bản, In, Phát hành. Phần V nêu những giải pháp và chính sách thực hiện Quy hoạch.

19/08/2023 lúc 16:57

N





ghệ sĩ Đình Hạp sinh năm 1938 tại làng Tả Kiên, xã Triệu Giang, huyện Triệu Phong, Quảng Trị. Từ nhỏ, Đình Hạp có năng khiếu âm nhạc khi được tiếp cận với các sinh hoạt văn hóa, văn nghệ, tế lễ tại các đình, đám ở trong làng, xã quanh vùng. Do gia đình có truyền thống hoạt động cách mạng, đã có nhiều cống hiến vào các phong trào kháng chiến chống Pháp nên tình yêu đất nước, tình yêu quê nhà cũng được nung nấu, hình thành trong tuổi thơ Đình Hạp cho đến lúc lớn khôn.
Năm 17 tuổi (1955) Đình Hạp đã cùng người anh ruột vượt tuyến ra Bắc với tâm nguyện góp phần vào cuộc đấu tranh chung của nhân dân, giành độc lập tự do, thống nhất Tổ quốc. Xuất phát từ niềm say mê âm nhạc, trong khi ông anh theo học ngành múa thì năm 1958 Đình Hạp thi vào ngành trung cấp nhạc dân tộc tại Trường Quốc gia Âm nhạc Việt Nam. Trong ba năm theo học ở nhà trường, Đình Hạp chuyên tâm rèn luyện hai loại nhạc cụ dân tộc là đàn nhị và sáo trúc, tập trung học hỏi phương pháp ký âm nhạc dân tộc...

19/08/2023 lúc 16:57

Tôi biết nhạc sĩ Trần Hoàn vĩnh biệt cõi trần vào lúc 5 giờ 6 phút ngày 23 – 12 - 2003 tại Bệnh viện Hữu Nghị Hà Nội nhờ cú điện thoại của một nhà báo gọi đến đặt bài. Mấy hôm trước, biết ông hôn mê sâu, khó qua khỏi mệnh trời, nhưng khi nghe tin ông qua đời, tôi vẫn chưa tin là ông đã mất. Ông là một người sức vóc dẻo dai, yêu đời và say việc. Đã 75 tuổi, ông vẫn giữ trọng trách trong công tác quản lý (Chủ tịch UB TQLHVHNTVN), và những bài ca vẫn còn ủ lửa trong trái tim giàu sáng tạo của ông.

19/08/2023 lúc 16:57

C





am Lộ trong dòng chảy lịch sử dân tộc là miền quê nằm ở trung tâm của  mảnh đất Quảng Trị từng được mệnh danh “Ô châu ác địa”. Suốt hàng mấy trăm năm, khi bước chân tiền nhân khai mở xứ Đàng Trong, nơi đây hứng chịu đằng đẵng nhiều cuộc chiến tranh và thiên tai. Đây cũng là vùng đất nắng gió khắc nghiệt đến nỗi một nhà thơ quê gốc ở vùng này từng thốt lên: Ơi gió Lào ơi, người đừng thổi nữa/ Những ruộng đói mùa những đồng đói cỏ/ Những đồi sim không đủ quả nuôi người…
Tuy nghèo khó, nhưng chính sự gắn bó máu thịt với cả dân tộc trên từng chặng đã khiến cái tên Cam Lộ để lại dấu ấn trong tâm thức nhiều người về một vùng quê có bề dày văn hóa và giàu truyền thống cách mạng. Đó cũng là mạch ngầm nuôi dưỡng và khai phóng những tiềm năng trên mảnh đất này. Nếu ví thành phố Đông Hà như là tâm điểm trên bản đồ hành chính tỉnh Quảng Trị thì Cam Lộ chính là cửa ngõ phía tây bắc nối thành phố Đông Hà lên vùng cao Trường Sơn, nơi có cửa khẩu Lao Bảo thông thương với nước bạn Lào.
Cũng như nhiều miền quê khác trên đất Quảng Trị, việc hình thành những làng ấp đầu tiên ở đây là vào khoảng đầu thế kỷ 11 và do những cư dân xứ Đàng Ngoài theo các vị tướng công nam tiến mở mang bờ cõi. Tuy nhiên, nhiều nhà sử học cho rằng danh xưng Cam Lộ xuất hiện lần đầu vào năm 1553 trong tác phẩm Ô châu cận lục của học giả Dương Văn An. Trong tác phẩm này ghi rõ: Làng Cam Lộ là 1 trong 27 làng thuộc tổng An Lạc, huyện Đăng Xương.
Sau hơn 200 năm kể từ khi Ô châu cận lục có những dòng vắn tắt về làng Cam Lộ, năm 1776 Lê Quý Đôn lúc bấy giờ giữ chức Tham Hiệp trấn quân cơ Thuận Hóa đã có chuyến tuần du vùng Dinh Cát - tức Ái Tử ngày nay đã ghé qua Cam Lộ và ghi lại trong Phủ biên tạp lục, nội dung đại ý: Cam Lộ có đường núi đi sang Ai Lao, đường cũng bằng phẳng, dân cư liền nhau… Xã Cam Lộ huyện Đăng Xương ở thượng lưu sông Hiếu Giang, phía đông thông với Cửa Việt, phía tây giáp với các làng bản người Ai Lao; đường sá của dân Man đều quy tụ vào đây, xa thì có nước Vạn Tượng, phủ Trấn Ninh, châu Cung Hợp...

19/08/2023 lúc 16:57

T





ôi vinh dự được cử đi cùng nhà thơ Đức Tiên đến tham dự “Trại sáng văn học của các tỉnh bắc miền trung.” - Tổ chức ở Tam Đảo - Trong những ngày đầu tháng 3/2013.
Vào lúc 04 giờ 05 phút, hai anh em xuống tàu ở ga Hàng Cỏ. Mấy ngày rồi trời oi nắng thế, mà khi đặt chân xuống Hà Nội thì lại có không khí lạnh tràn về.
Do vậy hôm nay, trời đã có mưa lất phất. Tuy là mưa không to lắm nhưng cũng đủ cản trở cho công việc đi lại vận hành.
Trong cái tiết se se lạnh của trời Hà Nội, chúng tôi phải mò mẩm tìm đến bến xe buýt, để mua vé lên Tam Đảo, theo như hướng dẫn.
 Xui một điều là: Bởi vì đang là đầu mùa Xuân, chưa có ai lên Tam Đảo du lịch vào những ngày này cả. Vậy nên tuyến xe buýt Hà Nội – Tam Đảo chưa đi vào hoạt động. Chính vì lẽ đó mà chúng tôi không thể kiếm ra vé để kịp lên Tam Đảo.
Lâm vào cảnh “tiến thoái lưỡng nan”, hai anh em bối rối, đang định bàn nhau là liều mạng thuê một chuyến tắc xi để lên cho kịp ngày khai mạc Trại. Nhưng hỏi lui, hỏi tới, chả có xe nào chịu đi với cái giá dưới 900.000/đồng một cuốc cả...

19/08/2023 lúc 16:57

V





ề thôn Thủy Ba Đông - Vĩnh Thủy - Vĩnh Linh hỏi ông Nguyễn Quang Trung thì chỉ nhận cái lắc đầu kèm theo hai từ “không biết” của người dân nơi này. Nhưng khi nhắc đến “ông Trung rắn” thì người ta có thể chỉ đường đến tận ngõ nhà ông. Bởi cái tên người ta tự đặt và quen gọi mấy mươi năm qua vì ông đã giành lại mạng sống cho không ít người trước cửa tử thần khi bị rắn độc cắn để trở về cuộc sống đời thường.
Thách thức nọc độc rắn.
Ở vào tuổi tám mươi nhưng độ nhanh nhẹn khỏe khoắn của ông thì quả thực “xưa nay hiếm”. Từng động tác đi lại rót trà mời khách và giọng nói chắc nịch pha chút hài hước khiến tôi cảm giác như ông đang ở độ sáu mươi vậy. Biết ông đang bận việc hái thuốc trước lúc hoàng hôn xuống nên tôi vào chuyện ngay: Nghề này cũng lắm gian truân vất vả thưa bác? “Nghề nghiệp chi cháu, mình biết chút đỉnh thì cứu giúp người khác thôi chứ có bắt mạch bốc thuốc kê đơn chi mô mà gọi là nghề… Lá thuốc của đất trời ban cho hái mang về khi có người bị rắn độc cắn và nhờ đến bác chữa trị thì cứ thế mà làm, không lấy một đồng xu mô hết cháu à. Nếu lấy tiền thì chừ bác giàu to…” Rồi ông cười giòn tan sảng khoái mà hồn hậu biết bao. Nghe ông nói như “chuyện thường ngày ở huyện” vậy chứ kì thực không dễ dàng gì khi giành lại mạng sống một người trước cửa tử thần để trở về với đời thường. Phải là người “duyên nghiệp” được truyền  bí quyết nghề và hội đủ tố chất của một “thần y” thì mới làm được...

19/08/2023 lúc 16:57

LTS. Thư của các gia đình liệt sĩ Nguyễn Hiền Yên gửi cho Ban biên tập Cửa Việt ghi: “Trước hết tôi xin tự giới thiệu, tên tôi là Nguyễn Nhải Hiền Thái, em trai của liệt sỹ Nguyễn Hiền Yên hy sinh ngày 2/6/1972 tại Hố Lầy Câu Nhi, Hải Chánh, Hải Lăng, Quảng Trị. Ngày 17/4 tôi cùng anh Nguyễn Thiện Lợi có vào quý cơ quan cảm ơn các anh chị với lý do là thông qua hồi ký “Nhật ký chiến trường” đăng 3 kỳ trên tạp chí tháng 4,5,6/1012 – chúng tôi đã lần tìm đường tác giả Nguyễn Thiện Lợi. Từ đó gia đình tìm thêm được nhiều đầu mối khác và kết quả là gia đình chúng tôi đã tìm được mộ anh, đưa anh về quê an toàn và được lãnh đạo địa phương hai nơi tổ chức trang trọng. Trong buổi truy điệu và tiễn đưa anh tôi về quê, anh Lợi có đọc một bài “Lời ảm ơn Cán bộ và Nhân dân xã Hải Chánh, huyện Hải Lăng, tỉnh Quảng Trị” với nội dung ghi nhận công lao của lãnh đạo và nhân dân xã Hải Chánh, Hải Lăng… Tôi giữ được bài viết nói trên và đã xin phép tác giả được gửi các anh cho đăng bài này trên báo hoặc tạp chí. Rất mong Ban biên tập nghiên cứu, cho đăng ở một dạng nào đó vì tôi thấy bài viết cảm động; tôi xem đó cũng chính là lời cảm ơn của gia đình tôi với anh Lợi, với nhân dân Hải Chánh nói riêng và với nhân dân Quảng Trị nói chung...

19/08/2023 lúc 16:57

T





ôi được sinh ra và lớn lên trong một gia đình có truyền thống cách mạng tại ốc đảo Xuân Phiên Hà xã Triệu Phước. Cha tôi, anh ruột, chú bác ruột đều theo chủ trương của Đảng tập kết ra Bắc năm 1954. Đặc biệt bác ruột tôi Trương Quang Đăng là cán bộ tiền khởi nghĩa tỉnh Quảng Trị.
Mẹ tôi ở lại địa phương nuôi ba đứa con, vừa là một đảng viên liên lạc hòm thư  cho Tỉnh ủy Quảng Trị  và Huyện ủy Triệu Phong từ năm 1958 đến 1965. Đầu năm 1965 cán bộ cách mạng về xây dựng cơ sở hầm bí mật trong nhà tôi, nuôi giấu cán bộ cách mạng, tôi phụ trách đội thiếu niên tiền phong khu vực Xuân Phiên Hà gồm 23 đội viên, có những đội viên hiện ở còn sống và tham gia công tác như: Trương Hồng Tân, nguyên Tổng thư ký liên hiệp các tổ chức hữu nghị tỉnh Quảng Trị. Chủ tịch Hội hữu nghị Việt Nam- Campuchia- tỉnh Quảng Trị.Trương Văn Vệ, Chánh án tòa án thành phố Huế. Trương Ngọc Ứng trưởng ban tổ chức Tỉnh ủy Quảng Trị…
Năm 1968 cơ sở cách mạng bị lộ, địch đốt nhà, bắt hai mẹ con của tôi giam tù tại Lao xá Quảng Trị. Năm 1969 ra khỏi nhà tù của Mỹ ngụy tôi vẫn tiếp tục liên lạc hoạt động cho cách mạng, có những lúc phong trào đen tối địch khủng bố mạnh, tôi phải lẫn tránh đi nhiều nơi để làm ăn và hoạt động cách mạng. Năm 1971 tôi đúng tuổi quân dịch, bị địch bắt vào lính.
Tháng 3/1972 địch đưa tôi lên ở căn cứ Carol (cao điểm 241) đúng vào thời điểm cuộc tổng tấn công nổi dậy mùa xuân năm 1972 được khởi lệnh, cả nước đồng loạt ra quân từ Quảng Trị cho đến Mũi Cà Mau...

19/08/2023 lúc 16:57

T





rong quá trình đấu tranh với các thế lực thù địch, chinh phục tự nhiên để từng bước ổn định dân tình, xây dựng vương quyền trên vùng đất mớ, bên cạnh việc sử dụng vũ lực thì chúa Tiên Nguyễn Hoàng đã dùng một phương sách, một chiến lược an dân, thu phục nhân tâm, đặt nền tảng cho việc xác lập một ý thức hệ trên vùng đất mới. Để làm rõ vấn đề này, chúng tôi thử phân tích sự hình thành và tồn tại của miếu Trảo Trảo trên đất Quảng Trị ở thế kỷ XVI.
Miếu “Trảo Trảo phu nhân” nằm trên một bãi cát ven sông Thạch Hãn về phía Tây, thuộc địa phận của làng Ái Tử, xã Triệu Ái, huyện Triệu Phong; cách quốc lộ 1A gần 1km về phía Đông. Địa điểm này nằm cách không bao xa khu vực Dinh Ái Tử của chúa Nguyễn Hoàng. Miếu thờ một vị nữ thần gọi là Trảo Trảo Linh Thu Phổ Trạch tướng Hựu phu nhân.
Năm 1558, để tránh khỏi lưỡi gươm oan nghiệt của người anh rể Trịnh Kiểm, Nguyễn Hoàng đã xin vào trấn thủ vùng Thuận Hoá mang theo câu tham vấn của Trạng Trình Nguyễn Bỉnh Khiêm “Hoành sơn nhất đái, vạn đại dung thân” trong ý đồ phân lập và cát cứ của mình. Khi đến tại vùng đất mới, chúa Nguyễn Hoàng đã đóng Dinh ở Ái Tử. Sự kiện đáng chú ý là ngay từ buổi đầu đến đất Ái Tử mưu nghiệp lớn của Nguyễn Hoàng, đã được thiêng hóa bằng câu nói những tưởng đơn giản của ông cậu - vị quân sư đầy tài ba là Thái phó Nguyễn Ư Dĩ/Kỷ, "ấy là điềm trời cho nước ấy", khi các cụ bô lão làng Ái Tử dâng lên vị trấn thủ bảy vò nước, như một lời tiên tri đồng thời cũng chính là sự gởi trao niềm tin, hy vọng về một xu thế mới của người dân; để rồi, đến năm 1570 chúa kiêm quản luôn xứ Quảng Nam...

19/08/2023 lúc 16:57

C





ó lẽ cái nắng, cái gió mặn mòi của biển đã làm cho anh Mai Văn Dàn già đi nhiều so với tuổi của mình. Nhưng bên trong nước da rám nắng ấy là cả một tấm lòng nhân hậu cao cả mà người đời phải ngã mũ cảm phục, quí mến và trân trọng bởi anh đã bước qua “lời nguyền” của ngư dân biển để giành lại mạng sống cho không ít người bị đuối nước trên vùng biển Cửa Việt – Gio Linh – Quảng Trị.
Anh Mai Văn Dàn được nhiều người cảm kích, coi là ân nhân có vóc người vừa phải, nước da ngăm đen, nhưng phong thái hoạt bát. Bằng giọng nói rắn rỏi chân chất miền biển pha chút hài hước của một cựu binh trong quân ngũ, anh Mai Văn  Dàn xúc động kể cho chúng tôi nghe câu chuyện… anh bước qua lời nguyền của ngư dân biển:
 Anh Dàn sinh ra và lớn lên ở thôn Hà Lộc (nay là khu phố 7 thị trấn Cửa Việt). Cũng như những đứa trẻ nơi miền quê cát trắng chỉ có thể bám lấy nghề đi biển mà sống, sau những buổi cắp sách đến trường làng, anh theo bố tập tềnh đi biển, rồi trở thành ngư dân rường cột của gia đình. Đến tuổi quân ngũ, gác lại nghề biển để gia nhập lính Bảo vệ Thủ đô, rồi một năm sau anh tình nguyện lên mặt trận biên giới ở Bắc Giang.
Lật lại ký ức hai mươi lăm năm về trước, khi đang ở mặt trận biên giới Bắc Giang, anh phải nuốt nước mắt khi hay tin người cha và chú ruột đã bị cơn “cuồng phong” bất ngờ ập đến cướp đi sinh mạng tại vùng biển quê nhà. Nếu không vì quan niệm “thần biển”, hay còn gọi là “hà bá” đã “kêu” ai thì người ấy “dạ”, ai đến cứu nghĩa là chống lệnh “bắt người” của “hà bá” thì… người thân của anh không ra đi mãi mãi...
 
 

19/08/2023 lúc 16:57

T





rên cơ sở điều kiện đất đai, khí hậu khá thuận lợi cho các loại cây trồng có giá trị cao, những năm qua huyện Hướng Hóa đã có nhiều chính sách đầu tư phù hợp nhằm khai thác có hiệu quả tiềm năng vốn có của địa phương. Huyện đã tập trung chỉ đạo khai hoang mở rộng diện tích đất canh tác, chuyển dịch cơ cấu cây trồng theo hướng sản xuất hàng hóa, đảm bảo năng suất, chất lượng sản phẩm, gắn với tiêu thụ nông sản và cung cấp nguyên liệu cho ngành công nghiệp chế biến; góp phần mở ra hướng đi mới trong suy nghĩ, canh tác của người nông dân trên địa bàn trong chọn lựa cây trồng phù hợp để xóa đói giảm nghèo bền vững, thúc đẩy kinh tế-xã hội địa phương phát triển. 
Tập trung tái canh, trồng mới cà phê
Là một trong những cây trồng chủ lực và chiếm tỷ trọng lớn trong tổng giá trị sản xuất nông nghiệp toàn huyện, cà phê ở Hướng Hóa bấy lâu vẫn giữ vững thương hiệu trong mấy chục năm qua. Để duy trì tốt loại cây này, huyện đã triển khai nhiều biện pháp tích cực trong việc quản lý canh tác, thu hoạch và chế biến cà phê.
Trường hợp anh Hà Ngọc Dương, Chủ tịch Hội Liên hiệp Thanh niên xã Hướng Phùng là một trong những người vươn lên thoát nghèo nhờ trồng cà phê. Năm 2005 anh đầu tư trồng 2ha cà phê, sau 3 năm vun trồng, năm nào anh cũng bội thu. Bên cạnh đó, năm nào, anh cũng tự tay ươm từ 40-50 nghìn cây giống cà phê để trồng dặm. Hiện anh đang sở hữu hơn 4ha cà phê, trong đó hơn 3 ha cà phê đã cho thu hoạch, trừ chi phí, tổng thu nhập của gia đình anh trên 100 triệu đồng/năm. Cao điểm đến vụ cà phê thu hoạch, anh tạo điều kiện cho hơn 10 lao động nhàn rỗi trong và ngoài địa phương có việc làm với tiền công hơn 3 triệu đồng/người/tháng. Hay gia đình ông Hồ Thô (thôn Bút Việt), xã Hướng Phùng đầu tư và chăm bón gần 3,5 ha cà phê, trừ tất cả chi phí, mỗi năm gia đình ông lãi gần 100 triệu đồng…. Nhờ trồng cây cà phê mà tỷ lệ hộ nghèo ở Hướng Hóa ngày càng giảm mạnh, tỷ lệ hộ khá, giàu tăng...

19/08/2023 lúc 16:57

K





he Sanh của 45 năm trước từng vang lên dòng giai điệu sử thi, ngùn ngụt hào khí chiến thắng:
“Khe Sanh rực cháy bốt đồn giặc tan
Đồn Làng Vây hôm nao nơi đây quân giặc phơi thây
Trời Tà Cơn reo vui khắp nơi bóng cờ sao bay”
Đúng như lịch sử đã ghi nhận, ngày 9/7/1968, sau 170 ngày đêm chiến đấu anh dũng, mưu trí và kiên cường, lá cờ quyết chiến quyết thắng của quân Giải phóng miền Nam kiêu hãnh tung bay trên sân bay Tà Cơn. Hướng Hóa trở thành huyện đầu tiên của miền Nam được giải phóng.
Nhà văn Hoàng Phủ Ngọc Tường – quê ở Triệu Phong, Quảng Trị - là một người luôn đau đáu với quê hương, từng viết: “Hoa là giấc mơ của Đất. Âm nhạc là khát vọng của Đất. Văn học nghệ thuật đều ẩn chứa khát vọng của con người nhưng sách vở hoặc tranh vẽ quảng bá tới được công chúng rộng rãi không phải là dễ dàng, còn tiếng hát thì theo gió, theo khí trời mà vang động tận cõi lòng của muôn người. Mảnh đất nào dồn nén âm ỉ những khát vọng thì trước hết, đấy là mảnh đất sinh dưỡng của âm nhạc vậy”.
Bằng khát vọng của Đất, giấc mơ của Đời, Khe Sanh – Hướng Hóa đã vươn lên bằng nội lực và sức sống bền bỉ của mình, nỗ lực xây dựng huyện nhà thành một “Huyện miền núi kiểu mẫu” theo lời dạy của cố Tổng Bí thư Lê Duẩn...

19/08/2023 lúc 16:57

T





ừ chiếc thuyền nan lam lũ của cha ngày ngày cần mẫn với nghề chài lưới trên sông Thạch Hãn kiếm tiền nuôi các con ăn học, Đào Thị Hằng đã nỗ lực giành được tấm bằng thạc sỹ về chuyên ngành “Tăng trưởng xanh và Phát triển bền vững” tại Đại học Adelaide (Úc).Tiếp tục nhận được học bổng tiến sĩ,nhưng vìduyên nợ với mắm ruốc đã theo mình từ thuở ấu thơ mà Đào Thị Hằng đã trở vềđể thực hiện mơ ước của mình, cùng bà con xây dựng thương hiệu mắm ruốc Thuyền Nan.
Làm chiếc cầu nối nhỏ...
Những ngày này, Đào Thị Hằng tất bật, bận rộn đi về giữa thành phố Hồ Chí Minh, Đà Nẵng, Huế, Quảng Trị. Tham dự các hội thảo, làm thủ tục kiểm định chất lượng các loại mắm, thiết kế nhãn mác, quảng bá hàng hóa....Hằng hầu như không có nhiều thời gian để thăm nhà. Mở đầu câu chuyện về những bước ngoặt đáng nhớ trong cuộc đời mình, Hằng bảo cô biết ơn rất nhiều những người đã giúp đỡ, chắp cánh cho cô được thỏa nguyện ước mơ ngồi trên giảng đường đại học. “Nhà tôi nghèo lắm, trong nhà chưa khi nào có đủ 500.000 đồng nên tôi thấy tủi thân khi nghe các bạn bàn tán thi trường này, trường kia, còn tôi chỉ tính học xong đi làm lò gạch hoặc đi làm thợ may.Thi năm đầu tiên tôi trượt, ở nhà làm lò gạch, nhưng sức con gái yếu, tôi xin ba mạ ôn thêm năm nữa. Năm sau tôi đỗ thủ khoa vào Đại học Nông lâm (Huế) với 26 điểm. Tôi may mắn nhận được học bổng Tiếp sức đến trường và học bổng Thủ khoa của Nhật nên có tiền chi phí trong năm học đầu tiên”. Vào đại học, Hằng lại đeo đuổi ước mơ được đi du học. Hành trình học tiếng Anh, xin học bổng của Hằng rất gian nan. Với sự nỗ lực không mệt mỏi, cô đã vượt qua 1.000 hồ sơ trong khu vực châu Á- Thái Bình Dương để trở thành một trong 20 người của Việt Nam nhận được học bổng Năng lực lãnh đạo trị giá 112.000 USD của Bộ Ngoại giao Úc. Theo học thạc sĩ về chuyên ngành “Tăng trưởng xanh và Phát triển bền vững”, vừa hoàn thành luận án, Hằng tiếp tục nhận được một học bổng tiến sĩ. “Tôi luôn đặt câu hỏi mình sống trong đời để làm gì? Danh hiệu tiến sĩ quan trọng, tiền tài cũng quan trọng, nhưng được giúp đỡ nhiều người với tôi còn quan trọng hơn. Và, một trong những yếu tố ảnh hưởng đến quyết định về nước của tôi là ý kiến của ông bà Dương Quang Thiện. Ông từng du học ngành máy tính ở Pháp, làm việc cho IBM, lấy vợ tây, nhưng ông quyết định trở về nước với quan niệm đất nước mình còn nghèo và cần ông hơn là các nước phát triển”. Hằng nhớ lại quãng thời gian trăn trở giữa việc ở lại tiếp tục làm nghiên cứu sinh Tiến sĩ hay trở về quê hương. Trong lần trao đổi với ông  Dương Quang Thiện về cách thức để giúp đỡ nhiều người dân Quảng Trị, Hằng đặc biệt tâm huyết và hứng thú với ý tưởng khôi phục lại nghề mắm truyền thống, và quyết định trở về để“tự mình làm chiếc cầu nối đưa mắm quê mình ra thị trường rộng lớn”...

19/08/2023 lúc 16:57

C





hị Nguyễn Thị Loan, Giám đốc Công ty TNHH Yên Loan, có trụ sở giao dịch tại 95A quốc lộ 9B Thành phố Đông Hà: Hai lần (2009, 2010) được tặng cúp “Bông hồng vàng” (giải thưởng cao quý do Hội đồng doanh nhân nữ Việt Nam bình chọn - là giải thưởng cao quý tặng cho cộng đồng doanh nhân); Năm 2009, được diện kiến Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết; Năm 2010, được tham gia đoàn doanh nhân Việt Nam dự Hội nghị thượng đỉnh phụ nữ toàn cầu tại Trung Quốc do phó Chủ Tịch nước Nguyễn Thị Doan dẫn đầu; được UBND Tỉnh Quảng Trị, tổng cục thuế và nhiều cơ quan đoàn thể khác tặng  bằng khen, giấy khen. Nếu đem tất cả cúp vàng, bằng khen, giấy khen, kỹ niệm chương, chị và công ty chị được tặng, treo lên, sẽ phủ kín một bức tường lớn trong ngôi biệt thự của gia đình chị.
Từ năm đầu đất nước mở cửa, chuyển qua kinh tế thị trường, chị đã xin thôi việc ở công ty thương nghiệp, quyết chí thực hiện khát vọng kinh doanh của mình. Chị suy nghĩ: ........
 

19/08/2023 lúc 16:57

V





ào những năm 1929-1930 phong trào cách mạng sôi sục ở tỉnh Quảng Trị, mật thám Pháp và Nam triều thẳng tay đàn áp, nhiều chiến sĩ cách mạng bị bắt bớ, tù đày, tra tấn dã man, dân ta lâm vào cảnh có một cổ hai tròng. Trong hoàn cảnh đó, ở thôn An Lộng (nay xã Triệu Hòa), anh cả là Hồ Tri Tân đã được giác ngộ cách mạng cho là vào Nam Kỳ (thuộc địa Pháp) nơi dân chủ có nới lỏng hơn nên năm 1931 quyết định đưa cả gia đình vào tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu làm ăn và hoạt động cách mạng. Cùng đi là hai em trai Hồ Trị Hạ (Hồ Thẻo) và Hồ Ngọc Chiểu.
Ông Tân mở một xưởng gỗ có vài công nhân để che mắt mật thám trong là cơ sở cách mạng, lập chi bộ Đảng có 3 đảng viên là Tân, Lạng và Phạm Ngọc Cừ (bí thư), quan hệ với giới thợ thuyền và các nhóm cách mạng khác. Khi tình hình đã tốt lên, ông tổ chức hội thề với các nhóm cách mạng ở chùa Châu Viên (Bà Rịa - Vũng Tàu), thề tuyệt đối trung thành với lý tưởng cách mạng, giữ bí mật, hoạt động theo từng nhóm để đạt mục đích chung... như treo cờ Đảng, khẩu hiệu trong các ngày lễ lớn của Pháp để cổ vũ phong trào cách mạng v.v... Trong cuốn hồi ký của Hồ Tỵ có những đoạn như sau:
...