Người & đất quê hương

27/04/2022 lúc 09:13

X





e đang bon bon ra thị xã Đông Hà thì tay Đặng Hùng hỏi toáng lên: “Ngọc Trung đâu? Thiếu Ngọc Trung!”. Xe phanh khựng lại. Mọi người ngơ ngác. Đặng Hùng hất hàm về phía tôi. Hiểu ý, tôi nhảy theo cậu ta, xuống xe. Hùng dang tay. Một xe máy chạy ngược chiều với ô tô của chúng tôi phanh lại. Theo quán tính, anh lái ngả rạp người về phía trước. Hùng chỉ xe lên phía nghĩa trang Trường Sơn, anh gật gật. Tôi và Hùng nhẩy phóc lên xe anh. Xe lượn chênh chếch qua cua tay áo rồi vù lên đỉnh đồi. Tôi nhảy xuống trước, đưa anh lái hai mươi ngàn đồng tiền công, nhưng anh lái xe xua tay, quay xe lại ngã người cua theo ta- luy dương xuống đồi. Chúng tôi nhìn theo, ngầm cảm ơn người thanh niên quê lúa Thái Bình… Từ xa, chũng tôi đã thấy đôi bờ vai Trung đang nấc lên, tới gần thấy cậu ta đầm đìa nước mắt, hai mắt như vô thần găm vào dòng chữ: “Liệt sĩ Tạ Đình Luật…, hy sinh ngày 3/5/1971”… Chúng tôi lặng đi hồi lâu và rồi sau mấy lượt nhang khói, chúng tôi phải thuyết phục mãi Trung mới vỗ vỗ lên bia mộ, lầm rầm như nói với người dưới ấy: “Thôi, anh ở lại với đồng đội, với nhân dân Quảng Trị, thi thoảng về với u, với chúng em!”. Chúng tôi dìu Trung ra xe. Đây là chuyến đi thực tế của Chi hội Văn hoicj tình Thái Bình vào viếng các liệt sĩ tại nghĩa trang Trường Sơn...

27/04/2022 lúc 09:13

K





hông biết những người khác thế nào, chứ riêng tôi khi tuổi đã cao thường sống bằng kỷ niệm. Mà kỷ niệm khó quên nhất của tuổi già lại là thời thơ ấu. Kỷ niệm buồn cũng nhiều mà vui cũng không ít.
Lại thêm một đặc điểm nữa của tuổi già là những kỷ niệm ấy sôi trào lên khi những ngày lễ trọng đại của đất nước lại về, ngày mà lịch sử đã dành cho nó một vị trí không một ai có thể quên.
Ấy là mùa thu cách mạng lần thứ 5, tháng 8/1950  khi tôi đang là chú bé làm liên lạc viên ở Ban Tham mưu Trung đoàn 95 và được Trung đoàn cho đi học ở Trường Thiếu Sinh quân Liên khu 4.
Trường Thiếu Sinh quân liên khu 4 được thành lập vào ngày 6/1/1948 tại làng Bồ Hà - huyện Nông Cống (nay là huyện Triệu Sơn) tỉnh Thanh Hoá theo sáng kiến của Thiếu tướng Nguyễn Sơn và tập thể Bộ Tư lệnh Liên khu 4. Con em cán bộ quân đội từ cấp đại đội trở lên, con em cán bộ Dân Chính Đảng cấp tỉnh và các em thiếu nhi đang phục vụ trong quân đội được thu nhận vào trường. Tôi vào trường là theo tiêu chuẩn thứ ba này và được biên chế vào Trung đội 18, đại đội 5 với biển tên trên túi áo dạng hình thoi. Đó là biển đeo của các học viên ở cấp học thấp nhất của trường lúc đó...

27/04/2022 lúc 09:13

C





hủ tịch Hồ Chí Minh, vị lãnh tụ vĩ đại của nhân dân Việt Nam, một Hồi tôi còn học lớp Đệ Nhất (tương đương với lớp 5 bây giờ) tại trường Tân Dân - Nam Đàn, một đêm lên Rú Dồi thuộc xã Nam Hùng xem Văn công Quân đội diễn. Tôi nhớ mãi có một nam diễn viên được giới thiệu là Lúa Xanh lên độc tấu. Anh nói giọng Huế trọ trẹ, nhẹ nhàng, trơn tru... thật dễ thương!. Sau mấy đêm xem diễn ở Rú Dồi tôi được nghe một cô gái thuộc loại hoa khôi của làng Bố Đức đã mê anh Lúa Xanh và quả quyết rằng: Lúa Xanh chính là nhà thơ Phùng Quán. Lớn lên, có dịp tôi thẩm tra lại thì đúng như vậy!
... Theo lời hẹn, khoảng 4 giờ chiều tôi tới chỗ anh làm việc, sau đó sẽ về nhà anh trọ ở làng Nghi Tàm nghỉ đêm. Từ dưới sân bước lên tam cấp nhìn sang trái là chỗ anh làm việc. Gọi là chỗ làm  việc cho oai chứ ngoài chiếc bàn, chiếc ghế mộc ra thì chẳng còn cái gì. Hồi đó anh đang dính vào vụ “Nhân văn giai phẩm” ...

27/04/2022 lúc 09:13

Nếu vào đời Hán bên Trung Quốc, tại tỉnh Cam Túc có một quận mà nguồn nước chảy qua đấy mang hơi vị như rượu nên quận này thành danh là quận Tửu Tuyền (suối rượu), để...

27/04/2022 lúc 09:13

V





ào những ngày hè năm 2006, tôi được vào thực tế ở thôn Ro Ró, thuộc xã A Vao, huyện Đakrông. Đường vào thôn khoảng hơn hai giờ đồng hồ đi bộ mệt đến bở hơi tai, hai chân nặng trịch như không thể đứng được, tuy nhiên tôi quên hết mệt nhọc sau khi được tiếp xúc với mọi người nơi đây. Bằng một tình cảm đầy chân thành và mộc mạc của các Bố, các Mẹ, anh em bạn bè làm cho tôi cứ nghĩ là họ đã là người thân thiết lâu lắm rồi. Chỉ một tuần, tôi may mắn được sống cùng đồng bào, được các cụ, các anh các chị kể chuyện về cuộc sống sinh hoạt văn hoá dân gian ngày xưa và một số sinh hoạt còn được duy trì đến ngày nay. Tôi vô cùng xúc động khi được tận mắt nhìn thấy những chiếc Cồng, Chiêng, Thanh la, Trống còn rất cổ và thô sơ, được nghe những cụ già hát lên những âm điệu quen thuộc của đồng bào mình. Qua sự tiếp xúc vào trao đổi bản thân tôi nhận thấy một số đặc điểm về âm nhạc của họ mà trước đây tôi còn mơ hồ...

27/04/2022 lúc 09:13

Có người nghĩ rằng sở dĩ Trịnh Kiểm cho Nguyễn Hoàng vào làm Trấn thủ Thuận Hóa là vì “đuổi chưa tiện tha làm phúc”. Ông ta chắc đã tính nước hai: “Ném đá giấu tay” như kiểu “đào tạo từ xa” cho êm chuyện. Bởi lẽ “máu chảy ruột mềm” bà Ngọc Bảo, vừa mất cha vừa mất em lẽ nào không ôm chân ông ta mà van xin. Anh em Trịnh Tùng còn nhỏ cũng ngã vào lòng mẹ chịu tang ông ngoại và cậu ruột. 

27/04/2022 lúc 09:13

 





H





ơn nửa đầu thế kỷ XX trở về trước, trong mắt người Quảng Trị, vùng đất Cùa thuộc miền Tây huyện Cam Lộ được xem là xứ hồ tiêu và nức tiếng cùng với các loại sản vật như mít ngọt, chè xanh, măng khô, mộc nhỉ… Từ những thập niên đầu của thế kỷ XX, hạt hồ tiêu của xứ Cùa được các thương nhân mua rồi theo sông Hiếu chở về Cửa Việt Yên, đưa vào bán tại Sài Gòn – Lục tỉnh. So với toàn huyện Cam Lộ thì xứ Cùa có vị trí số một về các loại nông sản đặc sản. Và đời sống của người nông dân xứ Cùa thì phong phú và nhiều cái hay lắm…
Cuộc đất giàu sản vật, chẳng những nó tạo ra vật chất nuôi nấng con người mà nó còn sinh ra một nếp sinh hoạt sôi động của các vùng nông thôn trong cuộc sống thường ngày. Cái phần đời mà cuộc đất giàu sản vật sinh ra ấy chính là chợ Cùa – nguồn văn hóa nội sinh, đặc trưng của xứ Cùa. Nói như các nhà thơ, đó là hồn quê. Người nông dân xứ Cùa vốn có gốc rễ là con dân của xứ đàng ngoài theo các cuộc di dân vào đàng trong, thấy cuộc đất xứ Cùa giàu sản vật mang lại cho họ đời sống phong phú và sôi nổi nên đã dừng lại lập ấp, khai canh, góp phần xây dựng nên xã Cam Chính, Cam Nghĩa ngày nay. Cái hồn quê phong phú và ấm cúng ấy đã nhập vào và sưởi ấm hồn người trong buổi đầu sinh cơ, lập nghiệp. Thế rồi, tình yêu quê hương đất nước đến từ đời nào không sao biết được, chắc chắn nó đến trước khi người dân xứ Cùa nắn nót con chữ của bài học đầu đời về tình yêu Tổ quốc…
...
 

01/01/1970 lúc 08:00

Làng Hà Trung thuộc xã Gio Châu, huyện Gio Linh. Phía đông giáp làng Lại An (xã Gio Mỹ), phía tây giáp làng Đại Hòa (xã Gio Sơn), phía nam giáp làng Hà Thanh (xã Gio Châu), phía bắc giáp làng Hà Thượng (xã Gio Châu).

27/04/2022 lúc 09:13

Anh Huy Thịnh thân mến !
Khi về Đông Hà - Quảng Trị, tôi ghé thăm “O xã đội” năm xưa, cô ấy khoe với tôi bài bút ký “Bây giờ người ấy ra sao” anh gửi đăng ở tạp chí Cửa Việt số 11 trang 27 năm 1991.
Quả thật, sau khi đọc xong tôi vô cùng cảm động và nói ngay với bạn: Cậu có muốn mình tìm người ấy không ? Và chúng tôi sôi nổi nói với nhau về sự ác liệt của bom đạn ở bờ bắc Thành Cổ Quảng Trị, về 81 ngày đêm bám trụ kiên cường đánh giặc giữ làng, và kỳ diệu thay sự sống vẫn trường tồn như “Cỏ non Thành Cổ”...

27/04/2022 lúc 09:13

none

27/04/2022 lúc 09:13

none

01/01/1970 lúc 08:00

Tháng 2 năm 1958 cha tôi cho tôi đi theo vào thăm bác Lê Duẩn tại phố Trần Quốc Toản, Hà Nội. Đây là lần đầu tiên tôi được gặp bác và trực tiếp thấy bác bằng xương bằng thịt.

01/01/1970 lúc 08:00

Ngày trước, vào chúc tết nhà người Quảng Trị thường được đãi món bánh khô để nhấm nháp cùng chén trà. Hầu như nhà nào cũng có, bất kể giàu nghèo, bởi nó chính là món quê tự làm từ sản vật quê nhà. Miếng bánh như tấm lòng thơm thảo, chỉn chu vuông vắn của gia chủ.

01/01/1970 lúc 08:00

Xứ sở thiên nhiên khắc nghiệt đôi khi cũng sinh ra những thứ đột biến độc đáo. Phải chăng ông trời muốn trêu người nông dân, hay đấy là một món quà dí dỏm của tạo hóa. Tết con trâu Tân Sửu 2021 cùng xem những con trâu có cặp sừng lạ đời này ở Quảng Trị.

01/01/1970 lúc 08:00

Ông NGUYỄN ĐĂNG QUANG, Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh: Tích cực thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ, góp phần nâng cao chất lượng của HĐND tỉnh, xây dựng tỉnh Quảng Trị phát triển nhanh và bền vững

01/01/1970 lúc 08:00

Hồi còn nhỏ, nhiều lần tôi hỏi bà nội tôi về ngôi làng của mình. Bà tôi kể khi bà về làm dâu thì làng được gọi là Tân Trại Hạ, thuộc tổng Hiền Lương, phủ Vĩnh Linh.